Ol Doinyo Lengai

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ol Doinyo Lengai
General information
Height above mean sea level (en) Fassara 2,960 m
Topographic prominence (en) Fassara 1,360 m
Labarin ƙasa
Map
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa 2°45′42″S 35°54′48″E / 2.7617°S 35.9133°E / -2.7617; 35.9133
Mountain range (en) Fassara Crater Highlands (en) Fassara
Kasa Tanzaniya
Territory Ngorongoro District (en) Fassara
Ƙasantuwa a yanayin ƙasa East African Rift (en) Fassara
Geology
Material (en) Fassara carbonatite (en) Fassara
Ol Doinyo Lengai (Oldoinyo Lengai)
Highest point
Elevation 3,188 m (10,459 ft)[1]
Prominence 1,360 m (4,460 ft) Edit this on Wikidata
Isolation 16.68 km (10.36 mi) Edit this on Wikidata
Coordinates Page Module:Coordinates/styles.css has no content.02°45′52″S 35°54′58″E / 2.76444°S 35.91611°E / -2.76444; 35.91611Coordinates: Page Module:Coordinates/styles.css has no content.02°45′52″S 35°54′58″E / 2.76444°S 35.91611°E / -2.76444; 35.91611
Geography
Page Module:Location map/styles.css has no content.
Ol Doinyo Lengai (Oldoinyo Lengai) is located in Tanzania
Ol Doinyo Lengai (Oldoinyo Lengai)
Ol Doinyo Lengai (Oldoinyo Lengai)
<span class="nowrap">Parent range</span> East African Rift
Geology
Mountain type Stratovolcano
Last eruption 2019
Climbing
<span class="nowrap">Easiest route</span> Scramble

Ol Doinyo Lengai (Oldoinyo Lengai), "Dutsen Allah" a cikin yaren Maasai, wani dutse ne mai aman wuta da ke cikin Gregory Rift, kudu da tafkin Natron a cikin yankin Arusha na Tanzaniya, Afirka. Wani ɓangare na tsarin volcanic na Gabashin Afirka Rift, yana samar da,lava na natrocarbonatite na musamman. Fashewar Ol Doinyo Lengai a shekara ta 1960 ya haifar da binciken binciken kasa wanda a karshe ya tabbatar da ra'ayin cewa dutsen carbonatite, ya samo asali ne daga magma .

Geology[gyara sashe | gyara masomin]

Ol Doinyo Lengai na musamman ne a tsakanin tsaunukan tsaunuka masu aiki a cikin cewa yana samar da lava na natrocarbonatite,wani abu na musamman na carbonatite mai aman wuta.Wasu tsofaffin tsaffin tsaunukan carbonatite suna nan kusa, gami da Homa Mountain .

Lawa[gyara sashe | gyara masomin]

Ganin cewa yawancin lavas suna da wadata a cikin ma'adanai na silicate, lava na Ol Doinyo Lengai shine carbonatite. Yana da wadata a cikin ƙarancin,sodium da potassium,carbonates, nyerereite da gregoryte ,Saboda wannan abun da ba a saba gani ba, lava yana fashewa a ƙananan yanayin zafi kusan 510 °C (950 °F) . Wannan zafin jiki yana da ƙasa sosai har da narkakken lava yana bayyana baƙar fata a cikin hasken rana, maimakon samun jajayen haske gama gari ga mafi yawan lavas. Hakanan ya fi ruwa fiye da silicate lavas, sau da yawa ƙasa da danko fiye da ruwa. Ma'adinan sodium da potassium carbonate na lavas da suka fashe a Ol Doinyo Lengai ba su da kwanciyar hankali a saman duniya kuma suna da saurin saurin yanayi, suna juyawa da sauri daga baki zuwa launin toka. Sakamakon yanayin dutsen mai aman wuta ya sha bamban da kowane irin na duniya.

Ilimin halittu[gyara sashe | gyara masomin]

Tokar carbonatite da aka bazu a kan wuraren ciyayi da ke kewaye da ita tana kaiwa ga wurin kiwo na musamman, mai wadatuwa. Wannan ya sa yankin ya zama muhimmin mataki a kan ƙauran daji na shekara-shekara, inda ya zama gidan gandun daji na haihuwar maruƙa dubu da,yawa.

Ayyukan fashewa[gyara sashe | gyara masomin]

1883-1915[gyara sashe | gyara masomin]

Rikodin fashewa a kan dutsen ya kasance a 1883. An yi rikodin yawo tsakanin 1904 zuwa 1910 da tsakanin 1913 da,1915.

1917[gyara sashe | gyara masomin]

Wata babbar fashewa a watan Yunin 1917 ta ajiye toka mai aman wuta har zuwa 48 kilometres (30 mi) ba.

1926[gyara sashe | gyara masomin]

Wani fashewa ya faru na watanni da yawa a cikin 1926.

1940[gyara sashe | gyara masomin]

Wani fashewa tsakanin Yuli da Disamba 1940 ya zubar da toka har zuwa Loliondo, 100 kilometres (62 mi) ba.

1950s[gyara sashe | gyara masomin]

An ga wasu ƙananan fashewar lava a cikin 1954, 1955, da 1958.

1960s[gyara sashe | gyara masomin]

An ga ƙananan fashewar lava a farkon shekarun 1960.

Babban fashewa ya faru a ranar 14 ga Agusta 1966. Masana ilimin kasa JB Dawson da GC Clark sun ziyarci rafin mako guda bayan haka kuma sun ba da rahoton ganin "launi mai kauri na bakar ash" wanda ya tashi kusan 1,000 metres (3,000 ft) sama da dutsen mai aman wuta kuma ya zarce zuwa arewa zuwa tafkin Natron. Lokacin da suka haura mazugi mai siffar mazugi, sun ba da rahoton ganin ci gaba da fitar da iskar gas da toka mai launin toka da kura daga tsakiyar ramin.

2007[gyara sashe | gyara masomin]

Ayyukan aman wuta a dutsen ya haifar da girgizar ƙasa a kullum a Kenya da Tanzaniya daga 12 ga Yuli 2007 zuwa 18 ga Yuli 2007 da ƙarfe 8.30 na dare a Nairobi . Girgizar kasa mafi ƙarfi ta auna 6.0 akan ma'aunin Richter . Masana ilimin kasa sun yi zargin cewa karuwar girgizar kasa ba zato ba tsammani alama ce ta motsin magma ta cikin Ol Doinyo Lengai. Dutsen dutsen ya barke ne a ranar 4 ga Satumbar 2007, inda ya aika da toka da tururi a kalla 18 kilometres (11 mi) guguwar iska da rufe gefen arewa da yamma cikin ruwan lafa sabo.

2008[gyara sashe | gyara masomin]

Fashewar 2007 ta ci gaba da ɗan lokaci zuwa 2008. A karshen watan Fabrairu an ba da rahoton cewa ana taruwa, tare da tashin hankali a ranar 5 ga Maris. Lokacin rashin aiki ya biyo bayan fashewar abubuwa a ranakun 8 da 17 ga Afrilu. Ayyukan fashewa sun ci gaba har zuwa ƙarshen Agusta 2008. Ziyarar taron kolin a watan Satumban 2008 ya gano cewa hayakin lava ya sake dawowa daga bututun ruwa guda biy, a kasan sabon ramin. Ziyarar da aka yi a ramin a watan Maris/Afrilu 2009 ya nuna cewa da alama wannan aikin ya ƙare. [2]

2010[gyara sashe | gyara masomin]

A watan Oktoban 2010, an dauki hoton rafi guda biyu daban-daban da wani karamin,tafkin lava a cikin wani jirgin sama.[ana buƙatar hujja]

2013[gyara sashe | gyara masomin]

Dutsen mai aman wuta ya sake dawo da kwararar lava na natrocarbonatite wanda ya fara cika babban ramin daga fashewar 2007-2008. Tun daga watan Yulin 2013, akwai babban hornito mai aiki a gefen yammacin dutsen. A cikin watan Yuni, mazauna kusa da dutsen sun ba da rahoton girgizar kasa da dama. Ba za a iya shiga sabon ramin ba kuma masu hawan dutse suna hango cikinsa lokaci-lokaci.[ana buƙatar hujja]

Gallery[gyara sashe | gyara masomin]

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Jerin duwatsu masu aman wuta a Tanzaniya

Notes[gyara sashe | gyara masomin]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]