Soddo (woreda)

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Soddo

Wuri
Map
 8°18′N 38°31′E / 8.3°N 38.52°E / 8.3; 38.52
Ƴantacciyar ƙasaHabasha
Region of Ethiopia (en) FassaraSouthern Nations, Nationalities, and Peoples' Region (en) Fassara
Zone of Ethiopia (en) FassaraGurage Zone (en) Fassara

Soddo na daya daga cikin gundumomi a yankin Kudancin Kasa, Al'ummai, da Al'ummar Habasha . Wannan unguwa ana kiranta da sunan mutanen Gurage na Soddo . Yana daga cikin shiyyar Gurage na shiyyar Kudu maso Kudu . Soddo tana iyaka da kudu da Meskane, sannan daga yamma, arewa da gabas da yankin Oromia . Cibiyar gudanarwa ta Soddo ita ce Bue ; sauran garuruwan sun hada da Kela .

Alamomin ƙasa a wannan gundumar sun haɗa da gidan sufi na Medrekebd Abo, wanda ke da nisan kilomita 22 daga Bue. Wannan gidan sufi na karni na 15 wurin binne shahidin Cocin Orthodox na Habasha, Abuna Gabra Manfas Qeddus . Duk da cewa an kai kayayyakin gidan sufi zuwa wani tsibiri da ke tafkin Ziway inda suka tsira daga halakar Imam Ahmed Gragn a karni na 16, amma ita kanta kasar Italiya ta yi awon gaba da ita a lokacin da suka mamaye . Wani abin tarihi na yankin shine Geyet Gereno Stelae, wani katafaren duwatsu kusan 100 dake da tazarar kilomita 14 daga Bue mai kamanceceniya da filin stelae a Tiya, wanda kuma yake a wannan gundumar.

A farkon shekarun 1990, a lokacin gwamnatin rikon kwarya, karkashin jagorancin kungiyar Soddo Jida Democratic Action Group, wani rukunin gundumomi a Soddo ya zabi ta hanyar kuri'ar raba gardama don hadewa da yankin Oromia. Hakan ya sa jama'ar Soddo suka fusata suka kirkiro kungiyar adawa.[1]

Alkaluma[gyara sashe | gyara masomin]

Dangane da kidayar jama'a ta shekarar 2007 da CSA ta gudanar, wannan gundumar tana da jimillar jama'a 134,683, daga cikinsu 67,130 maza ne da mata 67,553; 13,720 ko kuma 10.19% na mutanenta mazauna birni ne. Yawancin mazaunan suna yin addinin Kiristanci na Orthodox na Habasha, tare da 93.35% na yawan jama'a suna ba da rahoton wannan imani, yayin da 3.3% aka ruwaito a matsayin musulmi, kuma 3.28% sun kasance Furotesta . [2]

Ƙididdigar ƙasa ta 1994 ta ba da rahoton jimillar yawan jama'a na wannan yanki na 108,280 daga cikinsu 54,308 maza ne kuma 53,972 mata; 6,253 ko 5.77% na yawan jama'arta mazauna birni ne. Ƙabilu uku mafi girma da aka ruwaito a Soddo sune Soddo Gurage (85.25%), Oromo (11.58%), da Amhara (1.47%); duk sauran kabilun sun kasance kashi 1.7% na yawan jama'a. Soddo Gurage ana magana ne a matsayin yaren farko da kashi 91.06% na yawan jama'a; yayin da kashi 5.17% ke magana da Oromiffo, kashi 2.54% na magana da Amharic yayin da sauran kashi 1.23% ke magana da wasu harsuna. Kashi 96.74% na al'ummar kasar ne ke gudanar da addinin Kiristanci na Orthodox, kuma kashi 2.28% sun ce musulmi ne . [3] Dangane da yanayin tsafta, kashi 82.24% na gidajen birane da kashi 12.45% na dukkan gidaje sun sami tsaftataccen ruwan sha a lokacin kidayar; Kashi 25.15% na birane da kashi 3.15% na dukkan gidaje suna da kayan bayan gida. [4]

Bayanan kula[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Sarah Vaughan, "Ethnicity and Power in Ethiopia" Archived 2011-08-13 at the Wayback Machine (University of Edinburgh: Ph.D. Thesis, 2003), pp. 262f
  2. Census 2007 Tables: Southern Nations, Nationalities, and Peoples' Region Archived 2012-11-13 at the Wayback Machine, Tables 2.1, and 3.4.
  3. 1994 Population and Housing Census of Ethiopia: Results for Southern Nations, Nationalities, and Peoples' Region, Vol. 1, part 1 Archived 2008-11-19 at the Wayback Machine, Tables 2.1, 2.12, 2.14, 2.19 (accessed 30 December 2008)
  4. 1994 Population and Housing Census of Ethiopia, Vol. 1, part 4, Tables 6.11, 6.13 (accessed 30 December 2008)