Yaren Zay

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

 

Yaren Zay
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 zwa
Glottolog zayy1238[1]

Zay (kuma Lak'i, Laqi) yare ne na Afroasiatic na reshen Semitic da ake magana a Habasha . Yana daya daga cikin yarukan Gurage a cikin ƙungiyar Semitic ta Habasha. Harshen Zay yana da kusan masu magana 5,000 da aka sani da Zay, waɗanda ke zaune a Gelila da sauran tsibirai biyar da bakin tekun Zway a kudancin ƙasar.

Halin harshe[gyara sashe | gyara masomin]

Zay harshe ne da ba a rubuta ba. Yawancin masu magana da harsuna da yawa a cikin wasu harsunan Gurage, a cikin yaren Oromo, da kuma cikin harshen Amharic . [2] Harshen ya mayar da hankali ne a yanki kusa da tafkin Zway; musamman, a Herera, Meki, Ziway, da tsibiran guda biyar: Tsibirin Fundurro (Famat ko Tsibirin Getesemani) tsibiri mafi ƙanƙanta; Tsibirin Tsedecha (Tsibirin Aysut), kusa da babban tsibiri; Tsibirin Debre-Tsion, tsibiri mafi girma; Tsibirin Gelila; da tsibirin Debre Sina. Harshe ne da ke cikin haɗari, tare da masu magana da ke ƙaura zuwa babban yankin suna ɗaukar yaren Oromo, da kuma ƙara yawan amfani da Oromo daga ƙananan tsararraki a tsibirin Zay.

Zay yana kama da yaren Siltʼe kashi 70 cikin ɗari, kuma 60% yana da Harari ..

Nahawu[gyara sashe | gyara masomin]

Kalmar odar Zay ita ce SOV (batun-abu-fi'ili). Siffofin sifa suna gaba da sunayen da suke gyarawa. Mallaka kuma suna gaba da sunaye. [3] Zay harshe ne mai fa'ida, tare da alamar abin da ake buƙata akan fi'ili.

Zay ya yi tasiri sosai saboda hulɗar da ya yi da harsunan Gurage . Wannan tuntuɓar ta haifar da gagarumin canji na lexical da na nahawu a cikin Zay. [4]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Yaren Zay". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. Meyer, R. (2006). "The Zay Language (East-Gurage, Ethiopia)". Mainz University.
  3. Hayward, Richard J. (1990). "Notes on the Zayse Language". Hayward, Richard J.(ed.). London: School of Oriental and African Studies, University of London.
  4. Meyer, R. (2006). "The Zay Language (East-Gurage, Ethiopia)". Mainz University.

Kara karantawa[gyara sashe | gyara masomin]

  • Demeke, Grima A., & Meyer, Ronny. "Canjin yare da aka haifar a cikin zaɓaɓɓun Harsunan Semitic na Habasha."
  • Demissie, Ambaw (1990), The phonology of Zay: A generative approach . Littafin MA. Jami'ar Addis Ababa.
  • Gardner, Simon. da Siebert, Ralph. (2001), "Rahoton Binciken Zamantakewa na Yankin Harshen Zay", Rahoton Binciken Lantarki na SIL 2002-024:12.
  • Hetzron, Robert (1972), "Semitic Habasha: karatu a cikin rarrabuwa (Lamba 2)". Jami'ar Manchester Press.
  • Jordan, Linda; Netzley, Jillian; & Mohammed, Hussein (2011). "Rahoton Binciken Harsunan Jama'a na mutanen Zay a Habasha". Rahoton SIL Electronic Survey 2011-046: 43, 2011-046.
  • Meyer, Ronny (2005), Das Zay: Deskriptive Grammatik einer Ostguragesprache (Äthiosemitisch) . Nazarin Nahawu na Harsunan Afirka, vol. 25. Köln: Rüdiger Köppe. .
  • Meyer, Ronny. (2002), "Canjin Harshe a cikin Jama'ar Harsuna da yawa: Tasirin Oromo akan Lexicon na Zay". Cibiyar Nazarin Harshe, Jami'ar Addis Ababa.
  • Meyer, Ronny (2002), "'Don zama ko a'a" - Shin akwai copula na yanzu a cikin Zay?" a cikin: Baye Yimam, R. Pankhurst, D. Chapple, Yonas Admasu, A. Pankhurst, Birhanu Teferra (Hg.), Abubuwan da aka gabatar na taron kasa da kasa na 14th na Nazarin Habasha, 6-11 Nuwamba 2000, Addis Ababa. Addis Ababa 2002, 1798-1808
  • Shikur, Getu (1999), Ilimin Halitta na Zay . Littafin MA. Jami'ar Addis Ababa.
  • Vinson, Michael A. (2012), "Gwargwadon ƙwarewa: nazarin ilimin al'adu na Zay." Cibiyar Nazarin Afirka, Jami'ar Leiden.
  • Wolf Leslau (1999), Takardun Ethiopic na Zway . Aethiopische Forschungen, Band 51. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-04162-5 .

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]