Baba na Karo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Baba na Karo
Asali
Mawallafi Baba of Karo (en) Fassara
Lokacin bugawa 1954
Asalin suna Baba of Karo
Bugawa Yale University Press (en) Fassara
ISBN 978-0-300-02741-9
Characteristics
Genre (en) Fassara autobiography (en) Fassara
Harshe Turanci
File:BabaOfKaro.jpg
Buga na farko (buga. Faber)

Baba na Karo littafi ne na 1954 wanda masanin ilimin ɗan adam Mary F. Smith ta wallafa.[1] Littafin tarihi ne na tarihin rayuwar Hausawa, wanda aka hada shi daga wani asusun baka da aka bayar daga bakin Baba (1877-1951), diyar wani manomi hausawa kuma malamin kur'ani. Smith ne ta fassara rahotannin Baba.

Mijin Smith, masanin halayyar ɗan adam M. G. Smith, ya ba da gudummawar bayani game da al'adun Hausawa.[2]

Sake fitowar Baba na Karo a 1981 ya ƙunshi gabatarwar Hilda Kuper.[3] Wani abu daga littafin yana cikin tarihin almara na 1992 Daughters of Africa.[4]

Baba na tarihin Karo ya taimaka wajen tsara tarihin Nijeriya ta hanyar hangen mata.[5] Ba wai kawai Baba yana ba da labarin abubuwan da ta faru ba, amma tana ba da labarin mahimman mata waɗanda ke kusa da ita.[6] Rikodi da waɗannan abubuwan ya kasance babban abin birgewa saboda yawancin matan ba su da takardu.[7] Baba na tarihin rayuwar Karo ya ƙunshi batutuwa da yawa kamar karuwanci, haihuwa, aure, da rayuwa a cikin mahaɗan da ta rayu.[8]

Tsarin mulkin mallaka[gyara sashe | gyara masomin]

Baba an haife ta ne daga dangin musulmin Hausawa a cikin wani karamin gari na Karo na Afirka.[9] Haihuwarta ta faru ne a karni na 19, kafin Karo ya zama wani bangare na Daular Burtaniya.[10] Karo gari ne mai tsananin son rai inda girbi da noma ke da mahimmanci.[11]

Kafin mulkin Burtaniya, an sami matan Hausawa suna girbin gonaki.[12] Tare da damar samar da kayayyaki da yawa, kasuwanni sun cika tituna kuma kasuwanci ya zama aikin gama gari.[13] Abubuwan haɗin da Hausawa suka rayu a ciki sun faɗi abubuwa da yawa game da matsayin zamantakewar su, ya danganta da fasali da kuma yadda aka raba mahaɗan.[14]

A cikin mulkin Karo, dangantakar dangi ta bambanta sosai inda aka gano alaƙa ta hanyar iyayen da galibi suna da nauyin zamantakewar jama'a daidai.[15] Koyaya, Baba ta tuna da aure kasancewa mai ban tsoro kuma yawancin auren mata fiye da daya.[16] Wannan ma'anar cewa matan aure zasu koma gidan mahadi na mahaifinsu.[17]

Tsarin mulkin mallaka[gyara sashe | gyara masomin]

Baba ta rayu ne ta hanyar 'yantar da bayi, kodayake da alama hakan bai yi wani tasiri ba a rayuwarta ba.[18] Tsarin iko ya kasance daidai har bayan Ingila ta soke bautar.[19] Bugu da kari, al'adun mutanen Hausawa, ra'ayoyi, da mu'amalar zamantakewar su na dan lokaci basu canza ba.[20]

Baba Ta tunatar da cewa har yanzu ana aiwatar da matsayin jinsi yayin da yara maza ke bin iyayensu a filaye kuma an koya musu karatun Kur'ani, yayin da 'yan mata ke koya musu yadda za su dafa da tsaftar uwayensu.[21]

Kodayake mulkin mallaka ya kai kololuwa yayin rayuwar Baba, haɗakar sabbin manufofi da hanyoyin rayuwa ba a lura da su sosai sai bayan shekaru.

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Judith Okel and Helen Callaway (eds), Anthropology and Autobiography, Routledge, 1992, pp. 39–40.
  2. Judith Okel and Helen Callaway (eds), Anthropology and Autobiography, Routledge, 1992, pp. 39–40.
  3. Mary F. Smith, Baba of Karo: A Woman of the Muslim Hausa, Yale University Press, 1981, 300 pp.
  4. Margaret Busby, "Baba", in Daughters of Africa, Jonathan Cape, 1992,pp. 166–68.
  5. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  6. Mary F. Smith, Baba of Karo: A Woman of the Muslim Hausa, Yale University Press, 1981, 300 pp.
  7. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  8. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  9. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  10. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  11. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  12. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  13. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  14. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  15. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  16. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  17. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  18. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  19. "Mary F. Smith – Baba of Karo. A woman of the Moslem Hausa". aflit.arts.uwa.edu.au. Retrieved 2018-11-24.
  20. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.
  21. Karo), Baba (of; Smith, Mary Felice (1981). Baba of Karo, a Woman of the Muslim Hausa (in Turanci). Yale University Press. ISBN 0300027419.