Bikin Adae

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Infotaula d'esdevenimentBikin Adae

Iri biki
Wuri Yankin Ashanti, Yankin Ashanti
Ƙasa Ghana
Nahiya Afirka

Bikin Adae (Twi: "wurin hutawa") biki ne a Ashanti. Idan aka yi la’akari da ranar hutu, ita ce al’adar kakanni mafi muhimmanci na mutanen Ashanti.

Kulawa[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin zagayowar mako shida, Adae yana da kwanaki biyu na biki, sau ɗaya a ranar Lahadi (Akwasidae) da kuma ranar Laraba (Awukudae). Ana maimaita sake zagayowar Adae sau tara a cikin shekara. A cikin kiyaye kalandar Akan, bikin Adae na tara, wanda ake kira bikin Adae Kese ("babban Adae"), ya zo daidai da bikin sabuwar shekara. Don haka ana yin bikin don gode wa alloli da kakanni don sabon girbi.[1] Bukukuwan da ke cikin Adae ba sa canzawa, waɗanda aka tsara su tun zamanin da.[2]

Hadisai[gyara sashe | gyara masomin]

Shirye-shiryen na Adae suna da cikakken bayani. Ranar da ake shirye-shiryen ana kiranta Dapaa, (Yawanci a ranakun Talata da Lahadi). A wannan rana, ana tsaftace gidaje da kewayen su. A gaban gidan sarki, “mai ganga na Allah” ne ke buga ganguna (bayan girmama sarki), duk maraice daga faduwar rana har zuwa dare tare da waƙoƙin biki. Shugaban yana cin abinci wanda ya ƙunshi dawa ko plantain. (ba tare da gishiri ba kamar yadda imanin cewa ruhohi ba sa son shi). Tare da tawagarsa, sai ya zarce zuwa ɗakin da ake ajiye stool. Abincin da aka bari bayan sarki ya ci sai a kawo tsakar gida a yayyafa wa matattun ruhohin kakanni su ci; wannan yana tare da karar kararrawa mai nuni ga ruhohin da ke cin abincin. Ana ci gaba da al'ada tare da hadayar tumaki da hadiman sarki. Jinin wadannan hadayun yana a goshi da kirjin sarki. Sai uwar sarauniya ta ba da manna fufu (wanda aka yi da rogo ko dawa). Sa'an nan kuma a zuba rum a kan stool, abin da ya rage sai a sha a cikin ɗakin. Duk wadanda suka halarci wurin suna gaisawa da sarki, wanda ke zaune a farfajiyar gidan bisa biki tare da gaishe da "Adae morn". Sauran abubuwan shagulgulan sun hada da mawakin kotu yana karanta kasidu masu daukaka ayyukan sarakunan da suka shude, sannan ana ci gaba da buga ganguna ana rakiyar kaho. Ana gudanar da biki har dare yayi. Ana cire hadayar abinci da abin sha ga wurin zama da yamma, sai dai naman da aka bari ya daɗe a wurin.[3]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Asante, Molefi Kete; Mazama, Ama (26 November 2008). Encyclopedia of African Religion. SAGE. pp. 36–. ISBN 978-1-4129-3636-1. Retrieved 21 November 2012.
  2. Braffi 2002, p. 10.
  3. Roy 2005, p. 2.

Littafi Mai Tsarki[gyara sashe | gyara masomin]