Bikin Sabuwar Doya na Igbo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Infotaula d'esdevenimentBikin Sabuwar Doya na Igbo

Iri biki
Ƙasa Najeriya
'Yan kabilar Igbo mazauna kasashen waje suna bikin Iwa-Ji a birnin Dublin na kasar Ireland

Bikin Sabuwar Doya na kabilar Igbo (Orureshi a yankin idoma, Iwa ji, Iri ji ko Ike ji, Otute dangane da yare) bikin al'adu ne na shekara-shekara da kabilar Igbo ke gudanarwa a ƙarshen damina da wuri. Agusta.[1][2][3]

Ana gudanar da bikin Iri ji (a zahiri "cin sabon-doya")[4] a duk faɗin Afirka ta Yamma (musamman a Najeriya da Ghana)[1] da sauran ƙasashen Afirka da ma bayan haka,[5] wanda ke nuna alamar ƙarshen girbi da kuma farkon tsarin aiki na gaba. Bikin ya yi daidai da al'adu, inda ya hada al'ummar Igbo guda daya a matsayin masu noma da dogaro da doya, sarkin amfanin gona.[2]

Al'adar Igbo[gyara sashe | gyara masomin]

Doya na daga cikin kayan amfanin gona na farko da za a fara shukawa a farkon lokacin noman. Tsakanin Afrilu da Agusta, ana girbe amfanin gona na farko kamar masara, koko, da kuma kabewa kuma ana ci ba tare da ƙora ba. Don haka bikin sabuwar doya biki ne da ke nuna yadda doya ta yi fice a cikin zamantakewa da al’adun kabilar Ibo. A wasu al’ummar Igbo, duk wani tsohon dawa (daga noman shekarar da ta gabata) dole ne a sha ko kuma a watsar da shi a jajibirin bikin Sabuwar Dowa. Washegari, jita-jita na dawa ne kawai ake yi a wurin bukin, domin bikin alama ce ta yawan amfanin gona.[6][7]

Ko da yake salo da hanyoyin na iya bambanta daga wannan al'umma zuwa na gaba, muhimman abubuwan da suka haɗa da bikin sun kasance iri ɗaya ne. A wasu al'ummomi, ana yin bikin ne tsawon yini guda, yayin da a wurare da yawa ana iya yin mako guda ko fiye. Wadannan shagulgulan sun hada da nishadi da bukukuwa iri-iri, da suka hada da yadda Igwe (Sarki) ko babban mutum yake yi, da raye-rayen al'adu na maza da mata da 'ya'yan kabilar Igbo. Bikin ya kunshi ayyukan al'adun kabilar Igbo ta hanyar nunin nunin zamani, raye-rayen raye-raye, da faretin tufafi.[8]

Liyafa na Ịwa-ji[gyara sashe | gyara masomin]

Galibi, a farkon biki, ana bayar da doya ga gumaka da kakanni kafin a raba wa mutanen kauye. Ana yin al'ada ko dai ta babban mutum a cikin al'umma ko kuma ta sarki ko fitaccen mai rike da mukami.[9][10][11] Haka nan kuma wannan mutumi yana bayar da doya ga Allah da gumaka da kakanni ta hanyar nuna godiya ga Allah madaukakin sarki bisa kariyar da ya yi da shi wajen ja-gorancinsa daga lokacin rani zuwa lokacin girbi mai albarka ba tare da mutuwa sakamakon yunwa ba.[6] Bayan addu'ar godiya ga Ubangijinsu, sai su ci doya ta farko domin an yi imanin cewa matsayinsu ya ba da damar zama masu shiga tsakani tsakanin al'ummarsu da gumakan ƙasar. An yi bikin ne domin nuna godiyar al’umma ga alloli da suka sa aka samu noman amfanin gona, kuma ana bin su sosai duk da sauye-sauyen zamani da aka samu saboda tasirin addinin Kiristanci a yankin.[10] Don haka, wannan ya bayyana abubuwa uku na ra’ayin Ibo, cewa su na aiki ne, da addini, da kuma godiya.[12]

Ranar alama ce ta jin daɗi bayan lokacin noma, kuma ana raba yalwar tare da abokai da masu fatan alheri.[10] Bukukuwa iri-iri na nuna cin sabuwar doya. raye-rayen jama'a, raye-raye, fareti, da jam'iyyu suna haifar da gogewar da wasu mahalarta suka sifanta da "art"; biki mai ban sha'awa wani abin kallo ne na nuna farin ciki, godiya, da nunin al'umma.[6]

Akan gasa doya da ake amfani da ita wajen gudanar da babban biki a sha da man dabino (mmanụ nri). Har ila yau, Iwa ji yana da kamanceceniya da bikin tsakiyar kaka na Asiya, saboda duka biyun sun dogara ne akan zagayowar wata kuma ainihin bukukuwan girbin al'umma ne.

Wannan taron yana da mahimmanci a kalandar al'ummar Igbo a duk faɗin duniya.

Girbin doya da kuma shagulgulan allolin ƙasar ta hanyar bukin Sabuwar Yam alama ce ta imani da mutane suka yi na addini ga Allah maɗaukakin Sarki. Zuwan sabon wata a watan Agusta shi ne shirye-shiryen babban bikin "Iri Ji Ohu", amma lokaci da yanayin shiri ya bambanta daga al'umma zuwa al'umma.[8][13]

Bikin Sabon Yam wani taron fasaha ne mai jan hankali. Bikin mai kayatarwa wani abin kallo ne na hadin kai, raye-raye, murna da liyafa, bikin baje kolin shekara-shekara ga al’umma, domin nuna karshen kakar noma, bikin da jama’a ke nuna jin dadinsu ga wadanda suka taimaka musu girbi mai tarin yawa. girbi.[14][15]

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 Yam Festival. Retrieved 11-05-2009. Archived ga Afirilu, 4, 2009 at the Wayback Machine
  2. 2.0 2.1 Daniels, Ugo. African Loft. 06-11-2007. Iwa ji Ofu (New Yam Festival) In Igboland!. Retrieved 11-05-2009.
  3. Onwutalobi, Anthony-Claret. "New Yam Festival - The Official Nnewi City Portal". www.nnewi.info. Archived from the original on 2016-01-09. Retrieved 2015-09-18.
  4. Omenuwa, Onyema. TheWeek. 11-22-2007. Republished by Philip Emeagwali. Igbo Festival: In Honour of New Yam Archived 2022-05-29 at the Wayback Machine. Retrieved 11-05-2009.
  5. "BBC Birmingham - 2005". Bbc.co.uk. 2005-08-06. Retrieved 2012-09-27.
  6. 6.0 6.1 6.2 Daniels, Ugo. African Loft. 06-11-2007. Iwa ji Ofu (New Yam Festival) In Igboland!. Retrieved 11-05-2009.
  7. "It's New Yam Festival in Oba, Anambra". Vanguard News (in Turanci). 2021-08-27. Retrieved 2021-08-31.
  8. 8.0 8.1 "The Maiden New Yam Festival (Okuka iri Ji ndi igbo) at Igbo-Ukwu". nacd.gov.ng. Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 2015-09-18.
  9. "New Yam Festival: The celebration of thanksgiving". Pulse Nigeria (in Turanci). 2021-08-23. Retrieved 2021-08-31.
  10. 10.0 10.1 10.2 Omenuwa, Onyema. TheWeek. 11-22-2007. Republished by Philip Emeagwali. Igbo Festival: In Honour of New Yam Archived 2022-05-29 at the Wayback Machine. Retrieved 11-05-2009.
  11. "BBC Birmingham - 2005". Bbc.co.uk. 2005-08-06. Retrieved 2012-09-27.
  12. Onwutalobi, Anthony-Claret. "New Yam Festival - The Official Nnewi City Portal". www.nnewi.info. Archived from the original on 2016-01-09. Retrieved 2015-09-18.
  13. "Significance of New Yam Festival in Igbo Society of Nigeria - Igbo Union Finland". www.igbounionfinland.com. Retrieved 2021-08-31.
  14. "New Yam Festival". TheFreeDictionary.com. Retrieved 2021-08-31.
  15. Coursey, D. G.; Coursey, Cecilia K. (1971). "The New Yam Festivals of West Africa". Anthropos. 66 (3/4): 444–484. ISSN 0257-9774. JSTOR 40457684.

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]