Ciwon daji na madaciya

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Gallbladder cancer
Gallbladder cancer
Gallbladder cancer
Rabe-rabe da ma'adanai da waje
SymptomsAbdominal pain, Bloating, Fever, Unexplained weight loss, Nausea, Yellowing of the skin, although some people may have no symptoms[1]
ComplicationsCancer spreading to other parts of the body
OnsetAbove 65 years old[2]
TypesAdenocarcinoma (most common), Squamous cell carcinoma (more rare)[3]
CausesUnknown[1]
RisksHistory of Gallstones and other Gallbladder diseases
DiagnosisBlood tests, medical imaging, examination of the Bile duct
Similar conditionsOther types of cancer in the Digestive system
TreatmentSurgery, Radiation therapy, Chemotherapy[4]
OutcomeFive-year survival rate ~19% (USA) (January, 2020)[5]
Frequency~3,700 cases per year (USA)[6]
Deaths~2,000 deaths per year (USA)[6]

Ciwon daji na madaciya wani ciwon daji ne wanda ba a cika gani ba tare da faruwar ƙasa da lokuta 2 a cikin mutane 100,000 a kowace shekara a Amurka. [7] Ya zama ruwan dare musamman a tsakiya da Kudancin Amurka, tsakiya da gabashin Turai, Japan da arewacin Indiya; haka nan ya zama ruwan dare a wasu kabilu misali Indiyawan Amurkawa da Hispanic. [8] Idan an gano shi da wuri, ana iya warkewa ta hanyar cire madaciyar wani ɓangaren hanta da kuma ƙwayoyin lymph masu alaƙa. Mafi yawan lokuta ana samun shi bayan bayyanar cututtuka kamar ciwon ciki, jaundice da amai, kuma ya yadu zuwa wasu gabobin kamar hanta.

Wani ciwon daji ne da ba kasafai ake tunanin yana da alaka da fitar duwatsun ciki ba, wanda kuma zai iya haifar da yin karfi na madaciyar, yanayin da aka sani da porcelain na madaciya shima ba kasafai bane. Wasu nazarin sun nuna cewa mutanen da ke da pocelain madaciyar suna da babban haɗarin kamuwa da ciwon daji na madaciyar, amma wasu nazarin suna tambayar wannan. Ra'ayin ba shi da kyau don farfadowa idan an gano ciwon daji bayan bayyanar cututtuka sun fara faruwa, tare da tsawon shekaru 5 na rayuwa kusan 3%.[ana buƙatar hujja]

Alamomi da alamomi[gyara sashe | gyara masomin]

  • Ciwo mai tsayi a cikin babba na dama
  • Rashin narkewar abinci
  • Dyspepsia (gas)
  • Mutuwar amai
  • Rauni
  • Rashin ci
  • Rage nauyi
  • Jaundice da amai saboda toshewa

Alamun farko sunayin shige da ciwon madaciya irin na duwatsun ciki. Daga baya, alamomin na iya zama na irin na toshewar hanyar madaciyar da toshewar ciki. A bayanin kula, dokar Courvoisier ta bayyana cewa a samun madaciya wadda take mai girma da ƙarfi wanda ba shi da zafi sosai kuma yana tare da jaundice mara zafi, da wuya dalilin ya zama ciwon dutsin madaciya. Wannan yana haifar da yiwuwar cutar madaciya ko kuma ta saifa, kuma kumburin ba zai iya zama wai saboda ciwon dutsin madaciya ba, se dai ze iya zama saboda kumburin da ke da alaƙa da madaciyar wanda yakesaka ta tayo kasa daga wurin da take a cikin jiki, wanda ba a iya ganewa.

Duk da haka, ainihin abin lura na Ludwig Georg Courvoisier, wanda aka buga a Jamus a cikin 1890, babu sahihin ingancin wannan dokaba, kuma ba a ambaci mummunan rauni ko ciwo ba. Waɗannan batutuwa galibi sunada kuskure sanna suna kawo rudani a cikin littattafan likitanci.[9]

Abubuwan dake janyo cutar dajin madaciya[gyara sashe | gyara masomin]

Bincike da wuri ba abu bane wanda ze iya yiyuwa ba. Mutanen da ke cikin haɗari kamuwa da ciwon mai yawa, sun hada da mata ko ’yan asalin ƙasar Amirka masu ciwon dutsen madaciya, ana kimanta su sosai. Awo wanda suka hada da trans Abdominal ultrasound, CT scan, endoscopic duban dan tayi, MRI, da MR cholangio-pancreatography (MRCP) za a iya amfani dashi don ganewar asali. Ana samun adadi mai yawa na ciwon daji na madaciya ba zato ba tsammani a cikin marasa lafiya da ake tunanin cewa sunada cutar cholelithiasis, ko samuwar ciwon dutse na madaciya wanda ya fi kowane yawa[10] Biopsy ita ce kawai takamammen hanyar da za a iya sanin ko ko ciwon dajin yana kara gaba ne ko kuma a'a.[11]

ganewar asali daban-daban[gyara sashe | gyara masomin]

anthogranulomatous cholecystitis (XGC) wani nau'i ne na cutar madaciya wanda yake kama da cutar dajin madaciya duk da cewa shi ba ciwon daji bane. [12] [13] An gano shi kuma an ruwaito shi a cikin wallafe-wallafen littafan likitanci na 1976 ta JJ McCoy Jr., da abokan aikinsa. [12] [14]

Magani[gyara sashe | gyara masomin]

Idan an gano cutar da wuri a matakin da bai yaɗu ba, ana iya magance cutar dagin madaciyar ta hanyar tiyata. Yin tiyata don ciwon daji na madaciyar ana kiransa radical cholecystectomy ko cholecystectomy mai tsawo. [15] Ya kunshi cire madaciya tare da cire gadon hanta zuwa wuri mai lafiya. Hakanan an cire nodes na lymph wadanda ke a kusa. Wani lokaci akan buƙaci cire babban ɓangaren hanta da ake kira hepatectomy don samun ingancin cire cutar dajin gaba ɗaya. magudanar madaciya shima yana buƙatar cirewa idan yashafeshi. [16] Duk da haka, rashin kula da ciwon daji na madaciya, yawancin marasa lafiya za su mutu a cikin shekara guda dayin tiyata. Idan tiyata ba zai yiwu ba, endoscopic stenting ko percutaneous transhepatic biliary magudanun ruwa (PTBD) na bishiyar biliary zai iya rage jaundice kuma stent a cikin ciki na iya rage yin amai. Hakanan ana iya amfani da magani na amfani da haske na amfani da radiation tare da tiyata. Idan an gano ciwon daji na gallbladder bayan cholecystectomy don cutar dutse (ciwon daji mai saurin faruwa), za'a bukaci sake yin sake yin aiki don cire ɓangaren hanta da ƙwayoyin lymph a mafi yawan lokuta. idan aka yi shi da wuri-wuri, marasa lafiya sunasamun damar rayuwa na dogon lokaci har ma da warkewa. [17]

kididdigar ciwo[gyara sashe | gyara masomin]

Yawancin ciwace-ciwacen daji sune adenocarcinomas ne,kashi kadan kuma sunkasance ciwo sun kasance ciwon daji na squamous cell.

  • Ba'a cika samun Ciwon daji na madaciya ba, sedai kuma yana shafar mutane kasa da 5000 a Amurka a kowace shekara [18]
  • Ciwon daji na madaciya ya fi yawa a ƙasashen Kudancin Amirka, Japan, da Isra'ila; a kasar Chile, ciwon daji na madaciya shine na hudu mafi yawan mutuwar sanadin cuwon daji.
  • Na 5 a cikin yawan ciwon daji na ciki
  • har yawan linki 5 ya fi yawa cikin mata fiye da maza dangane da yawan jama'a (misali kashi 73% na mace a China) [19]
  • Matsakaicin shekarun da aka daidaita yawan cutar dajin madaciyar ya fi girma a Chile, sannan a cikin jihar Assam a Indiya [20]

Hasashen[gyara sashe | gyara masomin]

Hasashen har yanzu ya kasance mara inganci. Ciwon daji yakan yadu zuwa hanta, bile madaciya, ciki, da kuma yan hanji . [21]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 "Gallbladder cancer - Symptoms and causes". Mayo Clinic.
  2. "Risk Factors for Gallbladder Cancer". www.cancer.org.
  3. "Types of gallbladder cancer | Gallbladder cancer | Cancer Research UK".
  4. "Gallbladder cancer - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic". Mayo Clinic.
  5. "Gallbladder Cancer - Statistics". 25 June 2012.
  6. 6.0 6.1 Henley, S. Jane; Weir, Hannah K.; Jim, Melissa A.; Watson, Meg; Richardson, Lisa C. (2015). "Gallbladder Cancer Incidence and Mortality, United States 1999–2011". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 24 (9): 1319–1326. doi:10.1158/1055-9965.EPI-15-0199. PMID 26070529. S2CID 886615.
  7. "Gallbladder cancer - Symptoms and causes". Mayo Clinic."Gallbladder cancer - Symptoms and causes". Mayo Clinic.
  8. "Risk Factors for Gallbladder Cancer". www.cancer.org.
  9. "Types of gallbladder cancer | Gallbladder cancer | Cancer Research UK
  10. "Gallbladder cancer - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic". Mayo Clinic."Gallbladder cancer - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic". Mayo Clinic.
  11. "Gallbladder Cancer - Statistics". 25 June 2012
  12. 12.0 12.1 Empty citation (help)
  13. Henley, S. Jane; Weir, Hannah K.; Jim, Melissa A.; Watson, Meg; Richardson, Lisa C. (2018-09-27). "CDC - Gallbladder Cancer Incidence and Death Rates". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 24 (9): 1319–1326. doi:10.1158/1055-9965.EPI-15-0199. PMID 26070529. S2CID 886615. Retrieved 2018-12-10
  14. Kapoor VK, McMichael AJ (2003). "Gallbladder cancer: an 'Indian' disease". Natl Med J India. 16 (4): 209–13. PMID 14606770
  15. Fitzgerald, J Edward F; White Matthew J; Lobo Dileep N (Apr 2009). "Courvoisier's gallbladder: law or sign?". World Journal of Surgery. United States. 33 (4): 886–91. doi:10.1007/s00268-008-9908-y. ISSN 0364-2313. PMID 19190960. S2CID 21799234
  16. Folseraas, T; Boberg, KM (February 2016). "Cancer Risk and Surveillance in Primary Sclerosing Cholangitis". Clinics in Liver Disease. 20 (1): 79–98. doi:10.1016/j.cld.2015.08.014. PMID 26593292
  17. Ferreccio, C. (2012). "Salmonella typhi and Gallbladder Cancer". Bacteria and Cancer. pp. 117–137. doi:10.1007/978-94-007-2585-0_5. ISBN 978-94-007-2584-3.
  18. Srivastava K, Srivastava A, Sharma KL, Mittal B. Candidate gene studies in gallbladder cancer: a systematic review and meta-analysis. Mutat Res. 2011 Jul–Oct;728(1–2):67–79
  19. "Gallbladder Cancer: Symptoms, Causes & Treatment | Dr. Nikhil Agrawal". Dr.Nikhil Agrawal. Retrieved 2020-10-11.
  20. Duffy, A.; Capanu, M.; Abou-Alfa, G. K.; Huitzil, D.; Jarnagin, W.; Fong, Y.; D'Angelica, M.; Dematteo, R. P.; Blumgart, L. H. (2008-12-01). "Gallbladder cancer (GBC): 10-year experience at Memorial Sloan-Kettering Cancer Centre (MSKCC)". Journal of Surgical Oncology. 98 (7): 485–489.
  21. Empty citation (help)