Edward S. Ayensu

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Edward S. Ayensu
Rayuwa
Haihuwa Ghana da Takoradi, 28 ga Augusta, 1935
ƙasa Ghana
Mazauni Tarayyar Amurka
Harshen uwa Turanci
Mutuwa 22 ga Afirilu, 2023
Karatu
Makaranta University of London (en) Fassara
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a Mai tattala arziki, biologist (en) Fassara, botanist (en) Fassara da life scientist (en) Fassara
Kyaututtuka
Mamba Indian National Science Academy (en) Fassara

Edward Solomon Ayensu (Agusta 28, 1935 - Afrilu 22, 2023)[1] masanin kimiyyar rayuwa ne na Afirka kuma Farfesa. Ya kasance mai ba da shawara ga ci gaban ƙasa da ƙasa kan kimiyya, fasaha da ci gaban tattalin arziki.[2] Ya kasance fellow na kafa Kwalejin Kimiyya na Afirka.

Ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Ayensu a Sekondi a yammacin ƙasar Ghana a ranar 28 ga watan Agusta 1935. Ayensu ya sami digirin digirgir ne daga Jami'ar London, kuma an naɗa shi abokin ziyara a Kwalejin Wolfson, Jami'ar Oxford. Binciken digirinsa ya yi la'akari da taxonomy na dioscorea.[3]

Sana'a[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin shekarar 1978, Cibiyar Smithsonian ta kafa Ofishin Kare Halittu, tare da Ayensu a matsayin darekta.[4] A nan shi ne ke da alhakin ayyukan kiyayewa na Smithsonian, da haɓaka sabbin tsare-tsaren kiyayewa. Anan ya rubuta " Tsire-tsire masu barazana da barazana na Amurka."[5]

Ayensu ya riƙe muƙamai da dama na jagoranci a fannin kimiyyar Afirka, ciki har da zama shugaban kwamitin ba da shawara na shugaban ƙasa kan kimiyya, fasaha da kirkire-kirkire (PACSTI) Ghana, shugaban kwamitin amintattu na Cibiyar Nazarin Lissafi ta Afirka (AIMS) Ghana, shugaban kungiyar kwamitin amintattu na Cibiyar Fasaha ta Accra (AIT) da shugaban Gidauniyar Energy Globe. Ya kasance shugaban kwamitin binciken bankin duniya; shugaban Majalisar Nazarin Kimiyya da Masana'antu (CSIR) Ghana; babban mai ba da shawara ga shugaban ƙasa da daraktan Sashen Ayyuka na Tsakiya, Bankin[6] Raya Afirka da kuma Shugaban Kungiyar Tarayyar Afirka don Kimiyya da Fasaha. Ya kuma taɓa zama memba na kwamitin amintattu na Jami'ar Majalisar Ɗinkin Duniya mai zaman lafiya, memba a kwamitin ba da shawara na kungiyar Sustainable Forestry Management Limited (SFM) da kuma babban sakataren kungiyar kimiyyar halittu ta ƙasa da ƙasa kuma shi ne shugaban kafa kungiyar. Cibiyar Nazarin Halittu ta Afirka.

Daraja da karramawa[gyara sashe | gyara masomin]

Bugu da ƙari, kasancewarsa Fellow of the Ghana Academy of Arts and Sciences, Ayensu ya kasance fellow na Waje na Kwalejin Kimiyya ta Indiya, Fellow of TWAS Academy of Sciences for the Developing World,[7] Fellow na kafa Kwalejin Kimiyya na Afirka da kuma fellow na Kwalejin Kimiyya na New York.[8] An ba shi Medal TWAS a Biology a shekarar 2004.[7]

Ya yi balaguro da yawa a duk faɗin duniya don binciken fage a cikin ilimin kimiyyar halittu da tarurrukan bita, tarurruka da tarurrukan yanayi da haɓakawa; kuma a matsayin mai ba da shawara kan kimiyya da fasaha don ci gaba musamman a masana'antun noma, makamashi da hakar ma'adinai a ƙasashe masu tasowa da inganta ayyukan kamfanoni masu zaman kansu a Afirka.

Ayensu ya rubuta littattafai da yawa kuma ya wallafa takardu na kimiyya da fasaha masu yawa. A cikin shekarar 1997 ya rubuta littafi mai suna Ashanti Gold.[9]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Mahaifiyarsa, Grace Ayensu 'yar majalisa ce a jamhuriya ta farko. Kwararren marubuci kuma mai daukar hoto.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Obituary: Professor Edward S. Ayensu". RIP Ghana. May 4, 2023.
  2. "Govt urged to review trade agreements – The Ghanaian Times". www.ghanaiantimes.com.gh (in Turanci). Archived from the original on 2017-10-17. Retrieved 2017-10-17.
  3. "Vegetative anatomy and taxonomy of the dioscoreaceae | WorldCat.org". www.worldcat.org (in Turanci). Retrieved 2023-05-20.
  4. Institution, Smithsonian. "Dr. Edward S. Ayensu". Smithsonian Institution (in Turanci). Retrieved 2023-05-20.
  5. Ayensu, Edward S.; DeFilipps, Robert A. (1978). Endangered and threatened plants of the United States. Washington, D. C: Smithsonian Institution. ISBN 978-0-87474-222-0.
  6. "Edward S. Ayensu Ph.d.: Executive Profile & Biography – Bloomberg". www.bloomberg.com. Archived from the original on 2017-10-17. Retrieved 2017-10-17.
  7. 7.0 7.1 Sciences (TWAS), The World Academy of. "Ayensu, Edward Solomon". TWAS (in Turanci). Retrieved 2023-05-20.
  8. "All Fellows | The AAS". www.aasciences.africa. Archived from the original on 2022-11-07. Retrieved 2022-11-07.
  9. "Edward Ayensu". Africa Practice. Archived from the original on July 16, 2010. Retrieved November 19, 2010.