Grande Comore

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Grande Comore
Flag of Grande Comore (en)
Flag of Grande Comore (en) Fassara


Wuri
Map
 11°35′S 43°20′E / 11.58°S 43.33°E / -11.58; 43.33
ƘasaKomoros

Babban birni Moroni
Yawan mutane
Faɗi 379,367 (2017)
• Yawan mutane 373.03 mazaunan/km²
Labarin ƙasa
Bangare na Comoros Islands (en) Fassara
Yawan fili 1,017 km²
Wuri a ina ko kusa da wace teku Mozambique Channel (en) Fassara
Wuri mafi tsayi Dutsen Karthala (2,361 m)
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci
UTC+03:00 (en) Fassara
Lamba ta ISO 3166-2 KM-G
Grande Comore Harbor Bay.

Grande Comore (Swahili: Ngazidja[1]) tsibiri ne a Comoros da ke gabar Afirka. Ita ce babbar tsibiri a cikin ƙasar Comoros. Yawancin yawancin jama'arta 'yan asalin Comor ne. Yawanta kamar na 2006 kusan 316,600 ne. Babban birnin tsibirin shine Moroni, wanda kuma shine babban birnin ƙasar. Tsibirin ya kunshi fitattun duwatsun wuta guda biyu, tare da Dutsen Karthala shine mafi girman kasar a 2,361 m (7,746 ft) sama da matakin teku. Dangane da sake kwaskwarimar da aka yi wa kundin tsarin mulki na shekarar 2002, zababben Gwamna ne ke mulkar ta, kamar yadda sauran tsibiran ke yi, tare da rage wa gwamnatin tarayya karfi sosai. Sunan Ngazidja wani lokacin ana ganin shi a cikin Njazidja na yanzu.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Sultan Said Ali bin Said Omar na Grande Comore (1897).

Shekaru da yawa, Grande Comore ya kasu kashi da yawa daga masarautun, da suka hada da Bambao, Itsandra, Mitsamihuli, Mbajini, Hambuu, Washili, Hamahame, Mbwankuu, Mbude da Domba. Sultana kuma ana kiransu da suna mfaume. A cikin 1886, mai mulkin Bambao, Sultan Said Ali bin Said Omar ya ayyana "jihar Ngazidja", tare da kwace sauran masarautun tare da karbar kariyar Faransa a kan tsibirin. A cikin 1893, an tura Sultan Said Ali zuwa gudun hijira a kan Réunion. A cikin 1908, Faransa ta haɗu da tsibirin kuma aka soke sultanates. A cikin 1975, Grande Comore, Anjouan da Mohéli suka ayyana 'yanci a matsayin ƙasar Comoros.

A ranar 23 ga Nuwamba, 1996 an sace jirgin saman Ethiopian Airlines mai lamba 961 yayin da yake cikin sararin samaniyar Habasha a kan hanyarsa daga Addis Ababa zuwa Nairobi. Jirgin kirar Boeing 767-260ER ya sauka a tekun Indiya kusa da Grande Comore bayan da mai ya ƙare, ya kashe mutane 125 daga cikin 175 da ke cikin jirgin, ciki har da 3 daga cikin maharan.

A cikin 1997, ƙasar Comoros ta fara wargajewa yayin da Anjouan da Moheli suka balle. Grande Comore ya zama tsibiri kawai da ke ƙarƙashin ikon tarayya. Zuwa 2002, duk da haka, Grande Comore ya sake haɗuwa da wasu tsibirai a ƙarƙashin sabon kundin tsarin mulki. An zabi Abdou Soule Elbak a matsayin shugaban Grande Comore a watan Mayu 2002. Ya samu kashi 17% na kuri'un a zagayen farko, wanda ya zo na farko, kuma ya samu kashi 60% na kuri'un a zagaye na biyu. Ya ci gaba da kasancewa a mukaminsa har zuwa zaben watan Yulin 2007, a lokacin ne Mohamed Abdoulwahab ya lashe shugabancin tsibirin.

Sufuri[gyara sashe | gyara masomin]

Filin jirgin saman Yarima Ibrahim ya yiwa tsibirin hidima.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Figure 1. Map of the Comoros showing the islands of Ngazidja (Grande..." ResearchGate (in Turanci). Retrieved 2020-01-25.