Jump to content

Harshen Chokwe

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Chokwe
Baƙaƙen boko
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 cjk
Glottolog chok1245[1]

Chokwe (wanda kuma aka fi sani da Batshokwe, Ciokwe, Kioko, Kiokwe, Quioca, Quioco, Shioko, Tschiokloe ko Tshokwe ) yaren Bantu ne da mutanen Chokwe na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo,da Angola da Zambia ke magana da shie. An amince da shi a matsayin harshen ƙasar Angola, inda aka kiyasta cewa mutane rabin miliyan sun yi magana da shi a cikin 1991; wasu masu magana da rabin miliyan sun rayu a Kongo a cikin 1990, kuma wasu 20,000 a Zambia a 2010. Ana amfani da shi azaman harshen Faransanci a gabashin Angola

Tsarin rubutu

[gyara sashe | gyara masomin]

Instituto de Línguas Nacionais (Cibiyar Harsuna ta Ƙasa) ta Angola ta kafa ƙa'idodin rubutun Chokwe da nufin sauƙaƙe da haɓaka amfani da shi.

Fassarar sauti

[gyara sashe | gyara masomin]
Gaba Tsakiya Baya
Kusa i u
Kusa-tsakiyar e o
Bude-tsakiyar ɛ ɔ
Bude a ~ ɑ

Hakanan za'a iya jin wasulan kamar yadda aka yi hanci yayin da ake gaba da baƙar hanci.

Labial Alveolar Post-<br id="mwVA"><br>alveolar Palatal Velar Glottal
Stop <small id="mwYA">voiceless</small> p t (c) k
voiced b d (ɟ) g
aspirated
prenasal vd. ᵐb ⁿd (ᶮɟ) ᵑɡ
prenasal vl. ᵐp
Affricate <small id="mwpg">voiceless</small> p͡f t͡f t͡ʃ
voiced t͡v d͡ʒ
<small id="mwwQ">prenasal</small> ⁿd͡v ⁿd͡ʒ
Fricative voiceless f s ʃ h
<small id="mw3Q">voiced</small> v z ʒ
<small id="mw6g">prenasal</small> ⁿz ⁿʒ
Nasal m n ɲ
Approximant lateral l ʎ
plain j w

Sautunan haɗin gwiwa /t͡ʃ, d͡ʒ, ⁿd͡ʒ/ kuma ana iya furta su azaman tsayawar palatal [c, ɟ, ᶮɟ].

Sautuna harshan

[gyara sashe | gyara masomin]

Chokwe yana da sautuna uku kamar /v́/, /v̀/, da /v̂/.

Turanci Chokwe
Barka da Safiya

- Martani

Menekenu

-Mwane

Zan gan ka Ndo shimbu yikehe
Barka da warhaka Salenuho
Menene sunanka? Jina lie yena iya?
Sunana ____ Jina liami ___
  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Chokwe". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

Hanyoyin haɗi na waje

[gyara sashe | gyara masomin]