Harshen Obolo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Obolo
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 ann
Glottolog obol1243[1]

Obolo (ko Andoni ) babban yaren Cross River ne na Najeriya. Obolo shine asalin sunan wata al'umma a gabashin Delta na Kogin Neja, wanda aka fi sani da Andoni (babu tabbacin asalin wannan sunan). [2] Obolo yana nufin mutane, harshe da kuma ƙasa.

Yaruka[gyara sashe | gyara masomin]

Akwai manyan yaruka guda shida a cikin harshen, wato: (daga yamma zuwa gabas): Ataba, Unyeada, Ngo, Okoroete, Iko da Ibot Obolo. [3] Ngo ita ce yare mafi daraja, don haka an rubuta ingantaccen nau'in wallafe-wallafen Obolo dashi.

Adabi na Obolo[gyara sashe | gyara masomin]

  • Obolo Language and Bible Translation Organisation ne suka buga Littafin Bible a harshen Obolo a shekara ta 2012. Obolo shine yaren Najeriya na 23 da aka rubuta daukakin Littafin Bible da shi. [4]
  • An kaddamar da sashin yanar gizo na harshen Obolo a shekarar 2016. [5]
  • Littafin adabi na farko a kan Adabi a cikin Harshen Uwa; wani labari don ƙaramar Makarantun Sakandare da masu karatun jama'a, "Mbuban Îchaka" na Isidore Ene-Awaji © Obolo Language & Translation Project, ne ya buga shi a shekara ta 2010. [6]

Tsarin Rubutu[gyara sashe | gyara masomin]

An rubuta yaren Obolo a cikin rubutun Latin. Haruffa sune kamar haka:

Harafin obolo [7] [8] [9]
a b ch d e f g gb
gw i j k kp kw l m
n nw yi o ku p r
s (sh) t ku (v) w y (z)
  • Haruffan da ke cikin braket sune yare na musamman .
  • Ana iya ƙara amon sautin a wasu haruffa. Masu ɗaukar sautin su ne wasulan a, e, i, o, ọ, u da m da n .

Obolo harshe ne mai sauti. Akwai sautuna biyar a cikin harshe: ƙarami, babba, tsakiya, faɗuwa da sautin tashi. [10] A rubuce-rubuce, ƙananan sautin da faɗuwar sautin kawai ana nuna su. [11] Ana yiwa sautuna alama ta tilas akan mabuɗin farko na fi'ili da ƙungiyoyin magana. Don sauran nau'ikan kalmomi, daidaitaccen adabi zai nuna hanyar da za a bi.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Obolo". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  2. A History of Obolo (Andoni) in the Niger Delta. By Nkparom C. Ejituwu. Oron: Manson Publishing Company, in association with University of Port Harcourt Press, 1991. Pp. xiv +314. (ISBN 978-2451-4-5)
  3. Obolo in "Orthographies of Nigerian Languages Manual VI." Publisher: Nigeria Educational Research and Development Council. 2000.
  4. The 23rd Nigerian Language to Receive the Whole Bible https://web.archive.org/web/20190826001428/http://obolo.ngbible.com/about
  5. http://www.obololanguage.org
  6. History of OLBTO https://obololanguage.org/ann/%C3%B2folek-olbto/mfufuk-ofolek-ikwaan%CC%84-usem-obolo-olbto-1984-2014
  7. Obololanguage.org 2015.
  8. "Reading and Writing Obolo: Obolo Alphabet" in "A Workshop Manual for Teaching Obolo." Pg. 1. © Obolo Language and Bible Translation Organisation (OLBTO), 2011.
  9. "Reading and Writing Obolo." Pg. 4. Andoni Language Committee and Rivers Readers Project, 1978.
  10. "Reading and Writing Obolo: Tone Marking" in "A Workshop Manual for Teaching Obolo." Pg. 1. © Obolo Language and Bible Translation Organisation (OLBTO), 2011.
  11. "Reading and Writing Obolo: About Marking of Tones in Bible" in "A Workshop Manual for Teaching Obolo." Pg. 9. © Obolo Language and Bible Translation Organisation (OLBTO), 2011.

Template:Cross River languages