Jikawo

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Jikawo

Wuri
Map
 8°15′N 33°50′E / 8.25°N 33.83°E / 8.25; 33.83
Ƴantacciyar ƙasaHabasha
Region of Ethiopia (en) FassaraGambela Region (en) Fassara
Zone of Ethiopia (en) FassaraNuer Zone (en) Fassara
Labarin ƙasa
Yawan fili 1,081 km²

Jikawo yanki ne a yankin Gambela , Habasha . Wani bangare na shiyyar Nuer, Jikawo yana iyaka da kudu da yankin Anuak, daga yamma kuma ya yi iyaka da kogin Alwero wanda ya raba shi da Wentawo, a arewa kuma ya yi iyaka da kogin Baro wanda ya raba shi da Sudan ta Kudu, daga gabas kuma ya yi iyaka da Lare . . Garuruwan da ke cikin Jikawo sun hada da Nginngang da Telut .

Dubawa[gyara sashe | gyara masomin]

Filin da ke Jikawo ya kunshi dazuzzuka da ciyayi; Tsayin ya tashi daga mita 420 zuwa 430 sama da matakin teku. A cewar Atlas na tattalin arzikin karkara na Habasha wanda Cibiyar Kididdiga ta Tsakiya (CSA) ta buga, kusan kashi 10% na yankin daji ne. Babban abin lura a Jikawo shi ne gandun dajin Gambela, wanda ya mamaye wani yanki kudu da Baro a gabashin gundumar, wanda ya kai kusan kashi uku na yankinsa.

Tattalin arzikin Jikawo yafi noma ne. Babu ƙungiyoyin haɗin gwiwar noma, babu cikakkun hanyoyin mota, da sauran ƙananan ababen more rayuwa. [1] Tare da Akobo, Jikawo ya zama ambaliya a lokacin damina, yana buƙatar mutane su yi hijira zuwa tsaunuka tare da shanunsu har sai ruwa ya ja; don haka kiwon dabbobi shine tushen samun kudin shiga na farko a wannan gundumar. [2]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

A farkon Jamhuriyar Dimokaradiyyar Habasha, Jikawo ya kasance wani bangare na shiyyar mulki ta 3 ; duk da haka a wani lokaci kafin 2001, an soke wannan shiyya kuma aka mayar da Jikawo a cikin shiyyar gudanarwa ta 1 . Daga baya, tsakanin 2001 zuwa 2007, Jikawo ya zama yankin Nuer. [3] Kafin 2007, an raba yankunan gabas daga wannan gundumar don ƙirƙirar Lare .

A ranar 14-15 ga Afrilu 2006 'yan kabilar Murle sun kai hari Pal Buol (wanda ake kira Lare) a Jikawo, kuma an kashe mutane 16 tare da raunata 9. Maharan sun yi awon gaba da shanu sama da 500. Bayan mako guda, 'yan kabilar Murle sun sake kai wani samame a Jikawo da ke kauyen Ngor, inda aka kashe 'yan kabilar Nuer 27 tare da raunata kusan 39, yayin da aka kashe Murle 11 a fadan.

Alkaluma[gyara sashe | gyara masomin]

Bisa kidayar jama'a a shekarar 2007 da hukumar kididdiga ta kasar Habasha (CSA) ta gudanar, wannan gundumar tana da jimillar jama'a 35,556, daga cikinsu 19,134 maza ne da mata 16,422; Jikawo tana da fadin kasa murabba'in kilomita 1,081.04, tana da yawan jama'a 32.89, wanda ya zarce matsakaicin yankin na mutane 23.79 a kowace murabba'in kilomita. Yayin da 2,261 ko 6.36% mazauna birni ne, sauran 2,314 ko kuma 6.51% makiyaya ne. An kirga gidaje 5,864 a wannan gundumar, wanda ya haifar da matsakaitan mutane 6.1 zuwa gida guda, da kuma gidaje 5,723. Yawancin mazaunan sun ce su Furotesta ne, inda kashi 84.11% na al'ummar kasar suka ba da rahoton cewa sun lura da wannan akida, yayin da kashi 9.08% ke yin addinin gargajiya, kashi 4.48% na Katolika ne, kuma kashi 1.71% na al'ummar kasar sun yi addinin Kiristanci na Orthodox na Habasha .

Bisa ga ƙidayar jama'a a shekara ta 1994, an ba da rahoton cewa yawan jama'ar gundumar ya kai 42,925 a cikin gidaje 7,746, daga cikinsu 22,260 maza ne, mata 20,665; 769 ko 1.79% na yawan jama'a mazauna birane ne. Ƙabilu biyu mafi girma a Jikawo sune Nuer (97.96%), da Anuak (1.97%); duk sauran kabilun sun kasance kashi 0.07% na yawan jama'a. Ana magana da Nuer a matsayin yaren farko da kashi 98.08%, kuma Anuak da kashi 1.88%; sauran 0.04% sun yi magana duk sauran yarukan farko da aka ruwaito. Yawancin mazaunan sun ce su Furotesta ne, tare da 56.25% na yawan jama'a sun ba da rahoton cewa sun yi imani, yayin da 19.04% ke yin addinin gargajiya, kuma 4.37% suna da'awar Kiristanci Orthodox na Habasha .

Bayanan kula[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Atlas of the Ethiopian Rural Economy, pp. 30f
  2. Abraham Sewonet, "Breaking the Cycle of Conflict in Gambella Region, UN-Emergencies Unit for Ethiopia Assessment Mission: 23–29 December 2002
  3. According to Dereje Feyissa this reorganization, which happened in 2003, was done to align territories inside the Gambela Region with the presence of local ethnic groups. (Dereje, "The Experience of the Gambela Regional State", in Ethnic Federalism: The Ethiopian Experience in Comparative Perspective [Oxford: James Currey, 2006], p. 223)

8°15′N 33°50′E / 8.250°N 33.833°E / 8.250; 33.833Page Module:Coordinates/styles.css has no content.8°15′N 33°50′E / 8.250°N 33.833°E / 8.250; 33.833Template:Districts of the Gambela Region