Kotun Afirka ta Shari'a da Ƴancin Ɗan Adam

Kotun Afirka ta Shari'a da Ƴancin Ɗan Adam
Bayanai
Iri	court (en)

Kotun Afirka ta Shari'a da 'Yancin Ɗan Adam (ACJHR) kotun duniya ce da ta yanki a Afirka . An kafa ta ne a shekara ta 2004 ta hanyar haɗewar kotunan Afirka ta haƙƙin ɗan adam da kotun shari'a ta Tarayyar Afirka . Ita ce babbar hukumar shari'a ta Tarayyar Afirka.

Kotun dai tana birnin Arusha na ƙasar Tanzaniya, haka kuma kotun ƙasa da ƙasa da ta kafa kotun hukunta manyan laifuka ta ƙasar Ruwanda da kuma wadda ta gabace ta kotun ta Tarayyar Afirka.

Kotun dai na da zauruka biyu, daya na batutuwan da suka shafi shari'a na gaba ɗaya, daya kuma na yanke hukunci kan yarjejeniyoyin kare Haƙƙin bil'adama. A cikin wannan kotu tana da matsayin nasiha da kuma rawar shari'a. Kotun tana da ikon fassara nata hukuncin a zauren ɗaukaka ƙara.

Tarihi

Kotun shari'a da kare haƙƙin bil'adama ta Afirka kotun ƙasa da ƙasa ce da ke Arusha, Tanzania . Shugaban Majalisar Tarayyar Afirka da Shugaban Tarayyar Najeriya, Cif Olusegun Obasanjo, ya kuma gabatar da ƙudirin hadewar kotun kare Haƙƙin bil'adama da 'yan Adam ta Afirka da kuma kotun Tarayyar Afirka a shekarar 2004. An taso da wannan ra'ayin na haɗa kan kotunan biyu ne saboda rashin isassun kuɗaɗe na Tarayyar Afirka. A watan Janairun shekara ta 2005, kwamitin kwararrun shari'a ya hallara a birnin Addis Ababa na ƙasar Habasha domin tsara daftarin doka da ke mutunta amincin kotunan biyu masu zaman kansu, duk da haka sun kafa wata hanya ta daidaita ƙa'idojin kotunan da aka hade a yanzu. Bayan haka, wani kwamiti ya yi taro a Najeriya don gabatar da daftarin yarjejeniya ga majalisar zartarwa ta Tarayyar Afirka. A cikin Maris 2005, an amince da daftarin kuma an mika shi ga masana shari'a don shawarwarinsu. An gabatar da shawarwarin ne a taron kolin kungiyar Tarayyar Afirka a birnin Sirte na kasar Libya . An yanke shawarar a fara aiki, kuma hedkwatar ta kasance a yankin Gabashin Afirka ta Majalisar shugabannin ƙasashe da gwamnatoci.

Ayyukan Sabon Kotu

Kotun shari’a da kare haƙƙin bil’adama ta Afirka a ƙarshe tana bitar shari’o’in laifuffukan yaƙi, fataucin mutane da/ko kwayoyi, kisan kiyashi, laifuffukan cin zarafin bil’adama, ta’addanci, da kuma fashin teku. Ainihin kotun ta kasu kashi biyu daban-daban: bangaren kare hakkin dan Adam da ɓangaren al'amuran gaba daya. Alkalan sun rabu daidai da juna tsakanin su biyun. Idan har akwai shari'ar da ke gaban kotun kare Haƙƙin bil'adama da jama'ar Afirka da ta gabata, za su wuce zuwa sashin kare haƙƙin bil'adama na kotun sannan kuma shari'ar shari'a daga kotun shari'a ta Tarayyar Afirka za ta je sashin kula da harkokin ƙasa da ƙasa. Domin haɗewar kotunan kare hakkin bil adama da jama'a ta Afrika da kotun shari'a ta Tarayyar Afirka ya faru ne a tsakiyar lokacin zaɓuka na shekara-shekara, an rantsar da alkalan kotunan biyu a kan karagar mulki har sai an zaɓi sabbin jami'ai tare da rantsar da su. Kotun dai ta ƙunshi alkalai goma sha shida, waɗanda dukkansu sun fito ne daga kasashe mambobi daban-daban. Ko da yake ana sa ran alkalan kotun shari'a da kare haƙƙin bil'adama na Afirka za su tabbatar da kyawawan dabi'u, ana ba su cikakken kariya daga dokokin ƙasa da kasa, a ko'ina da kuma bayan ofis.