Sala Senkayi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Sala Senkayi
Rayuwa
Haihuwa Kampala
Karatu
Makaranta Texas A&M University (en) Fassara
University of Texas at Arlington (en) Fassara
Sana'a
Sana'a scientist (en) Fassara
Employers United States Environmental Protection Agency (en) Fassara
Kyaututtuka

Sala Nanyazi Senkayi ƙwararriya ce ta Afirka a fannin kimiyar muhalli a Hukumar Kare Muhalli ta Amurka. Ita ce mace ta farko da aka haifa a Uganda da ta lashe lambar yabo ta Shugaban Ƙasa na Farko na Ma'aikatan Kimiyya da Injiniyanci.

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

Senkayi ɗiyar Abu Senkayi da Sunajeh Senkayi. Iyalinta sun fito daga gundumar Butambala a Uganda. Mahaifinta masanin kimiyyar muhalli ne kuma ya yi aiki a Jami'ar Texas A&M a matsayin masanin kimiyyar bincike daga shekarar 1977.[1][2]

Senkayi ta sami digiri na farko a fannin kimiyyar halittu daga Jami'ar Texas A&M a Kwalejin Kwalejin, Texas. Ta shiga Jami'ar Texas a Arlington, inda ta sami ƙarin digiri na biyu a fannin ilimin halittu da ilmin halitta. Daga nan ta sami digiri na biyu (2010) da PhD (2012) a fannin kimiyyar muhalli da ƙasa daga jami'a guda.[3] Her PhD thesis considered the association between childhood leukaemia and proximity to airports in Texas.[4] Karatun ta na PhD da ta samu yana la'akari da alaƙa tsakanin cutar sankarar yara da kusanci da filayen jirgin sama a Texas. Ta gano cewa fitar da benzene shine hasashen cutar sankarar yara ta yara. A lokacin karatun digirinta Muwenda Mutebi II na Buganda da Sylvia Nnaginda sun ziyarce ta a Texas.[5]

Sana'a[gyara sashe | gyara masomin]

Senkayi ta shiga Hukumar Kare Muhalli ta Amurka a shekara ta 2007.[6] Tana aiki tare da yara na cikin gida a makarantu da kwalejoji suna magana game da muhalli. Ta fara Tattaunawar EPA tare da Bayanan yanar gizo, damar da yara ke yi magana da masana kimiyya da ke aiki a kan kare muhalli a Ranar Duniya (Earth Day).[7][8] Binciken ta yana mai da hankali ne kan kariya ta ingancin ruwa kuma ita ce Jami'iyyar Tabbatar da Ingancin Ruwa.[3] A cikin shekarar 2017 an ba wa Senkayi lambar yabo ta Farko ta Shugaban ƙasa ga Masana kimiyya da Injiniyoyi don "canji" ga al'umma da bincike.[3][9]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Abu Lwanga Senkayi Celebrates 40 Years of Professional Excellence in Environmental Science". 24-7 Press Release Newswire (in Turanci). Retrieved 2018-12-26.
  2. Moderator, Marquis Who's Who (2018-08-14). "Abu Lwanga Senkayi, Ph.D." Marquis Who's Who Top Scientists (in Turanci). Retrieved 2018-12-26.
  3. 3.0 3.1 3.2 Ph.D, Samuel Muwanguzi. "Youthful Dr. Sala Senkayi smashes glass ceiling, wins top US science award". eadm.news (in Turanci). Retrieved 2018-12-26.
  4. Senkayi, Sala N.; Sattler, Melanie L.; Rowe, Nancy; Chen, Victoria C.P. (2014-04-01). "Investigation of an association between childhood leukemia incidences and airports in Texas". Atmospheric Pollution Research (in Turanci). 5 (2): 189–195. doi:10.5094/APR.2014.023. ISSN 1309-1042.
  5. "Meet The First Ugandan-American PhD Female Environmental Scientist In Dallas – Dr. Sala Senkayi | Welcome to the Ugandan Diaspora News Online". www.ugandandiasporanews.com. Archived from the original on 2018-12-27. Retrieved 2018-12-26.
  6. "Employee Profile of Sala Senkayi — General Physical Scientist". www.federalpay.org. Retrieved 2018-12-26.
  7. US EPA, OA (2015-07-30). "EPA Converses with Students Webcasts". US EPA (in Turanci). Retrieved 2018-12-26.
  8. "WEEKLY eNEWS: Events, Grants/Awards, Workshops, Webinars, Volunteer Opportunities, Resources | Louisiana Department of Wildlife and Fisheries". www.wlf.louisiana.gov. Retrieved 2018-12-26.
  9. "President Obama Honors Federally-Funded Early-Career Scientists". whitehouse.gov (in Turanci). 2017-01-09. Retrieved 2018-12-26.