Wambai Giwa
 Wambai Giwa | |
|---|---|
| Rayuwa | |
| ƙasa | Sarautar Musulunci ta Kano |
| Sana'a | |
Abdullahi Giwa wanda aka fi sani da Wambai Giwa, ɗan asalin jihar Kano ne wanda ya riƙe muƙamin "Wambai" a zamanin Muhammad Nazaki. Mutum ne mai tarin dukiya da tasiri, a tarihin Kano na tunawa da shi wajen lura da yadda za'a faɗaɗa katangar Kano da kuma yadda ya jagoranci cin zarafi da Kano ta yi wa Katsina ta hanyar Karaye.
Rayuwa
[gyara sashe | gyara masomin]Duk da yake babu labarin tarihinsa a littafin tarihin Kano, Wambai yana zama babban majalisa ga Sarkin Kano kuma a mafi yawan lokuta an keɓe shi ga ƴan gidan sarauta. Giwa ita ce kalmar Hausa ta “Giwa”, sannan kuma ana amfani da ita a matsayin abin koyi ga masu nuna ƙarfin hali.
An san Wambai Giwa saboda dukiyarsa da taimakonsa. A ƙoƙarina na taya Sarkin Kano murna, an ɗora masa alhakin faɗaɗa katangar Kano. Wambai ya ɗauki ginin bango daga ƙofan Dogo zuwa Ƙofan Gadonḳaia, da ƙofan Dakawuyia zuwa ƙofan Kabuga, da Kofan Kansakali. Wannan sana'ar ta kashe masa abinci calabash dubu da shanu hamsin a kullum. Bayan kammala ta, sai ya yanka shanu ɗari uku, ya yi wa ma’aikatan leburori dubu ɗaya, tare da kyaututtuka masu yawa ga malaman Musulunci. Lokacin da Sarkin Musulmi ya dawo daga yaƙi, Wambai ya ba shi dawakai ɗari.
Domin jin daɗin ayyukan Wambai da karamcin da Muhammad Nazaki ya yi, ya ba shi jagorancin Karaye, yanki mai dabarun yaƙin Kano da Katsina. A matsayinsa na Sarkin Karaye, ya jagoranci balaguro da dama da suka yi nasara a Katsina kuma ya kwashi ganima.
Tasiri da mutuncin Wambai Giwa ya haifar da fargabar cewa zai yi tawaye, aka kuma juya masa baya a lokacin da El Kutumbi ya hau mulki.
Waƙar Jama'a
[gyara sashe | gyara masomin]- “ Giwa Ubangijin gari,
- Abdullahi makiya bijimin dawa,
- wanda sarkokin kame mata
- fartanya ne da gatari. ”
- " Giwa wanda ke rage maƙwabtansa bauta."