Yunus (surah)
 Yunus | |
|---|---|
| Surah | |
 | |
| Bayanai | |
| Bangare na | Al Kur'ani |
| Suna a harshen gida | يونس |
| Suna saboda | Yunus |
| Akwai nau'insa ko fassara |
10. Jonah (en)  da Q31204663 |
| Harshen aiki ko suna | Larabci |
| Full work available at URL (en) | quran.com… |
| Has characteristic (en) | Surorin Makka |
Yunus (surah)[1] Yunus (Larabci: يونس, Yūnus; Ma’anar Larabci na "Yunus" ko "Jonah"), shine sura ta 10 na alqur'ani mai suna Yunus ayoyita 109 ana kiransa sunan annabi Yunus. Dalilin saukar ta (asbāb al-nuzūl), an yi imani da cewa an bayyana shi kafin hijirar annabin musulunci Muhammad Sallallahu alaihi wa sallam (SAW) da mabiyansa daga Makka zuwa Madina (Hijira), don haka, surah ce wadda ta sauka a Makka.[2]
Suratul Yunus ita ce ta farko a cikin surori shida waɗanda suka buɗe da haruffa uku alif, lam da ra'.
Suna
[gyara sashe | gyara masomin]Sunan wannan babin sunan Yunusa[3] wanda aka fi sani da Yunus a al’adar Musulunci, wanda ya zo a cikin aya ta 98. Duk da sunan surar da aka sa masa suna, wannan ayar ita kadai ce (cikin 109) inda surar ta ambace shi. Wannan ba sabon abu ba ne a cikin Alqur'ani, sunan sura yawanci ana ɗaukarsa ne daga wata fitacciyar kalma ko wani sabon abu a cikinta, wadda mai yiwuwa ko ba ta da alaƙa da batunta.[4]
Wahayi
[gyara sashe | gyara masomin]Bisa ga al'adar Musulunci, an saukar da surar galibi a lokacin Makka (610-622) na Annabcin Muhammadu (kafin ƙaura zuwa Madina), don haka surar Makka. Dangane da mahallinta, wasu ayoyi sun bayyana har zuwa lokacin da Muhammadu ya fara kiransa zuwa ga Musulunci. Bisa tafsirin karni na sha biyar Tafsir al-Jalalayn, wasu sun ce an saukar da surar ne bayan tafiyar Muhammad Dare (c. 621). Aya ta 40 da ta 94-96 sun bayyana a matsayin keɓantacce kuma an saukar da su a Madina. Haɗin kan batun ba shakka yana nuna wannan ba ya ƙunshi ɓangarori ko jawabai waɗanda aka buɗe a lokuta daban-daban ko a lokuta daban-daban. A haƙiƙa, daga farko zuwa ƙarshe, magana ce mai alaƙa da gaske wacce kusan ba a buɗe ta a zama ɗaya ba. Ban da wannan, yanayin maudu'insa shi kansa ya tabbatar da cewa surar tana da wani wuri mai kayyade lokacin Makka.[5]
Ba mu da wata al'ada game da sa'ar bayyana ta, duk da haka maudu'insa yana ba da wata alama da ke nuna cewa mai yiwuwa an gano ta ne a cikin zangon karshe na rayuwar Muhammadu a Makkah. Domin hanyar da za a bi wajen yin magana ya ba da shawarar cewa a sa'ar da aka bayyana ta, kiyayyar abokan hamayyar saqon ya zama na ban mamaki, ta yadda ba za su iya jure ma kusancin Muhammadu da magoya bayansa a tsakaninsu ba, kuma hakan bai bar wani tsammanin cewa; za su iya fahimtar saƙon Muhammadu da kuma yarda da shi. Wannan yana nuna nasiha ta ƙarshe kamar a cikin wannan surar dole ne a yi. Wadannan sifofi na magana sun tabbatar da cewa an bankado shi ne a lokacin da aka yi tafiyar karshe a Makka.
Wani abu kuma da ya fi yin hukunci a cikin surori na ƙarshe a Makka shi ne sanarwa (ko rashin halartar) wani haske na bayyane ko rashin sani game da Hijira daga Makkah. Da yake wannan sura ba ta da wata ma’ana a kan haka, dalili ne da ya sa aka saukar da ita a gaban wadannan surorin da ke dauke da ita.
Manyan batutuwa
[gyara sashe | gyara masomin]Aya ta farko 10:1 ta ƙunshi gaisuwa zuwa ga Hanya madaidaiciya tana isar wa mutanen da suke tunani game da hakan wani bakon abu wanda mutum (Muhammad) ke gabatar da saƙon Allah a kansa. Suna zargin Muhammad da maita, duk da cewa babu wani bakon abu a cikinsa ko kuma ya sanya su wani abu da sihiri ko bokanci. Muhammad dan Adam ne kawai ya ilmantar da wadannan haqiqanin gaskiya guda biyu:
Lalle ne, Allah, wanda Ya halitta talikkai, Shi ne Ubangijinku, kuma Shi kadai Ya cancanta a bauta masa.
Cewa bayan rayuwa a yanzu, za ta zama wata rayuwa a fage na gaba, inda za ku buƙaci yin cikakken tarihin rayuwar wannan duniya ta yanzu. Za a biya ka ko kuma a kore ka ta hanyar ko ka ɗauki halin adalcin da Allah ya buƙace ka a bayan ka gane shi a matsayin Ubangijinka, ko ka yi aiki da dokokinsa.
Duk waɗannan haƙiƙanin biyu za su zama dalilai na gaske a cikin kansu, ba tare da la'akari da ko kun gane su a cikin wannan damar ko a'a ba. Idan har kun yarda da waɗannan, za ku sami kyakkyawan ƙarshe mai daraja; in ba haka ba za ku gamu da munanan sakamakon laifuffukan ku. Mahimman batutuwa, hukunce-hukuncen Ubangiji, da umarni a cikin surar, ana iya jera su kamar haka:-
- Allah ne kadai mahaliccin halittu.
- Abubuwan bautar da mushrikin ke bautawa, banda Allah, ba su da ikon taimakawa ko cutar da kowa.
- Abin bautawa wanin Allah, ba su tunawa da cewa ana bauta musu.
- Allah ya aiko da Manzonsa domin shiriya ga kowace al'umma.
- Al-Qur'ani yana bada gyara ga dukkan al'amuran bil'adama.
- Mushrikin bin zato kawai da
- Labarin Annabi Nuhu da danginsa.
- Labarin Annabi Musa, Fir'auna, da sarakunansa.
- Imani da ganin bala'in bai amfanar da wata al'umma ba face mutanen Annabi Yunus.
- Hana tilastawa kowa canza zuwa Musulunci.
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yunus_(surah)
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yunus_(surah)#CITEREFThe_Study_Quran
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yunus_(surah)#CITEREFJohns2003
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Ibn_Kathir#Tafsir
- ↑ "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2008-11-28. Retrieved 2024-05-15.