Abuga Pele

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Abuga Pele
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2013 - 6 ga Janairu, 2017
District: Chiana-Paga Constituency (en) Fassara
Election: 2012 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2005 - 6 ga Janairu, 2009
District: Chiana-Paga Constituency (en) Fassara
Election: 2004 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2001 - 6 ga Janairu, 2005
District: Chiana-Paga Constituency (en) Fassara
Election: 2000 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 1997 - 6 ga Janairu, 2001
District: Chiana-Paga Constituency (en) Fassara
Election: 1996 Ghanaian general election (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa 3 ga Maris, 1958 (66 shekaru)
Karatu
Makaranta University of Ghana Master of Philosophy (en) Fassara : Development Management (en) Fassara
Sana'a
Sana'a manager (en) Fassara, official (en) Fassara da human resources (en) Fassara
Imani
Addini Eckankar (en) Fassara
Jam'iyar siyasa National Democratic Congress (en) Fassara

Abuga Pele (an haife shi a ranar 3 ga watan Maris, Shekara ta 1958) ɗan siyasan ƙasar Ghana ne kuma memba na majalisar wakilai ta biyu, ta uku, ta huɗu, ta biyar da ta shida na Jamhuriyyar Ghana ta huɗu mai wakiltar mazabar Chiana-Paga a yankin Gabas ta Gabas a kan tikitin Nationalasa. Democratic Congress.[1][2]

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Pele a ranar 3 ga watan Maris, shekarar 1958. Ya fito ne daga Paga Buru Nakolo, wani ƙauye a Yankin Gabas ta Tsakiya na Ghana .[1] Ya shiga Jami'ar Ghana kuma ya sami digiri na biyu na Falsafa (MPhil) a shekarar 1988. [1]

Aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Pele ma'aikaci ne kuma manaja ta hanyar sana'a.[3] Ya yi aiki a Ma'aikatar Harajin Cikin Gida a matsayin mai duba haraji.[4] Ya kasance kodinetan hukumar samar da ayyukan yi da samar da ayyukan yi ga matasan Ghana (GYEEDA).[5]

Siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Pele memba ne na National Democratic Congress . (NDC). A shekara ta 2012, ya yi takarar neman kujerar Chiana/Paga a kan tikitin jam'iyyar NDC a majalisar dokoki ta shida na jamhuriya ta huɗu kuma ya yi nasara.[1]

Zaɓe[gyara sashe | gyara masomin]

An fara zaɓen shi a matsayin ɗan majalisa a lokacin babban zaɓen Ghana na watan Disambar 1996 . Ya samu ƙuri’u 19,362 wanda ke wakiltar kashi 48.20% a kan abokin hamayyarsa Achinan Apiyese James wanda ya samu kuri’u 5,625 wanda ke wakiltar kashi 14.00%. [6] Ya samu kuri'u 15,391 wanda ke wakiltar kashi 65.10 cikin 100 na kuri'un da aka kada.[7]

An zaɓi Pele a matsayin ɗan majalisa mai wakiltar yankin Chiana-Paga na yankin Upper Gabas ta Ghana a babban zaɓen Ghana na shekara ta 2004.[3][8][9] Ya yi nasara akan tikitin jam'iyyar National Democratic Congress. [8] [9] Mazaɓarsa wani bangare ne na kujeru 9 na majalisar dokoki daga cikin kujeru 13 da jam'iyyar National Democratic Congress ta samu a wancan zaben na yankin Gabas ta Tsakiya.[10] Jam'iyyar National Democratic Congress ta lashe kujeru 94 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 230.[11] An zabe shi da kuri'u 11,824 daga cikin 25,691 da aka kada. [8] [9] Wannan yayi daidai da 46% na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa. [9] [8] An zabe shi a kan Anyoka Jerry na Babban Taron Jama'a, Allowe Leo Kabah na Sabuwar Jam'iyyar Patriotic Party, Desmond Ayirevire na Jam'iyyar Convention People's Party da Alichima Martin 'yar takara mai zaman kanta. [9] [8] Wadannan sun samu kuri'u 1,212, 6,242, 333 da 6,080 bi da bi na jimillar ƙuri'un da aka kaɗa. [8] [9] Waɗannan sun yi daidai da 4.7%, 24.3%, 1.3% da 23.7% na jimlar ƙuri'un da aka jefa. [8] [9]

A shekarar 2012, an zaɓe shi a matsayin ɗan majalisa mai wakiltar mazaɓa ɗaya. Ya yi nasara akan tikitin jam'iyyar National Democratic Congress .[12][13] An zaɓe shi da ƙuri'u 21,552 daga cikin 33,947 da aka kaɗa. [13] Wannan yayi daidai da kashi 63.49% na jimlar ƙuri'un da aka jefa. [12] [13] An zaɓe shi a kan Francis Nagia Santuah na babban taron jama'a, Allowe Leo Kabah na Sabuwar Jam'iyyar Patriotic Party, Aloah Adoa Muniru na Jam'iyyar Progressive People's Party da Ayirevire Desmond na Jam'iyyar Convention People's Party . [12] [13] Waɗannan sun samu ƙuri'u 4,705, 7,246, 323 da 121 na jimillar ƙuri'un da aka kaɗa. [12] [13] Waɗannan sun yi daidai da 13.86%, 21.35%, 0.95% da 0.36% bi da bi na jimillar ƙuri'un da aka jefa. [12] [13]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Pele Eckanker ne. Yana da aure da ’ya’ya uku.

Kame a sake[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin shekarar 2018, wata babbar kotun birnin Accra ta yankewa Abuga hukuncin ɗaurin shekaru 6 a gidan yari saboda samunsa da hannu wajen haddasa asarar kuɗi ga Ghana. An same shi da laifuffuka biyu da suka haɗa da 'damfara' da kuma laifuka biyar na "da gangan ya jawo asarar kuɗi ga jihar". An ɗaure shi ne a gidan yarin Nsawam Maximum Security Prison.

A cikin watan Yulin 2021, ya sami afuwar shugaban ƙasa daga Nana Akufo-Addo kan dalilan lafiya. An kai shi Babban Asibitin Yanki na Accra bayan ya fuskanci matsalolin lafiya kuma yana cikin mawuyacin hali a HDU na cibiyar kiwon lafiya.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Ghana MPs - MP Details - Pele, Tumbakura Abuga". www.ghanamps.com. Retrieved 2020-02-07.
  2. "Abuga Pele hospitalised". Graphic Online (in Turanci). Retrieved 2021-08-23.
  3. 3.0 3.1 "Ghana MPs - MP Details - Pele,Tumbakura Abuga". Archived from the original on 25 April 2016. Retrieved 2020-08-03.
  4. "Ghana MPs - MP Details - Pele,Tumbakura Abuga". 2016-04-25. Archived from the original on 25 April 2016. Retrieved 2020-08-03.
  5. "The truth about my incarceration will come out one day – Abuga Pele - MyJoyOnline.com". www.myjoyonline.com (in Turanci). Retrieved 2021-08-23.
  6. FM, Peace. "Ghana Election 1996 Results - Chiana / Paga Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-10-15.
  7. FM, Peace. "Ghana Election 2000 Results - Chiana / Paga Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-10-15.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 185.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - Chiana-Paga Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-03.
  10. "Statistics of Presidential and Parliamentary Election Results". Fact Check Ghana (in Turanci). 2016-08-10. Retrieved 2020-08-03.
  11. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - President". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-03.
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 Peace FM. "Ghana Election 2012 Results - Chiana-Paga Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-03.
  13. 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 Elections 2012. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2012. p. 197.