Jump to content

Jami'ar Ghana

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Jami'ar Ghana

Integri Procedamus
Bayanai
Gajeren suna UG
Iri public university (en) Fassara da open-access publisher (en) Fassara
Ƙasa Ghana
Aiki
Mamba na Ghanaian Academic and Research Network (en) Fassara da Ƙungiyar Jami'in Afrika
Bangare na Afirka
Ƙaramar kamfani na
Harshen amfani Turanci
Mulki
Hedkwata Legon Campus (en) Fassara
Tarihi
Ƙirƙira 1948

ug.edu.gh

Jami'ar Ghana jami'a ce ta jama'a da ke Accra, [1] Ghana . Ita ce jami'ar gwamnati mafi tsufa a Ghana.

An kafa jami'a a cikin 1948 [2] a matsayin Kwalejin Jami'ar Gold Coast [3] [4] a cikin mulkin mallaka na Burtaniya na Gold Coast . Tun asali kwalejin haɗin gwiwa ce ta Jami'ar London, [5] wacce ke kula da shirye-shiryenta na ilimi da digiri na digiri. [6] Bayan Ghana ta sami 'yancin kai a 1957, kwalejin ta koma Kwalejin Jami'ar Ghana . [7] Ya sake canza suna zuwa Jami'ar Ghana a 1961, lokacin da ta sami cikakken matsayin jami'a.

Jami'ar Ghana tana gefen yamma na tsaunin Accra Legon da arewa maso gabashin tsakiyar Accra. Tana da ɗalibai sama da 60,000 masu rijista. [5]

Gabatarwa[gyara sashe | gyara masomin]

Babban mahimmancin kafa Jami'ar Ghana ya kasance akan zane-zane masu sassaucin ra'ayi, ilimin zamantakewa, shari'a, kimiyyar asali, aikin gona, da likitanci. [8] Sai dai a wani bangare na shirin sake fasalin ilimi na kasa, an fadada manhajar karatun jami'a domin samar da karin kwasa-kwasan fasaha da na sana'o'i da kuma horar da daliban digiri . [9]

Jami'ar Ghana, wacce aka fi sani da Legon, kimanin kilomita 12 arewa maso gabas da tsakiyar Accra, tana da makarantar likitanci a garin Korle-Bu, tare da asibitin koyarwa da makarantar sakandare/ waje a cikin birnin Accra. [9] Har ila yau, tana da makarantar digiri na biyu na nukiliya da Kimiyyar Kimiyya a Hukumar Makamashin Makamashi ta Ghana, [10] ta mai da ta daya daga cikin 'yan jami'o'i a Afirka da ke ba da shirye-shirye a kimiyyar nukiliya da injiniyan nukiliya . [8]

Tambarin Jami'ar Ghana[gyara sashe | gyara masomin]

University of Ghana Logo
Jami'ar Ghana Logo [11]

Tambarin ya ƙunshi launuka biyu: Indigo Dye da Raƙumi. [11] Garkuwar shuɗi mai ɗauke da "AYA" guda uku a tsaye a saman rabi da "DWENINMENTOASO" a tsakiyar rabin ƙasa, duk an yi ado da zinariya. [12] AM Opoku ne ya tsara tambarin. "AYA" (Kalmar Akan don fern) alama ce ta Adinkra . [13] "AYA" yana girma a tsaye kuma ana amfani dashi a nan don wakiltar gaskiya da iya tsayawa a tsaye.

Kaho na Ram: 'Dweninmen' (Kalmar Akan don Kahon Ram) alama ce ta Adinkra. Anan, an yi amfani da ƙahonin rago guda biyu (DWENINMENTOASO) don nuna alamar ƙarfi da kira don bin hanyar gaskiya. [14] Jami'ar Ghana an ba da matsayin digiri a cikin 1961.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Kafa Hukumar Yammacin Afirka ta Hukumar Asquith kan Ilimi mai zurfi a cikin Turawan Mulki karkashin jagorancin Rt. Hon. Walter Elliot Archived 2017-09-21 at the Wayback Machine shine haihuwar wannan sanannen cibiyar a cikin 1948. [15] Hukumar ta ba da shawarar kafa kwalejojin jami'o'i tare da haɗin gwiwar Jami'ar London, don haka Kwalejin Jami'ar Gold Coast ta kafa ta Ordinance a ranar 11 ga Agusta 1948 don manufar samarwa da haɓaka ilimin jami'a, koyo da bincike. [15] Hakan ya yiwu ne sakamakon kin amincewa da shawarar farko da ta nuna cewa kwalejin jami’a daya ce kawai za ta iya yi wa daukacin yankin yammacin Afirka na Birtaniya, wanda mutanen Gold Coast za su kasance a Najeriya .

A cikin littafin da Jami’ar Ghana ta ba da umarni, Farfesa Francis Agbodeka (1998) ya gano cewa “Mambobin Majalisar Dokoki biyu bisa radin kansu sun yi aiki kan batun samar da kudade don aikin. Mafi mahimmanci, FM Bourret (1949), a cikin kusan tarihin zamani, ya ba da rahoton cewa ra'ayi mai ƙarfi da haɗin kai da Dr. Nanka-Bruce ya bayyana a cikin wani jawabi na Gidan Rediyon Zoy ga mutanen Gold Coast a watan Oktoba 1947, "ya kasance mafi mahimmanci. a cikin rinjayar Sakataren Gwamnati na mazauna" don a ƙarshe ya ba da izininsa a cikin 1947, "don kafa kwalejin jami'a ta Gold Coast."

Tun kafin bayyanar talabijin, dukkanin al'ummomi da kungiyoyi za su saurari labarai, wasanni, da nishaɗi, watsa shirye-shirye daga Gidan Rediyon Zoy, BBC, da sauran tashoshi a kan gajeriyar tashar rediyo, zuwa saitin rediyo guda ɗaya.

Mahimmanci, kafa Jami'ar Ghana, bisa ga rahoton mafi rinjaye na Hukumar Elliot (wanda Sir Arku Korsah na Gold Coast ya kasance memba a cikinsa), ya kasance ƙarshen gagarumin ayyuka na kungiyoyi, kwamitoci, cibiyoyi, da fitattun mutane. a gida da waje. Daga cikin fitattun ’yan Ghana, mambobin kungiyoyi da kungiyoyin farar hula da suka yi fafutukar ganin an kafa Jami’ar Kwalejin Gold Coast/Ghana, sun hada da Dr. Nanka-Bruce, Rev. Prof. CG Baeta, da Sir E. . Asafu-Adjaye, Dr. JB Danquah. Asantehene, Otomfuo Nana Agyemang Prempeh, II, ya amince da shawarar bayan da Hukumar Elliot ta gabatar da shawarar kafa jami'a a Kumasi, a yankin Ashanti. A dunkule, jama'ar Gold Coast, a matsayin gamayya, sun yi nasarar ba da shawarar kafa Kwalejin Jami'ar Gold Coast tare da hadin gwiwar Jami'ar London, a cikin 1948, bayan rahoton Elliot Commission, wanda Sir Arku Korsah na Gold Coast ya zauna.

A shekarar 1961 gwamnatin Ghana karkashin Kwame Nkrumah ta amince da dokar Jami'ar Ghana, 1961 (Dokar 79) ta maye gurbin Kwalejin Jami'ar Ghana a lokacin. Ta wannan matakin, jami'ar ta sami matsayin jami'a mai cikakken iko kuma ta ba da izinin bayar da nata digiri. [16]

Ofishin Cansalo[gyara sashe | gyara masomin]

Madam Mary Chinery-Hesse

Mary Chinery-Hesse ita ce shugabar jami'ar a halin yanzu. [17] An zabe ta a matsayin Chancellor kuma daga baya aka nada ta mukamin a ranar Laraba, 1 ga Agusta, 2018, a wani taro na musamman na jami'ar da aka gudanar a babban dakin taro. [18] Bayan kammala aikinta na shekaru 5 na farko, an sake nada ta a ranar 6 ga Yuli 2023, don yin aiki na biyu a matsayin Chancellor na Jami'ar. [19]

Tsaffin Shugabanin Jami'ar[gyara sashe | gyara masomin]

Har zuwa shekara ta 1998, shugaban kasa ya zama shugaban jami'ar Ghana. [20] Don haka, daga 1961 lokacin da aka kafa Jami'ar Ghana ta hanyar Dokar Majalisa, Shugaban Ghana na farko mai cin gashin kansa, Dokta Kwame Nkrumah ya zama Shugaban Jami'ar Ghana na farko. [21]

Wadanda suka rike mukamin Chancellor na jami'a:

Ofishin mataimakin shugaban jami'a[gyara sashe | gyara masomin]

Prof. Nana Aba Appiah Amfo

Nana Aba Appiah Amfo ita ce Mataimakin Shugaban Jami'ar Ghana na yanzu. [22] A cikin Yuli 2021, an nada ta a matsayin Mataimakin Mataimakin Shugaban riko. Daga baya a cikin Oktoba 2021, ta nada a matsayin mataimakiyar shugabar Jami'ar Ghana. Nadin nata ya fara aiki daga 26 ga Oktoba 2021. Ta zama mace ta farko da ta fara zama mataimakiyar shugabar jami'a. [23] [24]

Tsoffin mataimakan Cansalo da shuwagabanni[gyara sashe | gyara masomin]

Wadanda suka rike mukaman mataimakin shugaban jami’a da shugabannin jami’ar:

Kwalejin Jami'ar Gold Coast

  • David Mowbray Balme (1948-1957), Shugaban Makarantar [25]

Kwalejin Jami'ar Ghana

Jami'ar Ghana

  • Conor Cruise O'Brien (1962-1965), mataimakin shugaban gwamnati [25]
  • Alexander Kwapong (1966-1975), mataimakin shugaban kasa [25]
  • Daniel Adzei Bekoe (1976-1983), mataimakin shugaban gwamnati [25]
  • Akilagpa Sawyerr (1985-1992), mataimakin shugaban jami'a [25]
  • George Benneh (1992-1996), mataimakin shugaban kasa [25]
  • Ivan Addae-Mensah (1996-2002), mataimakin shugaban gwamnati [25]
  • Kwadwo Asenso-Okyere (2002–2006), Vice-Chancellor [25]
  • Clifford Nii-Boi Tagoe (2006-2010), mataimakin shugaban gwamnati [25]
  • Ernest Aryeetey (2010-2016), mataimakin shugaban gwamnati [25]
  • Ebenezer Oduro Owusu (2016-2021), mataimakin shugaban kasa [25]
  • Nana Aba Appiah Amfo (2021-Date), Vice-Chancellor [25]

Sanannen tsofaffin ɗalibai[gyara sashe | gyara masomin]

 

Sanannen baiwa[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "How to get to University Of Ghana - Legon in Accra by Bus?". moovitapp (in Turanci). 2023-09-08. Retrieved 2023-09-09.
  2. Kwabena Dei Ofori-Attah. "Expansion of Higher Education in Ghana: Moving Beyond Tradition". Comparative & International Education Newsletter: Number 142. CIES, Florida International University. Archived from the original on 4 October 2006. Retrieved 9 March 2007.
  3. "Overview | University of Ghana". University of Ghana. Retrieved 2020-05-28.
  4. "August 11, 1948: The University College of the Gold Coast is established by ordinance". 11 August 2017. Retrieved 26 June 2020.
  5. 5.0 5.1 "University of Ghana". Top Universities (in Turanci). 2015-07-16. Retrieved 2020-05-28.
  6. G. F. Daniel (17 April 1998). "THE UNIVERSITIES IN GHANA". Development of University Education in Ghana. University of Ghana. Archived from the original on 19 March 2007. Retrieved 10 March 2007.
  7. "Establishment of The University | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 21 September 2017. Retrieved 2020-05-24.
  8. 8.0 8.1 "University of Ghana | fund┋it". fundit france. Retrieved 2020-05-28.
  9. 9.0 9.1 "University of Ghana". fundit.fr. Retrieved 2021-08-20.
  10. "Ghana Atomic Energy Commission". Archived from the original on 2024-06-02. Retrieved 2024-06-07.
  11. 11.0 11.1 "Home | University of Ghana". University of Ghana. Retrieved 2020-05-28. Cite error: Invalid <ref> tag; name "Home | University of Ghana" defined multiple times with different content
  12. Public Affairs Directorate, University of Ghana (2017). "Communicate with us" (PDF). University of Ghana. Retrieved 28 May 2020.[permanent dead link]
  13. User, GitHub. "Adinkra Symbols & Meanings". Adinkra Symbols & Meanings. Retrieved 26 March 2023.
  14. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :1
  15. 15.0 15.1 "Establishment of The University | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 21 September 2017. Retrieved 2020-05-25.
  16. "University of Ghana in Ghana - Master Degrees". masterstudies (in Turanci). Retrieved 2020-05-28.
  17. "Office of the Chancellor | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 4 April 2020. Retrieved 2020-05-26.
  18. "Office of the Chancellor | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 4 April 2020. Retrieved 2020-05-24.
  19. "Press Release: Reappointment of Mrs. Mary Chinery-Hesse as Chancellor of the University of Ghana | University of Ghana". University of Ghana. Retrieved 2023-10-14.
  20. 20.00 20.01 20.02 20.03 20.04 20.05 20.06 20.07 20.08 20.09 20.10 "Past Chancellors of the University | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 11 April 2020. Retrieved 2020-05-25.
  21. "Past Chancellors of the University | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 11 April 2020. Retrieved 2020-05-24.
  22. "Office of the Vice-Chancellor | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 4 April 2020. Retrieved 2020-05-26.
  23. "Prof. Nana Aba Appiah Amfo Appointed as Vice-Chancellor". University of Ghana. 20 October 2021. Retrieved 8 April 2022.
  24. Lartey, Nii Larte (20 October 2021). "Prof. Nana Aba Appiah Amfo confirmed substantive Vice-Chancellor of University of Ghana". CitiNewsroom. Retrieved 8 April 2022.
  25. 25.00 25.01 25.02 25.03 25.04 25.05 25.06 25.07 25.08 25.09 25.10 25.11 25.12 "History Of The Office | University of Ghana". University of Ghana. Archived from the original on 8 November 2019. Retrieved 2020-05-27.
  26. "Dr. Philomena Efua Nyarko – Governing Council Member, President Nominee". SD Dombo University of Business and Integrated Development Studies. Retrieved 15 July 2023.
  27. "Ghana College of Nurses and Midwives | Mrs. Faustina Oware-Gyekye (WACN Representative)". Gcnm education. Archived from the original on 2022-02-22. Retrieved 2022-02-22.