Jump to content

Dokar ingancin ruwa

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Dokar ingancin ruwa
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na statute (en) Fassara
Muhimmin darasi water quality (en) Fassara

Dokokin ingancin ruwa suna kula da kare albarkatun ruwa don lafiyar ɗan adam da muhalli. Dokokin ingancin ruwa ƙa'idodi ne na doka ko buƙatun da ke kula da ingancin ruwa, wato, yawan gurɓataccen ruwa a cikin wasu ƙayyadaddun ƙarar ruwa. Irin waɗannan ƙa'idodi gabaɗaya a na bayyana su a zaman matakan ƙayyadaddun gurɓataccen ruwa (ko sinadarai, na zahiri, na halitta, ko na rediyo) waɗanda ake ganin an yarda da su a cikin ƙarar ruwa, kuma gabaɗaya an ƙirƙira su dangane da abin da aka yi niyyar amfani da ruwan - na amfanin ɗan adam, masana'antu ko amfani da gida, nishaɗi, ko matsayin wurin zama na ruwa. Bugu da ƙari, waɗannan dokokin suna ba da ƙa'idodi game da canjin sinadarai, jiki, radiyo, da halayen halittu na albarkatun ruwa. Ƙoƙari na tsari na iya haɗawa da ganowa da rarraba gurɓataccen ruwa, ƙididdige yawan gurɓataccen ruwa a cikin albarkatun ruwa, da iyakance fitar da gurɓataccen ruwa daga maɓuɓɓugar ruwa. Wuraren da aka tsara sun haɗa da gyaran najasa da zubar da ruwa, sarrafa ruwan sharar masana'antu da noma, da sarrafa kwararar ruwa daga wuraren gine-gine da wuraren birane. Dokokin ingancin ruwa suna ba da tushe ga ƙa'idodi a cikin ma'aunin ruwa, saka idanu, dubawa da izini da ake buƙata, da aiwatarwa. A na iya canza waɗannan dokokin don biyan buƙatu na yanzu da abubuwan da suka fi dacewa.

Ruwan da aka ƙayyade

[gyara sashe | gyara masomin]

Ruwan ruwa na Duniya yana ko'ina, ruwa, da kuma haɗaɗɗun. A cikin zagayowar ruwa, ruwa na zahiri yana motsawa ba tare da la'akari da iyakokin siyasa tsakanin yanayin duniya, saman ƙasa, da ƙasa ba, ta hanyar tashoshi na halitta da na mutum.

Ruwan da aka ƙayyade

[gyara sashe | gyara masomin]

Dokokin ingancin ruwa sun bayyana ɓangaren wannan hadadden tsarin da ke ƙarƙashin kulawar tsari. Hukunce-hukuncen tsari na iya kasancewa tare da iyakoki na siyasa (misali, wasu nauyin yarjejeniya na iya shafi gurbatar ruwa a duk ruwan duniya). Wasu dokoki na iya aiki ne kawai ga wani yanki na ruwa da ke cikin iyakokin siyasa (misali, dokar ƙasa wacce ta shafi ruwan saman da ake kewayawa kawai), ko ga wani nau'in ruwa na musamman (misali, albarkatun ruwan sha).

Ruwan da ba a ƙayyade ba

[gyara sashe | gyara masomin]

Yankunan da ruwan da aka kayyade bai rufe ba. Bugu da ƙari, ruwa mai tsattsauran ra'ayi na iya kasancewa ƙarƙashin yarjejeniyoyin ƙetare. Ko da a cikin hukunce-hukuncen hukunce-hukunce, sarƙaƙƙiya na iya tasowa inda ruwa ke gudana tsakanin ƙasa da ƙasa, ko kuma ya cika ƙasa ba tare da mamaye ta na dindindin ba.

Rabe-raben gurbataccen ruwa

[gyara sashe | gyara masomin]

Dokokin ingancin ruwa sun gano abubuwa da kuzari waɗanda suka cancanci a matsayin " gurɓataccen ruwa " don dalilai na ƙarin sarrafawa. Daga tsarin tsari, wannan yana buƙatar ayyana nau'ikan kayan da suka cancanci gurɓatawa, da ayyukan da ke canza abu zuwa gurɓataccen abu. Hukumomin gudanarwa na iya amfani da ma'anoni don nuna yanke shawara na manufofi, ban da wasu nau'ikan kayan aiki daga ma'anar gurbatar ruwa wanda in ba haka ba za a yi la'akari da shi a matsayin gurɓataccen ruwa.

Misali, Dokar Tsabtace Ruwa ta Amurka (CWA) ta ayyana “ gurɓacewar ruwa” (watau gurɓataccen ruwa) a sarari don haɗawa da duk wani “wanda mutum ya yi ko ɗan adam ya jawo canjin sinadarai, na zahiri, na halitta, da na rediyo. ruwa." Koyaya, Dokar ta ayyana “masu gurɓatawa” da ke ƙarƙashin ikonta musamman, kamar yadda “ganin ɓarna, ƙazamin sharar gida, ragowar incinerator, tacewa baya, najasa, datti, sludge najasa, alburusai, sharar sinadarai, kayan halitta, kayan aikin rediyo [tare da wasu keɓancewa.], zafi, tarkace ko kayan aikin da aka jefar, dutsen, yashi, dattin cellar da masana'antu, gundumomi, da sharar aikin gona da aka fitar cikin ruwa." Wannan ma'anar ta fara bayyana duka azuzuwan ko nau'ikan kayan (misali, sharar gida) da kuzari (misali, zafi) waɗanda zasu iya zama gurɓataccen ruwa, kuma yana nuna lokacin da in ba haka ba kayan amfani zasu iya canza su zuwa gurɓatawa don dalilai na tsari: lokacin. ana “zuba su cikin ruwa,” an ayyana su a wani wuri a matsayin “ƙara” na kayan zuwa ruwan da aka tsara. An keɓe ma'anar CWA don najasa da aka fitar daga wasu nau'ikan tasoshin, ma'ana cewa gurɓataccen ruwa na gama-gari kuma mai mahimmanci, a ma'anarsa, ba a ɗaukarsa gurɓatacce don dalilai na dokar ingancin ruwa ta farko ta Amurka. [1] (Dubi Dokar ƙazantar da jirgin ruwa a Amurka .) Koda yake gurɓataccen yanayi yana ƙarƙashin ƙa'ida a ƙarƙashin CWA, tambayoyin ma'anar sun haifar da ƙararraki, ciki har da ko ruwa da kansa zai iya cancanta a matsayin "ƙazanta" (misali, ƙara ruwan dumi zuwa rafi). Kotun Koli ta Amurka ta yi magana game da waɗannan batutuwa a gundumar Kula da Ambaliyar Ruwa ta Los Angeles v. Majalisar Tsaron Albarkatun Kasa, Inc. (2013).

Matsayin ingancin ruwa

[gyara sashe | gyara masomin]

Matsayin ingancin ruwa na yanayi

[gyara sashe | gyara masomin]

Ƙayyade ma'aunin ingancin ruwan da ya dace gabaɗaya yana buƙatar sabbin bayanai na kimiyya game da lafiya ko tasirin muhalli na gurɓataccen abu da ake bitar ta hanyar ma'aunin ingancin ruwa. Sharuɗɗan ingancin ruwa sun haɗa da saitattun alamomi waɗanda ke tantance ko ruwa ba shi da aminci ga lafiyar ɗan adam ko namun daji bisa bayanan kimiyya. Bayanan kimiyya sun haɗa da abubuwan da za a iya aunawa kamar zafin jiki, narkar da iskar oxygen, abinci mai gina jiki, sinadarai masu guba, gurɓataccen abu, ƙarfe mai nauyi, gurɓataccen ƙananan ƙwayoyin cuta, abubuwan rediyoaktif, da sediments. Ma'auni na ingancin ruwa na iya buƙatar lokaci-lokaci ko ci gaba da lura da jikin ruwa. Dangane da ma'auni, yanke shawara akan ƙa'idodin ingancin ruwa na iya canzawa don haɗawa da la'akari da siyasa, kamar tsadar tattalin arziki da fa'idodin yarda.

Misali, {asar Amirka na amfani da ma'aunin ingancin ruwa a matsayin wani ~angare na ka'idojinta na ingancin ruwan saman qarqashin CWA. Shirin Ma'aunin ingancin Ruwa na ƙasa (WQS) yana farawa da jihohin Amurka waɗanda ke zayyana abubuwan da aka yi niyya (misali, nishaɗi, ruwan sha, wurin zama) don rukunin ruwan saman, bayan haka sun haɓaka ƙa'idodin ingancin ruwa na tushen kimiyya. Ma'auni sun haɗa da iyakoki na gurɓataccen gurɓataccen abu, makasudin labari (misali, ba tare da furannin algae), da ma'auni na nazarin halittu ba (watau rayuwar ruwa wanda yakamata ya iya rayuwa a cikin ruwa). Idan jikin ruwa ya gaza ƙa'idodin WQS na yanzu, jihar ta haɓaka jimlar Matsakaicin Load na yau da kullun (TMDL) don ƙazantar damuwa. Ayyukan ɗan adam da ke tasiri ingancin ruwa sannan za a sarrafa su ta wasu hanyoyin da aka tsara don cimma burin TMDL.

Matsaya mai nasaba da fasaha

[gyara sashe | gyara masomin]

Dokar Tsabtace Ruwa ta Amurka kuma tana buƙatar aiwatar da matakan tushen fasaha, waɗanda aka haɓaka don nau'ikan masu fitar da kowane mutum dangane da ayyukan fasahar jiyya, maimakon ma'auni na tushen wuraren ruwa. An haɓaka waɗannan ƙa'idodi don duka masu fitar da masana'antu da masana'antun sarrafa najasa na birni:

  • Don nau'ikan masana'antu, EPA tana buga jagororin Effluent don kafofin da ake dasu, da kuma Sabon Ka'idodin Ayyukan Aiki .
  • Don tsire-tsire masu kula da najasa, Dokokin Jiyya na Sakandare shine ƙa'idodin ƙasa.

Waɗannan ƙa'idodin suna ba da ƙaramin ƙaramin matakin buƙatun jiyya a cikin nau'in ƙasa baki ɗaya. Idan ana buƙatar ƙarin sarrafawa mai ƙarfi don wani ruwa na musamman, ana aiwatar da iyakoki na tushen ingancin ruwa.

Iyakantattun abubuwa

[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin Amurka, ana buƙatar tushen tushen gurɓatawar don samun izinin fitarwa a ƙarƙashin Tsarin Kawar da Kayayyakin Ƙira ta Ƙasa (NPDES). Iyakoki masu lalacewa buƙatun doka ne waɗanda aka haɗa cikin izini daban-daban. Ƙayyadaddun ƙayyadaddun ƙayyadaddun ƙayyadaddun ƙayyadaddun ƙayyadaddun ƙazantattun ruwa waɗanda za a iya saki daga takamaiman tushe. Akwai hanyoyi da yawa don tantance iyakoki masu dacewa.

Matsayin ruwan sha

[gyara sashe | gyara masomin]

Ruwan da aka keɓe don amfanin ɗan adam azaman ruwan sha na iya kasancewa ƙarƙashin ƙayyadaddun ƙa'idodin ingancin ruwan sha .

A cikin Amurka, alal misali, an samar da irin waɗannan ƙa'idoji ta hanyar EPA a ƙarƙashin Dokar Samar da Tsaftataccen Ruwan Sha, cewa wajibi ne akan tsarin samar da ruwan sha na jama'a, [2] kuma ana aiwatar da su ta hanyar ingantaccen tsarin kulawa da gyarawa. (Ba a kayyade akan rijiyoyin da ba na gwamnati ba a matakin tarayya. Amma wasu gwamnatocin jihohi da kananan hukumomi sun fitar da ka'idojin rijiyoyi masu zaman kan nasu).

Yadda ake zubar da sharar Magunguna mai guba a cikin Kogin Huallaga a Peru

Izini, tattaro bayanai, da kuma shigarwa

[gyara sashe | gyara masomin]

Izinin zubar da gurɓataccen abu a cikin ruwan ƙarƙashin takamaiman sharaɗi.

Misali, an samar da hanyoyin tunkarar hakan da dama a kasar Amurka. Dokar samar da tsaftataccen ruwa na da bukatar Hukumar kula da Muhalli na kasar Amurka (EPA) da ta samar da dokokin zubar da gurbataccen abu akan kamfanoni masu samar da su don kayyadewa ta hanyar amfani da hanyoyi na ilimin fasaha.

Tattara Bayanai

[gyara sashe | gyara masomin]

A faɗin duniya

[gyara sashe | gyara masomin]

Dokokin ƙasa da ƙasa

[gyara sashe | gyara masomin]

Akwai manyan ƙungiyoyi masu zaman kansu guda biyu da suka yi babban ci gaba wajen inganta ingancin ruwa a duniya. Kungiyar Kungiyar Kasa (ILA) da Cibiyar Kasa da Kasa da Kasa (IIL) ta yi aiki tare da Majalisar Dinkin Duniya don samar da Helsinki da Berlin.

Gurbacewar ruwa da na ruwa babbar barazana ce ga tekunan duniya.

Ƙasar Ingila

[gyara sashe | gyara masomin]

Dokar Tsabtace Ruwa ita ce dokar tarayya ta farko a Amurka da ke tafiyar da gurbatar ruwa, kuma EPA da hukumomin muhalli na jihohi ne ke gudanarwa.

Ana kiyaye ruwan karkashin kasa a matakin tarayya ta hanyar:

  • Dokar kiyaye albarkatu da dawo da albarkatu, ta hanyar tsara yadda ake zubar da dattin datti da sharar gida mai haɗari.
  • Dokar Amintaccen Ruwan Sha (SDWA), ta hanyar daidaita rijiyoyin allura .
  • Mahimman martanin Muhalli, ramuwa, da Dokar Lamuni (CERCLA) ko Superfund, ta hanyar ƙa'ida a cikin tsabtace datti mai haɗari.
  • Dokar Kwari ta Tarayya, Fungicides, da Rodenticide Act (FIFRA), ta hanyar daidaita magungunan kashe qwari.
  • Dokar Kula da Abubuwa masu guba (TSCA), ta hanyar daidaita abubuwa masu guba.

Mahaɗin zuwa waje

[gyara sashe | gyara masomin]
  1. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NPDES definitions2
  2. EPA. "National Primary Drinking Water Regulations." Code of Federal Regulations, 40 CFR Part 141.