Ghazali Shafi

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ghazali Shafi
Minister of Foreign Affairs (en) Fassara

17 ga Yuli, 1981 - 16 ga Yuli, 1984
Member of the Dewan Rakyat (en) Fassara

Rayuwa
Haihuwa Pahang (en) Fassara, 22 ga Maris, 1922
ƙasa Maleziya
Ƙabila Minangkabau (en) Fassara
Mutuwa Subang Jaya (en) Fassara, 24 ga Janairu, 2010
Makwanci Makam Pahlawan (en) Fassara
Karatu
Makaranta London School of Economics and Political Science (en) Fassara
University of Wales (en) Fassara
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa, entrepreneur (en) Fassara da Mai wanzar da zaman lafiya
Kyaututtuka
Imani
Addini Musulunci
Jam'iyar siyasa United Malays National Organisation (en) Fassara

Tun Muhammad Ghazali bin Shafie (Jawi; 22 Maris 1922- 24 ga watan Janairu 2010) ɗan siyasan Malaysia ne kuma ɗan diflomasiyya.[1] Ya yi aiki a karkashin gwamnatocin Firayim Ministoci hudu, musamman a matsayin Ministan Cikin Gida da Harkokin Waje daga 1973 zuwa 1984.

Tarihin rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Ghazali Shafi

An haifi Ghazali a shekara ta 1922 a Kuala Lipis, Pahang. Ya fito ne daga zuriyar Minangkabau daga Rao, West Sumatra. Ya kasance wani ɓangare na juriya ta sirri ga mamayar Japan a Malaya a yakin duniya na biyu. Daga nan ya yi karatu a Jami'ar Wales da Makarantar Tattalin Arziki ta London.[2]

A lokacin gaggawa na Malayan, Ghazali ya goyi bayan yunkurin sojojin Burtaniya na murkushe wani tashin hankali na neman 'yancin kai karkashin jagorancin Malayan National Liberation Army (MNLA), reshen makamai na Jam'iyyar Kwaminis ta Malayan (MCP). A rubuce-rubuce a cikin jaridar The Times, Ghazali a bayyane ya goyi bayan kisan kai da nunawa gawarwakin mutanen da ake zargi da kasancewa mambobin MNLA.[3]

Bayan aiki a aikin gwamnati, Ghazali ya shiga siyasa. Ya yi aiki a matsayin Ministan Cikin Gida da Bayanai daga shekarun 1973 zuwa 1981, sannan aka nada shi a matsayin Minista na Harkokin Waje har zuwa shekara ta 1984. Ya wakilci kujerar majalisar dokokin Lipis daga shekara ta 1974, kafin ya kasance memba na Dewan Negara (babban gidan majalisa). A matsayinsa na Ministan Harkokin Waje, an san shi da rawar da ya taka a diflomasiyyar ASEAN game da rikici a Cambodia. An bayyana shi a matsayin "dan siyasa mai ban sha'awa", sunansa na lakabi shine "Sarkin Ghaz".

A ranar 11 ga watan Janairun shekara ta 1982, Ghazali ya tsira daga hadarin jirgin sama inda ya kasance matukin jirgi. An kashe mai tsaronsa da mataimakinsa. Akwai rahotanni (alal misali a cikin New York Times) cewa an kashe Ghazali a hadarin. Wani mai binciken shari'a daga baya ya zargi hadarin da abin da mai binciken ya gano cewa shi ne rashin kulawar Ghazali.[4]

Bayan ya bar siyasa, ya rike mukamai da yawa a bangaren kamfanoni da kungiyoyin kasa da kasa.

Ghazali ya mutu a ranar 24 ga watan Janairun 2010 da karfe 7.45 na yamma, a gidansa a Subang Jaya. Matarsa, Toh Puan Khatijah Abdul Majid, ta mutu a watan Afrilun 2008. 'Ya'yansa maza biyu, Bachtiar da Sheriffudin sun mutu. An binne shi a Makam Pahlawan, Masjid Negara, Kuala Lumpur .

Sakamakon zaben[gyara sashe | gyara masomin]

Majalisar dokokin Malaysia
Shekara Mazabar Mai neman takara Zaɓuɓɓuka Pct Masu adawa Zaɓuɓɓuka Pct Zaben da aka jefa Mafi rinjaye Masu halarta
1972 P064 Lipis, Pahang Template:Party shading/Alliance Party (Malaysia) | Ghazali Shafie (UMNO) 15,702 81.33% Template:Party shading/PAS | Tengku Kamarulzaman Tengku Hamid (PMIP) 3,605 18.67% 12,097
1974 P065 Lipis, Pahang Template:Party shading/Barisan Nasional | Ghazali Shafie (UMNO) Babu Babu Ba a yi hamayya da shi ba
1978 rowspan="2" Template:Party shading/Barisan Nasional | Ghazali Shafie (UMNO) 14,778 69.92% Template:Party shading/PAS | Kasim Yahya (PMIP) 3,199 15.13% 11,579
Template:Party shading/Independent | Wan Abdul Rahman Wan Ibrahim (IND) 3,160 14.95%
1982 rowspan="2" Template:Party shading/Barisan Nasional | Ghazali Shafie (UMNO) 15,094 61.07% Template:Party shading/DAP | S. Nadarajan (DAP) 5,477 22.16% 25,703 9,617 70.74%
Template:Party shading/PAS | Kasim Yahya (PMIP) 4,145 16.77%

Daraja[gyara sashe | gyara masomin]

Darajar Malaysia[gyara sashe | gyara masomin]

  •  Malaysia :
    • Recipient of the Malaysian Commemorative Medal (Gold) (PPM) (1965)
    • Kwamandan Order of the Defender of the Realm (PMN) - Tan Sri (1965)
    • Babban Kwamandan Order of Loyalty to the Crown of Malaysia (SSM) - Tun (2005)
  • Maleziya :
    • Companion of the Order of the Crown of Pahang (SMP) (1968)
    • Knight Companion na Order of the Crown of Pahang (DIMP) - Dato' (1970)
    • Grand Knight of the Order of the Crown of Pahang (SIMP) - tsohon Dato', yanzu Dato' Indera (1972)
    • Babban Knight na Order of Sultan Ahmad Shah na Pahang (SSAP) - Dato' Sri
  • Maleziya :
    • Knight Grand Companion of the Order of Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah (SSSA) – Dato' Seri (1985)
  • Maleziya :
    • Grand Commander of the Order of Kinabalu (SPDK) – Datuk Seri Panglima
  • Maleziya :
    • Knight Commander of the Order of the Star of Hornbill Sarawak (DA) – Datuk Amar (1988)

Darajar Kasashen Waje[gyara sashe | gyara masomin]

Wuraren da aka sanya masa suna[gyara sashe | gyara masomin]

  • MRSM Tun Ghazali Shafie, makarantar kwana ta MARA a Kuala Lipis, Pahang
  • Cibiyar Nazarin Makarantar Ghazali Shafie, Universiti Utara Malaysia, Kedah
  • Ghazali Shafie Makarantar Digiri ta Gwamnati, Universiti Utara Malaysia, Kedah

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Tun Muhammad Ghazali bin Shafie Archived 2017-12-12 at the Wayback Machine. arkib.gov.my
  2. Leifer, Michael (2001). Dictionary of the modern politics of South-East Asia (3rd ed.). Taylor & Francis. p. 121. ISBN 0-415-23875-7. Retrieved 25 January 2010.
  3. Hack, Karl (2022). The Malayan Emergency: Revolution and Counterinsurgency at the End of Empire. Cambridge: Cambridge University Press. p. 319.
  4. "Minister blamed". The Montreal Gazette. 23 June 1983. Retrieved 25 January 2010.