Jump to content

Kukawa

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kukawa

Wuri
Map
 12°55′29″N 13°33′58″E / 12.9247°N 13.5661°E / 12.9247; 13.5661
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
Jihohin NajeriyaJihar Borno
Yawan mutane
Faɗi 203,343 (2006)
• Yawan mutane 42 mazaunan/km²
Labarin ƙasa
Yawan fili 4,842 km²
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci
Barth 1857 Dendal in Kukawa

Kukawa karamar hukuma ce dake a jihar Borno Nijeriya.

An kafa Kukawa acikin shekara ta 1814 ta hannun Muhammad al-Amin al-Kanemi, Shehun Daular Kanem-Bornu, bayan rushewar tsohuwar birnin Ngazargamu. Kukawa ta zama sabon hedkwatar daular kuma ta kasance haka har zuwa ƙarshen ƙarni na 19. Gari ne da ya taka muhimmiyar rawa a harkar cinikayyar ƙitare da ilimin addinin Musulunci.

Acikin shekara ta 1893, Kukawa ta fuskanci farmaki daga sojojin Rabih az-Zubayr, wani shahararren jarumin yaƙi daga Sudan, wanda ya rusa birnin. Bayan haka, Birtaniya ta mamaye yankin, kuma birnin ya fara rasa matsayin da ya saba da shi a baya.

Kukawa tana cikin yankin Sahel na arewa maso gabashin Najeriya, kusa da iyakar Chadi da yankin Tabkin Chadi. Yankin ya ƙunshi ƙasa mai laushi, zafi da ƙanƙantar ciyawa. Ana samun ruwan sama ne kawai daga watan Yuni zuwa Satumba.

Yawan Jama'a da Kabilu

[gyara sashe | gyara masomin]

A cewar ƙidayar jama'a ta cikin shekara ta 2006, Kukawa na da yawan mutane kusan 203,864. Kabilar da ta fi yawa a yankin ita ce Kanuri, sai wasu ƙananan kabilu da ke zaune a yankin.

Tattalin Arziki

[gyara sashe | gyara masomin]

Tattalin arzikin Kukawa ya ta’allaka ne da noma, kiwo, da kuma kamun kifi. Saboda kusancinta da Tabkin Chadi, kamun kifi ya kasance sana'a ta dogaro da jama'a. Haka kuma, ana samun cinikayya tsakanin Najeriya da ƙasashen da ke makwabtaka da ita kamar Chadi da Nijar.

Sai dai a ‘yan shekarun baya, hare-haren ‘yan ta’adda na Boko Haram sun kawo cikas ga yawancin harkokin tattalin arziki, wanda hakan ya janyo tarin matsalolin jin kai da ƙaura daga yankin.

Wannan Muƙalar guntuwa ce: tana buƙatar a inganta ta, kuna iya gyara ta.