Masarautar Borgu

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Masarautar Borgu
masarautar gargajiya a Najeriya
Bayanai
Ƙasa Najeriya
Wuri
Map
 9°53′N 4°31′E / 9.88°N 4.52°E / 9.88; 4.52
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaJihar Neja

Masarautar Borgu (مَسَرَوْتَرْ بُورغُو) masarautar gargajiya ce dake a cikin birnin sabon Bussa (New Bussa) a jihar Neja, Nigeria. An kafa Masarautar ne a shekarar 1954 lokacin da aka haɗe masarautun Bussa da Kaiama. Waɗannan masarautu, tare da Illa, a da ɓangare ne na yankin Borgu, wanda aka raba tsakanin mulkin mallakar Faransa na Benin da Birtaniyya mai kula da Nijeriya a shekarar 1898.

Sarakuna[gyara sashe | gyara masomin]

Jerin sunayen sarakunan Bussa, wadanda suka dauki taken Kibe, daga baya kuma aka yiwa lakabi da Sarkin Bussa (Sarkin Bussa):

Fara Endarshe Sarauta
1730 Kiseru Brodi
1730 1750 Yerima Bussa dan Kiseru Brodi
1750 1766 Kigera I dan Kiseru Brodi
1766 1791 Jibrim dan Yerima Bussa (a. 1791)
1791 1792 Yerima Ibrahim dan Jibrim
1793 1835 Kitoro Gani Zara dan Jibrim (a. 1835)
1835 1843 Kisaru Kisan Dogo dan Jibrim
1843 1844 Beraki dan Jibrim
1844 1862 Waruko Gajere dan Maikuka (a. 1862)
1862 1895 Kigera II Jibrim Dan Toro dan Kitoro (d. 1895)
1895 Nuwamba 1903 Wuru Yaro Kisaru Kisan Dogo dan Kitoro (d. 1903)
19 Disamba 1903 Afrilu 1915 Kitoro Gani Kilisha Yerima dan Dan Toro (karo na 1; duba tawayen Bussa )
Afrilu 1915 19 Afrilu 1917 (mamaye Yawuri)
19 Afrilu 1917 Oktoba / Nuwamba 1924 Jibrim dan Dan Toro
6 Nuwamba 1924 21 ga watan Agusta 1935 Muhammadu Kitoro Gani Kilisha Yerima dan Dan Toro (2nd time)
29 Agusta 1935 1954 Wuru Babaki dan Dan Toro (mai mulki zuwa 17 ga Satumba 1935) (d. 1968)
25 Janairu 1937 1954 Muhammadu Sani (mai mulkin Borgu a lokacin)

Kaiama[gyara sashe | gyara masomin]

Jerin sunayen sarakunan Kaiama, wadanda ake yiwa lakabi da Sarkin Kaiama (Sarkin Kaiama):

Fara Endarshe Sarauta
7 Oktoba 1912 Mora Tasude
1912 Afrilu 1915 Jimi
1915 13 Feb 1917 Mashi
Afrilu 1917 1921 Yerima Kura
1921 1954 Haliru Kiyaru

Masarautar Borgu[gyara sashe | gyara masomin]

Sarakunan Borgu tun shekarar 1954, ana yi musu lakabi da Sarkin Borgu :

Fara Endarshe Sarauta
1954 1968 Muhammadu Sani dan Dan Toro
1968 3 Fabrairu 2000 Musa Muhammadu Kigera III dan Muhammadu Sani (d. 2000)
12 Fabrairu 2000 26 Fabrairu 2002 Isiaku Musa Jikantoro
26 Fabrairu 2002 30 Oktoba 2015 Haliru Dantoro Kitoro III dan Muhammadu Sani (b. 1938)
11 Nuwamba 2015 Muhammad Haliru Dantoro Kitoro na IV (b. 1966)

Masu mulki[gyara sashe | gyara masomin]

Bussa[gyara sashe | gyara masomin]

Wani bangare na jerin sarakunan Bussa, waɗanda suka ɗauki lakabin Kibe, daga baya kuma aka sanya musu sunan Sarkin Bussa (Sarkin Bussa):

Farawa Ƙarshen Mulki Mai mulki
1730 Kiseru Brodi
1730 1750 Yerima Bussa dan Kiseru Brodi
1750 1766 Kigera I dan Kiseru Brodi
1766 1791 Jibrim dan Yerima Bussa (d. 1791)
1791 1792 Yerima Ibrahim dan Jibrim
1793 1835 Kitoro Gani Zara dan Jibrim (d. 1835)
1835 1843 Kisaru Kisan Dogo dan Jibrim
1843 1844 Beraki dan Jibrim
1844 1862 Waruko Gajere dan Maikuka (d. 1862)
1862 1895 Kigera II Jibrim Dan Toro dan Kitoro (d. 1895)
1895 Nuwamba 1903 Wuru Yaro Kisaru Kisan Dogo dan Kitoro (d. 1903)
19 ga Disamba, 1903 Afrilu 1915 Kitoro Gani Kilisha Yerima dan Dan Toro (lokacin farko; duba Tawayen Bussa )
Afrilu 1915 Afrilu 19, 1917 (Yawuri ya mamaye)
Afrilu 19, 1917 Oktoba/Nuwamba 1924 Jibrim dan Dan Toro
6 Nuwamba 1924 21 ga Agusta, 1935 Muhammadu Kitoro Gani Kilisha Yerima dan Dan Toro (2nd time)
29 ga Agusta, 1935 1954 Wuru Babaki dan Dan Toro (regent to 17 September 1935) (d. 1968)
25 ga Janairu, 1937 1954 Muhammadu Sani (mai mulkin Borgu a lokacin)

Kaiama[gyara sashe | gyara masomin]

Jerin sunayen sarakunan Kaiama, waɗanda aka naɗa Sarkin Kaiama (Sarkin Kaiama):

Farawa Ƙarshen Mulki Mai mulki
7 Oktoba 1912 Mora Tasude
1912 Afrilu 1915 Jimi
1915 Fabrairu 13, 1917 Mashi
Afrilu 1917 1921 Yerima Kura
1921 1954 Haliru Kiyaru

Masarautar Borgu[gyara sashe | gyara masomin]

Sarakunan Borgu tun 1954, suka sa Sarkin Borgu

Farawa Ƙarshen Mulki Mai mulki
1954 1968 Muhammadu Sani dan Dan Toro
1968 3 Fabrairu 2000 Musa Muhammadu Kigera III dan Muhammadu Sani (d. 2000)
12 Fabrairu 2000 Fabrairu 26, 2002 Isiaku Musa Jikantoro
Fabrairu 26, 2002 30 ga Oktoba, 2015 Haliru Dantoro Kitoro III dan Muhammadu Sani (b. 1938)
11 Nuwamba 2015 Muhammad Haliru Dantoro Kitoro IV (b. 1966)