Mbari (art)
 Mbari (art) | |
|---|---|
type of arts (en)  |
_by_P._A._Talbot_in_%22Some_Nigerian_Fertility_Cults,%22_1927.jpg)
Mbari wani nau'in fasaha ne na gani da 'yan kabilar Igbo a kudu maso gabashin Najeriya ke yi wanda ya kunshi wani gida mai hawa biyu mai alfarma wanda aka gina a matsayin ibada. Gidajen Mbari na Owerri -Igbo,waɗanda manyan fili ne masu buɗe ido da aka tsara,sun ƙunshi adadi mai yawa na rayuwa,fenti (wanda aka sassaƙa a cikin laka don gamsar da Alusi (abin bautawa) da Ala,allahn duniya,tare da sauran gumakan tsawa da ruwa.). Ana yin gidajen Mbari a matsayin kyauta ga Ala,a matsayin wata hanya ta tabbatar da kasancewar Ala ta sadaka da kuma kasancewarta mai yawa.Wasu gidajen Mbari an keɓe su sosai kuma ga Ala kawai.Wasu lokuta,duk da haka,ana wakilta wasu alloli tare da Ala a cikin tsarin.[1] Sauran sassaƙaƙen da za a iya haɗawa da su sun haɗa da jami'ai,masu sana'a,baƙi (yawancin Turawa),dabbobi,tatsuniyoyi da kakanni.[2] Gidajen Mbari suna ɗaukar shekaru ana gina su kuma ana ɗaukar su a matsayin masu tsarki.Tare da kasancewa wakilci na yalwa da jituwa,yawanci ana halicce su a lokacin zaman lafiya da kwanciyar hankali.[3] Ana yin bikin a cikin tsarin taron shugabannin gari.Bayan an gama al'ada,shiga ko kallon gidan Mbari ya zama haramun.Mbari guraren ibada ne na jama'a inda rikitattun jigogi na tatsuniyar Igbo,tatsuniyoyi,da kuma al'umma suka zama nama a cikin ƙasa.
Chinua Achebe,fitaccen marubuci kuma masanin ilimin adabi a Najeriya ya ce,a cikin makalarsa kan Mbari,“Mbari biki ne ta hanyar fasahar duniya da rayuwa a cikinta.Al'umma ne suka yi ta bisa umarni ta wurin Ubangijinsu,yawanci allahn duniya, Ala,wanda ya haɗu da manyan ayyuka guda biyu a cikin Igbo pantheon a matsayin tushen kerawa a duniya kuma mai kula da tsarin ɗabi'a a cikin al'ummar ɗan adam." . Kungiyar Mbari-cibiyar al'adu ta marubuta da masu fasaha wacce Ulli Beier da sauran su suka kafa a 1961 a Ibadan-ta sami suna ne bisa shawarar Achebe.[4]
