Jump to content

Siniman Harshen Hausa

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

Fina-finan Hausa, wanda aka fi sani da Kannywood, ita ce masana'antar fina-finan Hausa a arewacin Najeriya. Tana nan Kano.[1]

Kannywood[gyara sashe | gyara masomin]

Kannywood ce jarumar fina-finan Hausa. Wani bangare ne na manyan fina-finan Najeriya, wanda aka fi sani da Nollywood, wanda ya hada da sauran cibiyoyin shirya fina-finai a cikin sauran harsunan Najeriya. Sunan "Kannywood" wani hoto ne da ya samo asali daga sunan birnin Kano da Hollywood, cibiyar masana'antar fina-finan Amurka. “Kannywood” ta samo asali ne a karshen shekarun 1990, lokacin da Sunusi Shehu Daneji na Mujallar Tauraruwa ya kirkiri kalmar Kannywood, sannan ta zama abin da aka fi sani da masana’antar a Arewacin Najeriya. An kirkiro kalmar “Kannywood” a shekarar 1999, shekaru uku kafin a zo da kalmar Nollywood.[2]

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Fim ɗin Hausa a hankali ya samo asali ne daga shirye-shiryen RTV Kaduna da Radio Kaduna a shekarun 1960. Tsofaffi irin su Dalhatu Bawa da Kasimu Yero sun fara shirya wasan kwaikwayo da suka shahara a wajen masu kallon Arewa.

A shekarun 70 da 80’s Usman Baba Pategi da Mamman Ladan sun gabatar da shirin barkwanci na Hausa ga masu sauraren Arewa.

1990s: Tasirin Bollywood

A shekarun 1990 ne aka samu gagarumin sauyi a fina-finan Hausa, inda ake sha’awar jawo hankalin Hausawa masu sauraro da suka fi burge fina-finan Bollywood, Kannywood; tsarin fina-finai na al'adun Indiyawa da Hausawa ya samo asali kuma ya shahara sosai. Turmin Danya ("The Draw"), 1990, yawanci ana ambatonsa ne a matsayin fim ɗin Kannywood na farko da ya yi nasara a kasuwa. Da sauri aka bisu kamar Gimbiya Fatima In Da So Da Kauna, Munkar, Badakala da Kiyarda Da Ni. Sabbin jarumai irin su Ibrahim Mandawari da Hauwa Ali Dodo sun shahara kuma suka kafa fagen fitowar manyan jarumai irin na mata daga baya.

2000s Kannywood

A shekarar 2012, sama da kamfanonin fina-finai 2000 ne suka yi rajista da kungiyar masu shirya fina-finai ta Jihar Kano.

Wani kwamitin tace fina-finai na cikin gida wanda masu sana’ar Kanywood da ‘yan kasuwa suka kafa ya zama hukumar ta kuma sanya sunan hukumar tace fina-finai ta jihar Kano a shekarar 2001 da Gwamna Rabiu Kwankwaso ya yi. An nada Mista Dahiru Beli a matsayin Babban Sakataren Hukumar na farko.[3]

Kiɗa[gyara sashe | gyara masomin]

Marubutan waka da mawakan da suke shiryawa ko yin waka a fina-finan Hausa sun hada da Nazifi Asnanic,[4][5] Naziru M Ahmad,[6] Ali Jita[7][8]da Fati Nijar.[9][10] Umar M Sharif [11]

Masu suka[gyara sashe | gyara masomin]

Masu sukar Musulunci[12]

A shekarar 2003, da hawan Izala da hawan mulkin Ibrahim Shekarau, gwamnatin Kano mai tsattsauran ra'ayi a lokacin ta kaddamar da yakin neman zabe a kan Kannywood. Fina-finai da dama da ake ganin ba su da addini, an yi ta cece-kuce kuma an daure wasu masu shirya fim a gidan yari. Wannan ya mayar da wasu nasarorin da Kannywood ta samu kuma ya baiwa masana’antar fina-finan Kudancin Najeriya damar mamaye ta.

Matsalolin gwamnati

A shekarar 2007, al’amarin Hiyana: lokacin da faifan jima’i na fitacciyar ‘yar wasan kwaikwayo ya fito fili ya haifar da da mai ido daga gwamnatin Musulunci ta Jihar Kano a lokacin Ibrahim Shekarau. Shekarau ya ci gaba da nada Darakta Janar na hukumar tace fina-finai, Abubakar Rabo Abdulkareem tare da goyon bayan kungiyar Izala da sauran kungiyoyin addinin Islama, Kannywood da ma masana’antar soyayya ta Hausa da ta shahara sosai, an daure jarumai, ‘yan fim da marubuta a gidan yari. Gwamnan da kansa ya kona gwamnatin jihar da litattafai da sauran kayan aikin jarida.[13]A shekara ta 2011 maye gurbin gwamnatin Islama da gwamnati mai sassaucin ra'ayi karkashin jagorancin PDP ya haifar da yanayi mai kyau ga masana'antar. A shekarar 2019 bayan sake zaben gwamna Abdullahi Umar Ganduje a matsayin gwamnan jihar Kano, hukumar tace fina-finai a karkashin babban sakatarenta Isma’il Na’abba Afakallahu ta kaddamar da wani sabon kamen na kame mawaka da ’yan fim. An kama wani daraktan fina-finai, Sunusi Oscar, da wani mawaki, Naziru M. Ahmad, tare da gurfanar da su a gaban kotu bisa zargin su da sakin wakoki ba tare da izinin tacewa ba. An bayar da belin mutanen biyu.[14]Kungiyar ‘yan adawa ta Kwankwasiyya ta bayyana cewa kamen na da nasaba da siyasa ne saboda ana daukar wadanda ake zargin a matsayin masu goyon bayan jam’iyyar PDP a zaben da ya gabata.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. https://www.academia.edu/2996924
  2. "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2021-05-01. Retrieved 2024-02-24.
  3. https://archive.today/20130216052959/http://business.highbeam.com/438565/article-1G1-304940604/hausaenglish-codeswitching-kanywood-films
  4. https://www.premiumtimesng.com/entertainment/174090-kannywoods-finest-worst-moments-2014.html
  5. http://hausafilms.tv/musician/nazifi_asnanic
  6. https://www.premiumtimesng.com/news/152829-kannywood-singer-naziru-ahmed-weds.html
  7. "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2019-02-15. Retrieved 2024-02-24.
  8. http://hausafilms.tv/musician/ali_jita
  9. https://www.premiumtimesng.com/entertainment/kannywood/365175-singer-fati-nijar-turbanned-queen-of-hausa-singers-in-europe.html
  10. https://www.bbc.com/hausa/news/2016/02/160228_kannywood_fati_nijar_unwell
  11. https://www.premiumtimesng.com/entertainment/kannywood/248339-i-dumped-music-acting-abdul-shareef.html
  12. https://www.dailytrust.com.ng/kwankwasiyya-reacts-as-police-arrest-popular-kano-singer-sarkin-wakar.html
  13. http://saharareporters.com/2014/08/24/book-burning-nigerian-minister-education-explains-why-he-did-it-governor-kano
  14. https://punchng.com/kano-singer-sarkin-wakan-arrested-over-alleged-anti-ganduje-songs/