Arewacin Najeriya
![]() | |
---|---|
yankin taswira | |
Bayanai | |
Farawa | 1900 |
Ƙasa | Najeriya |
Wuri | |
Ƴantacciyar ƙasa | Najeriya |



Arewacin Najeriya: Wani yanki ne da ke ƙasar Najeriya wanda rabin dayan ɓangaren shi ne kudancin Najeriya, yankin ya samu ƴancin kansa ne daga ƙasar Birtaniya, sannan ana danganta yankin har da arewacin ƙasar Kamaru wanda turawan mulkin mallaka na Ingila sukaiwa mulkin mallaka.
A shekara ta alif dubu daya da dari Tara da sitting da bakwai (1967), an kasafta yankin Arewacin Najeriya zuwa yankunan Jihar Arewa maso gabas, da Jihar Arewa maso yamma, Jihar Kano, Jihar Kaduna, Jihar Kwara, Jihar Benue da Jihar Plateau, Jihar Katsina, Jihar Borno, Jihar Niger ko wacce jiha da gwamnan ta.

Tarihi
[gyara sashe | gyara masomin]Mutanen farko
[gyara sashe | gyara masomin]Tarihi yanuna cewar mutanan farko da aka fara samu a kasar sune kabilar Nok awuraren Jos na jihar Plato dake Arewa maso Gabashin ƙasar.
Shekaru 2,000 da suka wuce ƙabilar Nok sunyi suna wajen amfani da ƙarafa domin ƙera wasu manyan kayayyakin kawa. garuruwan Benue da Calabar sune asalin ƙabilar Bantu da sukai hijira zuwa Afirka ta tsakiya da ƙasashen kudancin nahiyar shekaru aru-aru da suka wuce.
Arewa
[gyara sashe | gyara masomin]Tarihi ya kuma nuna cewar Arewacin Najeriya a arewa masu yamma, Kano da Katsina sun kafun shekaru 1,000 bayan fakuwar Annabi Isa (AS). Mafi yawan al’ummar yankin hausawa ne da fulani.[1]
Kodayake Daular Kanem-Bornu dake kusa da kogin Chadi ce ta mamaye mafi yawancin yankin Arewacin Najeriya har na tsawon shekaru ɗari-shida, amma suma waɗannan garuruwan sun kasance cibiyoyin kasuwanci ayankin tsakanin ƙabilar Berberna Arewacin Afirka da kuma garuruwan dake ƙarkashin daular Kanem Borno.
Jihohi
[gyara sashe | gyara masomin]Jihohin da ke a yankin Arewacin Najeriya wanda ake ƙira Arewacin Najeriya Archived 2023-06-17 at the Wayback Machine na yanzu. An kasafta yankin ne zuwa jihohi guda 19, su ne Kamar haka:

Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]
Jihohin Najeriya |
Babban birnin tarayyar (Abuja) | Abiya | Adamawa | Akwa Ibom | Anambra | Bauchi | Bayelsa | Benue | Borno | Cross River | Delta | Ebonyi | Edo | Ekiti | Enugu | Gombe | Imo | Jigawa Kaduna | Kano | Katsina | Kebbi | Kogi | Kwara | Lagos | Nasarawa | Neja | Ogun | Ondo | Osun | Oyo | Plateau | Rivers | Sokoto | Taraba | Yobe | Zamfara |