Thierno Aliou

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Thierno Aliou
Rayuwa
Haihuwa 1850
ƙasa Gine
Mutuwa 23 ga Maris, 1927
Ƴan uwa
Ƴan uwa
Karatu
Harsuna Faransanci
Sana'a
Sana'a marubuci, mai shari'a da ɗan siyasa
Imani
Addini Musulunci

Thierno Aliou Bhoubha Ndian (Thierno Aliou Bah; c. 1850 a Donghol - 23 Maris 1927 a Labé) [1] ya kasance marubucin Fula, malamin addini kuma ɗan siyasa a Fouta-Djalon, Faransa ta Yammacin Afirka.

Tarihin rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Tarihi Thierno Aliou ya fito ne daga Ali Kali Doukouré. Ali Kali asalinsa Bafulatani ne daga dangin Bah ko Ourourbhe. Koyaya, ya karɓi sunan Doukoure daga Sarakolle Chief wanda ya karɓe shi a Diafouna. Lokacin da jikansa, Thierno Malal ya ƙaura daga Diafouna (Mali ta zamani), ya zauna a Koin kusa da dutse, ya sa masa suna Diafouna sannan kuma ya sake sunansa na ƙarshe zuwa Bah, sunan asalin kakanninsa.

Daga baya ya wuce zuwa Labé kuma ya haɗu da Karamoko Alpha a Dimbin wanda ya ba shi kyaututtuka da dukiya ga danginsa, amma ya gamsu da ƙaramar fili ga kabarinsa da ya tono kansa. Abin mamakin irin wannan kyawawan halayen, Karamoko Alpha ya sanya masa suna Imam Ratib - taken da ɗansa Thierno Abdourrahman ya gada, wanda ya yiwa Karamoko Alpha aiki a sabon fadarsa da ke Missidé Hindé (wanda daga baya aka bar shi ga dangin Modi Younoussa, kakan Thierno Diawo) Pellel) kuma ya mutu a can. A ƙarshe, bayan Karamoko Alpha ya zauna tabbatacce a Labé, sai ya aika a kirawo yaran Thierno Malal biyu da 'ya'yan bakwai na Thierno Abdourrahman. Ya mutu shekaru goma bayan haka, amma Imamancin da ya ba shi ya ci gaba da cin gado a cikin gidan Thierno Malal, ya wuce zuwa Thierno Mamadou Bano, Thierno Mamadou sannan kuma ga Thierno Aliou.\

Ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

Thierno Aliou ya yi karatun Alqurani a gaban mahaifinsa Thierno Mamadou; ya kammala karatunsa na sakandare da na sakandare a makarantar manyan malamai guda uku na lokacin: kawunsa Thierno Abdoulaye Ndouyêdio, Thierno Boubacar Poti Séléyanké na Dimbin da Thierno Abdourrahmane Kaldouyanké na Sombili (wanda kuma ake kira Thierno Doura). Ya bi al'adun gargajiya na ilimin addinin Musulunci (tauhidi, yaren Larabci, adabi, nahawu, da sauransu). Ya kware a ilimin adabin larabci, wanda hakan ya bashi damar rubuta ayyuka da yawa a cikin wannan yaren kuma ya zama mai fassara ga Manyan Labé a duk lokacin da suke da baƙon Larabawa.

Lokaci a Bhoubha Ndia

Malaminsa na karshe (Thierno Doura) ya zabe shi a kan duk malaman Fouta don fassara wata wasika da shugabannin Larabawan Alamamy suka aiko; ta haka ne ya zama sananne fiye da kan iyakokin Fouta da Guinea. Alpha Ibrahima ya zabe shi a matsayin mai ba shi shawara kan lamuran addini; dansa Alpha Yaya ya rike shi a matsayin amintacce. Thierno Aliou ya sami ƙasa mai nisan kilomita 30 daga Labé bayan kawunsa Thierno Abdourrahmane Talibé ya aurar da ɗaya daga cikin 'ya'yansa mata kuma ya ba da shi a matsayin sadaki duk abubuwan da ya mallaka a ƙasar (dabbobi, filaye, amfanin gona, da sauransu). Sannan ya ɗauki sunan Thierno Aliou Bhoubha Ndian. Ya kasance a Bhouba Ndian tsawon shekaru 24, yana ba da adalci, yana karɓar ɗalibai daga dukkanin al'ummomin Fouta, musamman 'ya'yan sarakuna da masu martaba. Yana da kudin shiga ne kawai daga gonakin sa da kuma kasuwancin sa don tallafawa bukatun dangin sa da daliban sa, tare da rarraba duk wata kyauta da aka bashi

Wani Lokaci a Madina[gyara sashe | gyara masomin]

Ya koma Madina, kilomita 75 daga Labé a 1898. A can ya haɗu da kawunsa Modi Mamadou Samba, wanda ya aurar masa da ɗaya daga cikin yaransa mata. An kira shi sarkin Ourourbhé (Bah, Baldé) na Dowsaré Labé, Kolia, Manda Saran, Soumma, Fétoyambi da Woundoudi. Ya gina masallaci a wurin kuma ya sanya shi matattara ta ruhaniya. A lokacin mulkin mallaka na Faransa a Guinea ya zama babban alkalin Labé, amma babban dansa Thierno Siradiou ya maye gurbinsa a shekara ta 1914. Bayan sake fasalin tsarin mulki na 1912 an nada shi shugaban gundumar Donghora - rawar da ya karba ba tare da nuna farin ciki ba ga nacewar abokai da magoya bayansa wadanda ke tsoron zai fuskanci danniya wanda ya sami wasu masana a Fouta.Ya yi sarauta tsawon shekaru huɗu kuma ya zama tilas ya sauka daga mulki a 1916. Duk da haka, ya ci gaba da ayyukansa na al'adu da addini, gami da gabatarwa a taron masana na Afirka waɗanda Gwamnan Janar na Afirka ta Yamma ya shirya a Dakar. Thierno Aliou ya mutu a ranar 23 ga Maris 1927 yana da shekara 80. An binne shi a cikin wani fili kusa da babban masallacin wanda dansa Thierno Abdourrahmane, jikokinsa biyu El Hadj Ibrahima Caba da El Hadj Mamadou Badr, da El Hadj Aliou ke jagoranta a halin yanzu. Teli Laria jikan abokinsa Thierno Mahmoudou Laria wanda shi ma Limamin masallacin Labé ne.

Thierno Aliou ya bar 'ya'ya da yawa: Thierno Siradiou, Karamoko Bano, Thierno Lamine, Thierno Mamadou, Thierno Abdoulaye, Karamoko Chaikou, Thierno Habib, Thierno Abdourrahmane, Aguibou Oubaidoullahi Dai, Assiatou, Oussoumâniuu , Diaraye, Kadiatou and Aissatou.

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

(a Faransanci) "Tierno Aliou Bhoubha Ndiyan biography 1". www.diiwallabe.org. An adana daga asali ranar 24 Afrilu 2012. An dawo da shi 23 Nuwamba 2010.Bah, Thierno (1996). Yaƙin na Guinea (a Faransanci). KARTHALA Bugu. shafi na. 30. ISBN 978-2-86537-687-2.Diari, Modi Amadou Laria (2004). Tarihin Diari: karin bayanai daga rubuce-rubucen larabci na (a cikin Spanish). shafi na. 62.