Afi Ekong

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Afi Ekong
Rayuwa
Haihuwa Calabar, 26 ga Yuni, 1930
ƙasa Najeriya
Mutuwa 24 ga Faburairu, 2009
Karatu
Makaranta Central School of Art and Design (en) Fassara
Oxford Brookes University (en) Fassara
Sana'a
Sana'a painter (en) Fassara

Constance Afiong ko Afi Ekong (an haife ta a ranar 26 ga watan Yuni shekarar 1930 - ta mutu a ranar 24 ga watan Fabrairu shekarar 2009) yar Najeriya ce mai talla da fasaha.

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Afi Ekong ga iyayen Efik da Ibibio a Calabar a matsayin memba na gidan sarautar Edidem Bassey Eyo Epharaim Adam III. Ta halarci makarantar Duke Town da Christ Church a Calabar. [1] Ta yi horo a matsayin mai zanan fannoni kuma ta yi nazarin zane-zane a Ingila, a Kwalejin Fasaha ta Oxford, Makarantar Fasaha ta Saint Martin da Makarantar Kere- kere da Zane . [2]

Ayyuka[gyara sashe | gyara masomin]

Ekong ta fara karatunta na fasaha a Landan a shekarar 1951 a Kwalejin Fasaha da Fasaha ta Oxford, daga nan ta ci gaba zuwa Makarantar Fasaha ta Saint Martin a shekara ta 1955, sannan ta koma Legas a shekarar 1957. A shekarar 1958 a Cibiyar baje koli ta Marina, Afi Ekong ita ce mace ta farko da ta fara zane-zane a Legas. [3] A cikin shekara ta 1961 ta yi nunin baje koli a Galeria Galatea a Buenos Aires . [1] Ta mallaki kuma ta gudanar da Gidan Bronze a wurare daban-daban, a Legas da kuma a Fiekong Estate a Calabar. Ta rike mukamin manaja a hukumar kere-kere ta Legas, mamba ce ta kafa kungiyar masu fasaha ta Najeriya, mai kula da gidan labar na Labac daga shekara ta 1961, kuma shugabar kungiyar Tarayya ta Tarayya ta Najeriya daga shekarar 1961 zuwa shekara ta 1967. Ta kan fito a kai a kai a wani shirin talabijin na Najeriya da ake kira "Al'adun Gargajiya", don bunkasa zane-zane. A shekarar 1963 aka saka ta a cikin wani hoto na New York Times a matsayin misali na "sabuwar matar Afirka" bayan samun 'yencin kai. [4] Ta kuma shugabanci hukumar UNESCO a cikin shekarun 1970s, da kuma a 1990 Kwamitin ciungiyoyin ciungiyoyin Mata na onasa da Fasaha. [2]

Karramawa[gyara sashe | gyara masomin]

An karrama aikin Ekong na bunkasa fasaha da ilimin mata a Afirka ta Yamma a shekarar 1962 lokacin da aka shelanta ta "The Star of Dame Official of the Human Order of African Redemption," daga Shugaba William Tubman na Laberiya. Ta kuma kasance dattijo a cikin cocin Presbyterian. [2]

Iyali[gyara sashe | gyara masomin]

Afi Ekong ta auri wani jami'in gwamnati Prince Abdul Azizi Attah, dan Atta na Igbirra, a 1949.

Mutuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Afi Ekong ta mutu a shekarar 2009, a Calabar, tana da shekaru 78. Gidan Bronze ya kasance yana aiki a Calabar. Zane-zanen Afi Ekong suna cikin dakin karatu na Jami'ar Legas.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 Ngozi Akande, "Nigeria: Afi Ekong, the Amazon of Local Arts, Takes a Bow" Vanguard (29 March 2009).
  2. 2.0 2.1 2.2 Victor E. Ecoma, "Chief Lady Afi Ekong in the Art Historical Account of Modern Nigerian Art" Research on Humanities and Social Sciences 3(6)(2013): 42-47.
  3. Smithsonian Libraries, Monographs on African Artists: An Annotated Bibliography.
  4. Marc and Evelyne Burnheim, "A New Kind of African Woman" New York Times (7 July 1963): SM8.