Albert Kan-Dapaah

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Albert Kan-Dapaah
Minister of National Security of Ghana (en) Fassara

10 ga Janairu, 2017 -
Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2009 - 6 ga Janairu, 2013
District: Afigya Sekyere West (en) Fassara
Election: 2008 Ghanaian general election (en) Fassara
Minister for Defence (en) Fassara

6 ga Augusta, 2007 - 6 ga Janairu, 2009
Minister for the Interior of Ghana (en) Fassara

ga Afirilu, 2006 - 2008
Papa Owusu-Ankomah (en) Fassara - Kwamena Bartels
Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2005 - 6 ga Janairu, 2009
District: Afigya Sekyere West (en) Fassara
Election: 2004 Ghanaian general election (en) Fassara
Minister for Communications (en) Fassara

2003 - 2006
Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2001 - 6 ga Janairu, 2005
District: Afigya Sekyere West (en) Fassara
Election: 2000 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 1997 - 6 ga Janairu, 2001
District: Afigya Sekyere West (en) Fassara
Election: 1996 Ghanaian general election (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa 14 ga Maris, 1953 (71 shekaru)
ƙasa Ghana
Karatu
Makaranta University of Professional Studies, Accra (en) Fassara Digiri a kimiyya : accounting (en) Fassara
University of Westminster (en) Fassara
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa, chartered accountant (en) Fassara da university teacher (en) Fassara
Employers Social Security and National Insurance Trust (en) Fassara
University of Ghana
Imani
Addini Methodism (en) Fassara
Jam'iyar siyasa New Patriotic Party

Albert Kan-Dapaah (an haife shi a ranar 14 ga watan Maris, shekara ta alif ɗari tara da hamsin da uku1953A.C) ɗan ƙasar Ghana ne da aka hayar akawu kuma ɗan siyasa. A halin yanzu shi ne ministan tsaro na kasa.[1] Shugaba Nana Addo Danquah Akufo-Addo ne ya nada shi a ranar 10 ga watan Janairu shekarar 2017.[2]

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Kan-Dapaah a ranar 14 ga watan Maris shekara ta 1953. Shi dan Ashanti ne kuma ya fito daga Maase-Boaman a yankin Ashanti na Ghana.[3] Albert Kan-Dapaah ya yi karatunsa na sakandare a makarantar sakandare ta Acherensua daga shekara ta 1964 zuwa 1969.[4] Sannan ya karanci Accountancy a Jami'ar Professional Studies (UPS), Accra Legon. Ya kara da kwasa-kwasan Accountancy a North East London Polytechnic, London da Emile Woolf College of Accountancy.[4]

Aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Kan-Dapaah ya yi aiki tare da Pannel Kerr Forster, wani kamfani na lissafin kuɗi a matsayin Babban Audit.[5] Ya yi aiki a ofisoshinsu a Monrovia, Laberiya da London, UK tsakanin shekarar 1978 zuwa 1986. Ya koma Ghana, ya kasance shugaban Audit a Social Security and National Insurance Trust (SSNIT) daga watan Janairu shekarar 1987.[4] A watan Satumban shekarar 1987, ya shiga kamfanin samar da wutar lantarki ta Ghana inda ya tashi daga daraktan binciken kudi har ya zama darakta mai kula da kudi, inda ya rike shekaru shida.[5]

Kan-Dapaah abokin tarayya ne a Kwesie, Kan-Dapaah da Baah Co., wani kamfani na Chartered Accountants a Accra. Hakanan yana kula da mai ba da shawara na Kan-Dapaah da Associates, ƙungiyar masu ba da shawara ta kayan aiki.[5] Ya kuma karantar da Auditing na ɗan lokaci a Makarantar Gudanar da Kasuwanci, Jami'ar Ghana da Jami'ar Nazarin Ƙwararru.[6][7]

Siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Albert Kan-Dapaah shi ne wakilin yankin Ashanti a majalisar New Patriotic Party (NPP) ta kasa tsakanin shekarar 1992 zuwa 1996. Ya kuma kasance mamba a kwamitin kudi da tattalin arziki na jam’iyyar NPP.[5] Ya lashe kujerar Afigya-Sekyere a zaben majalisar dokoki na shekarar 1996. Ya hau kujerarsa a watan Janairun shekarar 1997[5] a jam'iyyar adawa kuma ya rike kujerarsa a zabukan 'yan majalisar dokoki guda biyu da suka biyo baya a shekara ta 2000[8] da 2004. Ya zama ministan makamashi a gwamnatin Kufuor bayan jam'iyyar NPP ta lashe madafun iko a zaben shekarar 2000.[9] A lokacin da aka yi wa majalisar ministocin garambawul a watan Afrilun shekarar 2003, ya zama ministan sadarwa da fasaha.[10] Ya zama ministan harkokin cikin gida a wa'adi na biyu na Kufuor.[11]

Zabe[gyara sashe | gyara masomin]

A shekara ta 2000, Kan-Dapaah ya lashe babban zaben a matsayin dan majalisa mai wakiltar mazabar Afigya Sekyere ta Yamma a yankin Ashanti na Ghana.[12] Ya yi nasara akan tikitin New Patriotic Party.[12] Mazabarsa wani bangare ne na kujeru 31 na majalisar dokoki daga cikin kujeru 33 da New Patriotic Party ta lashe a wancan zaben na yankin Ashanti.[13] New Patriotic Party ta samu rinjayen kujeru 99 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 200.[13] An zabe shi da kuri'u 10,605 daga cikin 14,878 da aka kada.[12][13] Wannan yayi daidai da kashi 72.2% na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa.[12] An zabe shi a kan Beatrice Aboagye ta National Democratic Congress, S.Osei Yaw na jam'iyyar Convention People's Party, Agyem Vincent na People's National Convention da Tawiah Joseph na New Reformed Party.[12] Wadannan sun samu kuri'u 3,806, 129, 82 da 62 daga cikin jimillar kuri'un da aka kada.[12] Waɗannan sun yi daidai da 25.9%, 0.9%, 0.6%, da 0.4% bi da bi na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa.[12]

An zabi Kan-Dapaah a matsayin dan majalisa mai wakiltar mazabar Afigya-Sekyere ta yamma na yankin Ashanti ta Ghana a karo na uku a babban zaben kasar Ghana na shekara ta 2004.[14] Ya yi nasara akan tikitin New Patriotic Party.[14] Mazabarsa wani bangare ne na kujeru 36 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 39 da New Patriotic Party ta lashe a wancan zaben na yankin Ashanti.[15] New Patriotic Party ta samu rinjayen kujeru 128 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 230.[16] An zabe shi da kuri'u 13,936 daga cikin 17,863 masu inganci da aka jefa kwatankwacin kashi 78% na yawan kuri'un da aka kada.[14] An zabe shi a kan Ampofo Stephen na Peoples’ National Convention, Joseph Baah na National Democratic Congress da A.S. Osei Yaw na Convention People's Party.[14] Waɗannan sun sami 0.8%, 20.1% da 1% bi da bi na jimlar ƙuri'un da aka jefa.[14]

A shekarar 2008, ya lashe zaben gama gari a kan tikitin New Patriotic Party na wannan mazaba.[17] Mazabarsa tana cikin kujeru 34 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 39 da New Patriotic Party ta lashe a wancan zaben na yankin Ashanti.[18] New Patriotic Party ta lashe kujerun 'yan majalisa 109 daga cikin kujeru 230.[19] An zabe shi da kuri'u 13,824 daga cikin 18,747 masu inganci da aka jefa kwatankwacin kashi 73.74% na yawan kuri'un da aka kada.[17] An zabe shi a kan Joyce Oduro ta jam'iyyar Peoples' National Congress, Joseph Baah na National Democratic Congress da James Gyimah Dabo na jam'iyyar Convention People's Party.[17] Wadannan sun samu kashi 1.28%, 23.07% da 1.91% bi da bi na jimillar kuri'un da aka kada.[17]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Kan-Dapaah tana da aure da ‘ya’ya hudu. Kawun Collins Adomako-Mensah ne.[20]

Rigima[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 15 ga watan Janairu, shekara ta 2020, wani bidiyo na kiran wayan bidiyo na kwarkwasa a WhatsApp tsakanin Albert Kan-Dapaah da wata budurwa ya bayyana a shafukan sada zumunta wanda ya haifar da kiraye-kirayen yin murabus daga mukaminsa na Ministan Tsaro na kasa.[21][22][23]

Sauran mukaman da aka gudanar[gyara sashe | gyara masomin]

  • 1996 - Shugaban Cibiyar Akawu na Chartered, Ghana
  • 1996 - Mataimakin shugaban kasa, Ƙungiyar Ƙungiyoyin Lissafi a Yammacin Afirka

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "National security policy document to be ready by end of 2020 – Kan Dapaah". Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana (in Turanci). 2020-02-12. Retrieved 2021-01-19.
  2. "Nana Addo names Kan-Dapaah as National Security Minister". Citi 97.3 FM - Relevant Radio. Always (in Turanci). 2017-01-04. Retrieved 2021-01-19.
  3. "Profile:Hon. Albert Kan-Dapaah (NPP) (Afigya- Sekyere West)". Members of Parliament. Ghana Districts.com. Archived from the original on 2007-09-26. Retrieved 2007-05-05.
  4. 4.0 4.1 4.2 "Minister for Interior". Profile of Ministers. Ghana government. Archived from the original on 2007-04-11. Retrieved 2007-05-05.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 "Albert Kan-Dapaah". Famous People. Ghana Home Page. Archived from the original on 23 April 2007. Retrieved 2007-05-05.
  6. "Kan-Dapaah appointed Director, Centre for Public Accountability". Graphic Online (in Turanci). Retrieved 2021-01-19.
  7. "Profiles of Akufo-Addo's 1st batch of minister nominees". Citi 97.3 FM - Relevant Radio. Always (in Turanci). 2017-01-11. Retrieved 2021-01-19.
  8. "MP: Ashanti Region". General News of Tuesday, 12 December 2000. Ghana Home Page. Archived from the original on 16 April 2007. Retrieved 2007-05-05.
  9. "President Kufuor swears 10 more ministers". General News of Thursday, 8 February 2001. Ghana Home Page. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 2007-05-05.
  10. "Government names new Cabinet". General News of Tuesday, 1 April 2003. Ghana Home Page. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 2007-05-05.
  11. "Kufuor restructures ministerial team". General News of Friday, 28 April 2006. Ghana Home Page. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 2007-05-05.
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 Electoral Commission of Ghana Parliamentary Result - Elaction 2000. Electoral Commission of Ghana. 2007. p. 62.
  13. 13.0 13.1 13.2 FM, Peace. "Ghana Election 2000". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-09-01.
  14. 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 117.
  15. "Statistics of Presidential and Parliamentary Election Results". Fact Check Ghana (in Turanci). 2016-08-10. Retrieved 2020-08-02.
  16. FM, Peace. "Ghana Election 2004 Results - President". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  17. 17.0 17.1 17.2 17.3 Ghana Elections 2008. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2010. p. 57.
  18. FM, Peace. "Ghana Election 2008 Results - Ashanti Region". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  19. FM, Peace. "Ghana Election 2008". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  20. MyNewsGH (2020-06-19). "Skeletons of alleged fraud trail Afigya Kwabre's Collins Adomako-Mensah 24 hours to NPP primaries". MyNewsGh (in Turanci). Archived from the original on 2022-01-25. Retrieved 2022-01-25.
  21. "'Don't Judge Me Wrongly' –Slay Queen Who Leaked Kan Dapaah's 'Pyjamas Video' Speaks". 2020-01-15. Archived from the original on 2020-10-01. Retrieved 2022-08-04.
  22. "JUST IN: The Man behind Kan-Dapaah's leaked video call with side chick pops up, begs for mercy (Photos)". 2020-01-13.
  23. "Don't judge me wrongly – Lady at centre of Kan Dapaah's leaked video speaks". 14 January 2020.