Bisoye Tejuoso

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Bisoye Tejuoso
Rayuwa
Haihuwa Abeokuta, 1916
ƙasa Najeriya
Mutuwa 1996
Sana'a
Sana'a ɗan kasuwa

Cif Esther Bisoye Tejuoso (1916 - 19 Satumba 1996) ’yar kasuwa ce’ yar Najeriya daga Abeokuta. An haifeta ne a gidan wani manomi dan Egba wanda kuma ya kasance sarki a Abeokuta. Ita da kanta ta rike mukamin masarautar Iyalode, hakikanin abin da ya sanya ta shahara sosai a cikin al'amuran Egba.

Rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Tejuosho a cikin dangin masarautar Egba, kakanta Oba Karunwi, Osile na Oke-Ona, Abeokuta. Ta yi karatu a makarantar firamare ta Igbein, Abeokuta kafin ta halarci Kwalejin Horar da Malama ta Idi Aba, Abeokuta. [1] Tana da shekara 18, ta auri wani malami, Joseph Somoye Tejuoso sannan daga baya ta raka shi Zariya, inda yake aiki. A Zariya, Tejuoso ya bunƙasa wajen cinikin kayayyakin abinci tare da mutanen Kudancin Najeriya; ta yi amfani da hanyar jirgin kasa ne wajen jigilar kaya daga Zariya zuwa Legas. A farkon shekarun 1950, ta zama wakiliyar Kamfanin Hadin Kan Afirka, kuma a cikin shekarun baya, an ƙara masana'antar Vono a cikin jerin masu samar da ita. Ta sami nasara sosai a wannan lokacin kuma ta sami dukiya a yankuna daban-daban na ƙasar. A farkon shekarun 1960, ta kasance babbar dillaliyar katifa ta Vono a Broad St kuma wani dan kasuwa dan kasar Norway ya neme ta da hadin gwiwa a wani kamfanin kera kumfa. Kawancen ya fara ne a shekarar 1964 lokacin da kamfanin Nigerian Polyurethane Ltd ya fara samar da irinsa na Cool Foams.[2]

Aiki[gyara sashe | gyara masomin]

A shekarar 1970, bayan rashin yarda da takwarorinta a harkar kumfa da kafet, sai ta yanke shawarar gina masana'anta. Ta samu lamuni ne daga Bankin Raya Masana'antu na Najeriya kuma ta kafa, Teju Masana'antu, kamfani na musamman kan harkar kera kumfa. Tsawon shekarun da suka gabata, ta nemi zuwa wasu kasuwancin. Ana tuna ta a matsayin mace mai himma wacce ta sami nasarar taron koli na 'yan cin kudi da nasara.[3]

Mutuwa[gyara sashe | gyara masomin]

An kashe ta a ranar 19 ga Satumba 1996 shekaru 80 a cikin rikici game da obaship na Egbaland. Har ya zuwa yanzu, hukumomin Najeriyar ba su shawo kan kisan nata ba.[4]

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Jerin kashe-kashen da ba a warware su ba

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Kuti, A. (1999). Ten years on, a decade of royal selfless service 20th of May 1989 to 20th of May 1999: Salute to Kabiyesi Alaiyeluwa Oba Dr. Adedapo Adewale Tejuoso. Abuja, Nigeria. P. 74-76
  2. https://www.instagram.com/p/Bc3HtItALoq/
  3. https://www.manpower.com.ng/people/16488/bisoye-tejuoso
  4. http://books.openedition.org/ifra/502