Dutsen Idanre

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Infotaula d'esdevenimentDutsen Idanre

Map
 7°06′40″N 5°06′25″E / 7.111°N 5.107°E / 7.111; 5.107
Iri tudu
cultural heritage (en) Fassara
tourist attraction (en) Fassara
Wuri Ondo, Ondo
Ƙasa Najeriya

Yanar gizo idanre-hills.business.site…

Dutsen Idanre,ko Oke Idanre yana cikin garin Idanre a jihar Ondo dake kudu maso yammacin Najeriya.[1]

Tudun Idanre ya shahara da shimfidarsa.Daban-daban iri-iri a wuraren al'adu kamar 'Fadar Owa ', wuraren ibada,Tsohon Kotun,Belfry,Sawun Agbooogun,ruwan tsawa (Omi Apaara)da wuraren binne tun daga lokacin ya kawo shaharar wurin da zaɓin ƙasar don jerin sunayen wuraren tarihi na UNESCO[2] [3]Yana zaune 3000 ft (914.4mita) sama da matakin teku kuma gidaje na musamman na yanayin yanayin da yanayin al'adu ya Haɗe.Hakanan yana da nau'ikan tsarin muhalli na flora da fauna iri-iri.Oke Idanre yana ƙunshe da mahimman siffofi na yanayin halitta da na ƙasa waɗanda hulɗarsu da sifofin zahiri suka haifar da yanayin al'adu mai dorewa a cikin saitin.[4]

Bayanin gaskiya da/ko mutunci[gyara sashe | gyara masomin]

Tudun Idanre yana daya daga cikin mafi ban sha'awa da kyawawan shimfidar yanayi a jihar Ondo da Najeriya.Abin da ya kara da shi a kyawunta da ke kona sha’awar dan Adam shi ne yadda daukacin mutanen Idanre suka rayu a kan wadannan duwatsu kusan shekara dubu. Tun daga ƙaura zuwa tudu a 1923,yanayin yanayin ƙasa,ciyayi da na dabbobi da na fure sun kasance ba a rarraba su ba. Duk da haka bukukuwan suna ba da lokuta don sulhunta masu ƙasa da muhallinsu da kuma sake aiwatarwa ko.sassarar tarihi a cikin tarihin Idanre na cikin gida da fa'idar akidar Yarbawa, tatsuniyoyi da haɗin kai.[5]

Akwai bikin Ogun,wanda wani bangare ake yin shi a saman tsaunuka a lokacin bikin Oktoba da Ije,wanda ya bazu tsawon kwanaki bakwai.[6]

Baya ga bukukuwan da suka mayar da wurin ya zama al'adar rayuwa,flora da fauna na tsaunuka ma na da ban mamaki.Akwai wani nau'in dabba na musamman mara wutsiya mai suna Hyrax da ke zaune a kan duwatsu wanda saboda farauta ke bacewa kuma akwai birai na musamman da ake wasa a kusa da tsaunin Orosun.[7]

Har ila yau,tudun yana wasa da gungun masana kimiyya da masu binciken fannin.Wurin yana gida ne ga rukunin jemagu kuma mutanen suna gudanar da bikin jemagu na musamman a kowace shekara.Masu shirya fina-finai suna amfani da tudun a matsayin wurin da yawancin fina-finansu suke yi.Bugu da kari,wanda ya lashe kyautar Nobel a fannin adabi a Afirka Farfesa Wole Soyinka ya rubuta wakarsa mafi tsayi mai suna "Idanre da sauran wakoki".[8]

Kwatanta da sauran makamantan kaddarorin[gyara sashe | gyara masomin]

Yawancin matsugunai a Najeriya bisa dabi'a da al'ada,sun kasance a kusa ko manne da kurmi da tsaunuka.Yawancin waɗannan tsaunuka da tsaunuka ko dai an yi watsi da su ko kuma a yanzu sun iyakance ga ƙananan yankuna.Tudun Idanre,duk da haka,kamar tsaunin Dala a Kano Arewa maso Yammacin Najeriya ya ci gaba da riƙe halayensa a matsayin babban tasiri na tsarin zaman jama'ar Idanre.Kamar tsaunin Dala wanda ya faro a matsayin wurin neman takin ƙarfe kuma ya samar da harsashin ci gaban birnin Kano,tudun Idanre ya zama jigon al'ummar Idanre.[9]

Geology[gyara sashe | gyara masomin]

2- Tudun Idanre

Dutsen Idanre yana kan wani baho na Precambrian igneous wanda ke da kimanin shekaru miliyan 500,kuma an yanke shi da manyan karaya da yawa wanda ke haifar da kwari mai zurfi a cikin duwatsu.[10][3]

Matsayin Tarihi na Duniya[gyara sashe | gyara masomin]

An ƙara wannan rukunin yanar gizon zuwa cikin jerin abubuwan tarihi na UNESCO a ranar 8 ga Oktoba,2007 a cikin nau'in al'adu.[2]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Oluwole Josiah (24 November 2013). "Idanre: 660 steps to wonder hill". The Punch. Archived from the original on 19 August 2014. Retrieved 15 August 2014.
  2. 2.0 2.1 Oke Idanre (Idanre Hill) - UNESCO World Heritage Centre
  3. 3.0 3.1 Empty citation (help)
  4. https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5169/
  5. "Oke Idanre (Idanre Hill)". UNESCO World Heritage Centre. Retrieved 14 May 2023
  6. "Oke Idanre (Idanre Hill)". UNESCO World Heritage Centre. Retrieved 21 May 2023.
  7. https://tribuneonlineng.com/idanre-hill-no-longer-monkey-affair/
  8. "Kwafin ajiya" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2015-12-08. Retrieved 2024-04-14.
  9. Idanre Hills: Where Old World wonders are preserved at the hilly peaks inhabited by a warring god, https://www.sunnewsonline.com/idanre-hills-old-world-inhabited/, 28 July 2018
  10. Empty citation (help)