Kogin Dabus

Kogin Dabus
General information
Height above mean sea level (en)	569 m
Labarin ƙasa
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa	10°36′38″N 35°08′58″E
Kasa	Habasha
Hydrography (en)
Watershed area (en)	21,032 km²
Ruwan ruwa	Nile basin (en)
River mouth (en)	Blue Nile (en)

Kogin Dabus wani rafi ne na kogin Abay da ke kudu maso yammacin kasar Habasha,mai kwarara arewa;yana shiga rafin iyayensa a

Wannan kogin a da ana kiransa Yabus, kuma har yanzu masu magana da harshen suna kiransa da wannan sunan,ba tare da bambanci ga Yabus a Sudan ba wanda ke bakin kogin farin Nilu.Juan Maria Schuver shi ne mai binciken Turai na farko da ya tabbatar da cewa koguna biyu ne daban-daban,kuma a shekara ta 1882 ya karyata jita-jitar cewa wadannan kogunan suna kwarara daga tafkin dutse daya ne.

Yana da mahimmanci a matsayin iyaka a cikin al'adu da siyasa.A cewar Dunlop, wanda ya binciko yankin a cikin 1935,kogin shine inda "ikklisiyar Kirista ta al'ummar Oromo ta ba da wuri ga masallaci,da kuma gaisuwar Oromo ga ladabi na musulmi na duniya:'Salaam Aleikum.'Ya bambanta da rigar Oromo da Amhara,wanda ke kunshe da riga mai dauke da hannayen riga,jodpurs da chamma,suna sanye da farar hular kwanyar, pugaree,riga mai gudana mai dauke da hannun riga da wando.” Ta fuskar siyasa,tsarinsa ya bayyana ba wai kawai wani yanki na iyakar da ke tsakanin yankunan Benishangul-Gumuz da Oromia ba,har ma da dukkan iyakar da ke tsakanin yankunan Asosa da Kamashi na yankin Benishangul-Gumuz.

Dabus shine tushen tarihi mai mahimmanci ga zinari,inda mazauna gida suka yi amfani da ma'adinan wuri don dawo da ma'adinan.