Kogin Nun

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kogin Nun
General information
Tsawo 160 km
Labarin ƙasa
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa 5°18′06″N 6°24′51″E / 5.30162°N 6.41419°E / 5.30162; 6.41419
Kasa Najeriya
Territory Bayelsa
River mouth (en) Fassara Tekun Atalanta

Kogin Nun kogi ne a jihar Bayelsa a Najeriya.[1] An kafa kogin Nun ne a lokacin da kogin Neja ya rabu gida biyu a Toru-Abubou, kusa da garin Agbere a karamar hukumar Sagbama a jihar Bayelsa, ya zama kogin Nun da na Forcados.[2]

Kogin Nun ya fito daga kogin mahaifansa, Nijar, yana gudana kusan kilomita 160 (mita 100) kudu zuwa mashigin tekun Guinea a Akassa.[3] Tsarinsa yana gudana musamman ta wuraren da aka zaunar da su da kuma fadama.[4]

Bayan fitowar kogin Nun daga mahaifansa, Nijar, kogin Nun yana gudana kusan kilomita 160 (mita 100) kudu zuwa mashigin tekun Guinea a Akassa.[5]

A cikin karni na 19, Nun ya kasance cibiyar kasuwanci tsakanin Turai da kabilar Igbo - a Aboh.[6] Tarihin cinikin kogin ya fara ne da cinikin bayi amma daga baya aka maye gurbinsa da fitar da dabino. Duk da haka, a farkon karni, bakin kogin ya yi zurfi sosai, ya toshe hanyar.[7] Daga baya, 'yan kasuwa sun fara amfani da mafi yawan ruwan kogin Forcados.[4]

Kogin Nun yana dawwama a cikin waƙar Gabriel Okara. Wakarsa mai suna “Kiran Kogin Nun”, ita ce rashin kunya ga kogin da ke ratsa gidansa.[8]

Gurbacewa[gyara sashe | gyara masomin]

Gurbacewar man fetur dai na ci gaba da zama tushen kararrakin kasa da kasa da dama a yankin Niger Delta na Najeriya. Tasirin ƙananan danyen mai mai maimaitawa akan physicochemical, microbial and hydrobiological Properties na kogin Nun, tushen tushen ruwan sha, abinci da ayyukan nishaɗi ga al'ummomin yankin. An tattara samfurori daga maki shida na samfur tare da shimfiɗar ƙananan kogin Nun a kan tsawon makonni 3. Zazzabi, pH salinity, turbidity, jimlar daskararrun dakatarwa, jimlar daskararru, narkar da iskar oxygen, phosphate, nitrate, karafa masu nauyi, BTEX, PAHs da microbial da abubuwan da ke cikin plankton an tantance su don tabbatar da inganci da matakin lalacewar kogin. An kwatanta sakamakon da aka samu tare da bayanan asali daga nazarin, ƙa'idodin ƙasa da na duniya. Sakamakon ma'auni na physicochemical ya nuna gagarumin tabarbarewar ingancin kogin saboda ayyukan samar da mai. Turbidity, TDS, TSS, DO, conductivity da nauyi karafa (Cd, Cr, Cu, Pb, Ni da Zn) sun kasance a cikin keta haddi na kasa da na kasa da kasa na kiwon lafiyar ruwa sha. Hakanan sun kasance mafi girma fiye da yanayin asalin kogin na farko. Har ila yau, an sami sauye-sauye masu ban mamaki a cikin phytoplankton, zooplankton da bambance-bambancen ƙananan ƙwayoyin cuta saboda gurɓataccen mai a cikin yankunan da ake yin samfur.[9]

Abubuwan da suka faru[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 27 ga Satumba 2017, Nun ta balle cikin dare tare da nutsar da gidajen zama tare da bankin ta a Yenagoa, babban birnin jihar Bayelsa.[10]


A ranar 16 ga Nuwamba, 2019, 'yan jarida hudu da suka dawo daga rumfar zabe, suna gudanar da aikin zaben gwamna, an ceto su a lokacin da jirginsu ya kife.[11]

Nassoshi[gyara sashe | gyara masomin]

  1. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9781296151
  2. https://www.zikoko.com/citizen/rivers-in-nigeria/
  3. https://www.britannica.com/place/Nun-River
  4. 4.0 4.1 https://www.britannica.com/place/Nun-River
  5. https://guardian.ng/opinion/dredging-escravos-channel-to-boost-nigerias-economy/
  6. https://www.thisdaylive.com/index.php/2019/03/31/the-river-nun-called-and-gabriel-okara-answered-at-last
  7. https://www.researchgate.net/figure/Map-of-the-Niger-Delta-showing-the-Nun-River-Nun-River_fig1_312039763
  8. https://web.archive.org/web/20110719185735/http://www.shvoong.com/books/poetry/1760891-river-nun/
  9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28321680/
  10. https://www.premiumtimesng.com/regional/south-south-regional/244388-flood-river-nun-overflows-bank-submerges-communities-yenagoa.html?tztc=1
  11. https://punchng.com/bayelsa-gov-election-journalists-rescued-from-drowning-as-boat-capsizes-in-nun-river/