Lamane

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Lamane
Serer religion (en) Fassara
Bayanai
Ƙasa Senegal

Lamane ko laman (kuma laam ko lam ) yana nufin "mai mulkin ƙasa" a cikin yarukan Mandingue, Wolof, da Serer. [1] [2] Sunan kuma wani lokaci ya kasance lakabi na sarakuna ko sarakuna na mutanen Serer na yankin Senegambia wanda ya hada da Senegal na zamani da Gambia. [3] Wasu sarakunan daular Wolof ma sun yi amfani da wannan lakabi. [4] [5] [6] Wani lokaci ana amfani da take tare da tsohon take Maad.[7] [8] Bayan ƙauran Guelowars zuwa Sine da kafuwar Masarautar Sine, "lamane" yana nufin wani babban hafsan lardi mai amsa ga Sarkin Sine da Saloum. [9]

Duk da cewa lamanan na baya sun kasance zuriyar ƙauyen Serer da waɗanda suka kafa gari (na asali lamanes), kuma iyalansu sun mallaki masarautun Sine, Saloum da Baol da dai sauransu, ikon da suke morewa a baya kamar yadda lamanes ya ragu sun ci gaba da zama ƙasar. -mallakar aji. [10] Ko da yake ikonsu ya ɗan ragu, ikonsu na tattalin arziki da na siyasa yana da alaƙa da al'adar Serer, tarihin Serer da addinin Serer. Don haka, sun kasance masu ƙarfi sosai idan ba a matsayin sarakuna na gaskiya ba a matsayin masu kula da al'adu da imani na Serer kuma suna iya tsige wani sarki mai mulki idan an yi masa barazana.[11] [12]

Lamanan su ne masu kula da addinin Serer. Sun kirkiro wurare masu tsarki da wuraren tsafi don girmama Pangool (ruhohin kakanni na Serer da Waliyai). [13]

Wasu fitattun Serer lamanes[gyara sashe | gyara masomin]

  • Lamane Jegan Joof
  • Lamane Jaw (ko Lamane Diao) - Sarkin Jolof 1285[14]
  • Lamane Pangha Yaya Sarr - c. Karni na 14 lamane na Sine kuma mai adawa da 'yan gudun hijirar Guelowar. [15] [16]
  • Sayerr Jobe, wanda ya kafa Serekunda

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Boulègue, Jean. Le Grand Jolof, (XVIIIe – XVIe Siècle). (Paris, Edition Façades), Karthala (1987), p 30
  2. Dyao, Yoro Légendes et coutumes sénégalaises. Cahiers de Yoro Dyao: publiés et commentés par Henri Gaden. p 12. (E. Leroux, 1912)
  3. Dyao, Yoro Légendes et coutumes sénégalaises. Cahiers de Yoro Dyao: publiés et commentés par Henri Gaden. p 12. (E. Leroux, 1912)
  4. Ajayi, J. F. Ade, Crowder, Michael, History of West Africa, p462. Longman, 1976
  5. Boulègue, Jean. Le Grand Jolof, (XVIIIe – XVIe Siècle). (Paris, Edition Façades), Karthala (1987), p 30
  6. Galvan, Dennis Charles. "The State Must Be Our Master of Fire: How Peasants Craft Culturally Sustainable Development in Senegal." Berkeley, University of California Press, (2004). ISBN 978-0-520-23591-5 . pp 109-111
  7. Oliver, Roland , Fage, John Donnelly , Sanderson, G. N, The Cambridge History of Africa, p214. Cambridge University Press, 1985. ISBN 0-521-22803-4
  8. Ajayi, J. F. Ade & Crowder, Michael, History of West Africa, Volume 1, p 468. Longman, 1985. ISBN 0-582-64683-9
  9. Sarr, Alioune, Histoire du Sine-Saloum. BIFAN, Tome 46, Serie B, n° 3-4. 1986-1987, p21
  10. Saint-Martin, Yves-Jean, Le Sénégal sous le Second Empire, Karthala (2000), pp. 35 & 610. ISBN 2-86537-201-4
  11. Kesteloot, Lilyan, Dieux d'eau du Sahel : voyage à travers les mythes, de Seth à Tyamaba, L'Harmattan, Paris, ; IFAN, Dakar, 2007, p. 123 ( ISBN 978-2-296-04384-8 )
  12. Ngom, Biram Éthiopiques (revue), numéro 54, nouvelle série, vol. 7, semestre 1991
  13. Galvan, Dennis Charles. The State Must Be Our Master of Fire: How Peasants Craft Culturally Sustainable Development in Senegal. Berkeley, University of California Press, 2004. pp 53, 185
  14. Nnoli, Okwudiba, Ethnic conflicts in Africa, p241. CODESRIA, 1998. ISBN 2-86978-070-2
  15. Ngom, Biram, Éthiopiques (revue), numéro 54, nouvelle série, vol. 7, semestre 1991
  16. Diouf, Niokhobaye. "Chronique du royaume du Sine." Suivie de notes sur les traditions orales et les sources écrites concernant le royaume du Sine par Charles Becker et Victor Martin. (1972). Bulletin de l'Ifan, Tome 34, Série B, n° 4, (1972). pp 706-708