Masarautar Nri

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Masarautar Nri


Wuri
Map
 6°N 7°E / 6°N 7°E / 6; 7
Bayanan tarihi
Ƙirƙira 10 century
Rushewa 1911

Masarautar Nri (Igbo) ta kasance medieval polity da ke cikin Najeriya a yanzu. Masarautar ta kasance a matsayin wata yanki na addini da siyasa a kan kashi uku na ƙasar Igbo, kuma wani sarki mai suna Eze Nri ne ke gudanar da mulkinta. Eze Nri ya gudanar da harkokin kasuwanci da diflomasiyya a madadin al’ummar Nri, wata kungiya ce ta kabilar Igbo, kuma tana da ikon a harkokin addini.

Masarautar ta kasance mafaka ga duk waɗanda aka ƙi a cikin al'ummominsu da kuma wurin da aka 'yantar da bayi daga bauta. Nri ta faɗaɗa ta hanyar masu tuba suna samun goyon bayan al'ummomin makwabta, ba da karfi ba. Wanda ya kafa sarautar Nri, Eri, an ce shi 'halitta ne' wanda ya sauko duniya sannan ya kafa civilization. Ɗaya daga cikin sanannun ragowar civilization na Nri yana bayyana a cikin kayan tarihi na igbo. Al’adun Nri sun yi tasiri a kan kabilar Ibo ta Arewa da ta Yamma, musamman ta hanyar addini da taboos.

Daular Nri

Da alama Masarautar ta wuce kololuwarta a cikin karni na 18, ta mamaye daular Benin da Igala, daga baya kuma cinikin bayi na Atlantic, amma ya bayyana cewa ya ci gaba da rike ikonsa har cikin karni na 16, da ragowar daular. Sarakunan eze sun dawwama har zuwa lokacin da Najeriya ta kafa mulkin mallaka a shekarar 1911 kuma tana wakiltar ɗaya daga cikin jihohin gargajiya na Najeriya ta zamani.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

wasu daga cikin abubuwan tarihin Nri

Masarautar Nri wata masarauta ce a yankin Igbo ta Najeriya. Nri da Aguleri, inda tatsuniyar halittar Umueri-Igbo ta samo asali, suna cikin yankin dangin Umu-Eri, waɗanda suka samo asali daga zuriyarsu tun daga siffa ta sarki-baba, Eri. [1] Ba a san asalin Eri ba, kodayake an bayyana shi a matsayin “halitta na sama” [1] da Chukwu (God) ya aiko. [2] An yaba masa da fara ba da odar al'umma ga mutanen Anambra. [2] Za a iya raba tarihin Nri zuwa manyan lokuta shida: zamanin kafin Eri, lokacin Eri, ƙaura da haɗin kai, zamanin tasirin Nri, raguwa da rugujewa da Farfaɗowar al'adun zamantakewa (1974-Present). [3]

Tushe/Kafuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Gabashin Hemisphere a ƙarshen karni na 9 AZ yana nuna Nri da sauran wayewa.

Marubuci Onwuejeogwu ya ba da shawarar cewa tasirin Nri a yankin Igbo na iya komawa baya har zuwa karni na 9, [4] kuma an gano binne sarakuna tun a kalla karni na 10.

A cewar wasu mawallafa, Eri, wanda ya kafa Nri mai kama da an yi imanin ya zaunar da yankin a kusa da shekarun 1500s. [5] Eze <i id="mwPg">Nri</i> na farko (Sarkin Nri), Ìfikuánim, yana biye da shi kai tsaye. A cewar Angulu (1981), al’adar baka ta nuna kasancewar Eri a shekarar 1043.  [6] Chambers (2005) ya zare sarautar Ìfikuánim a kusan 1225 CE. [7]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

Dabino mai taushi alama ce ta Nri
  1. 1.0 1.1 Isichei, page 246—247
  2. 2.0 2.1 Uzukwu, page 93
  3. Onwuejeogwu (1981), page 22
  4. Hrbek, page 254
  5. Lovejoy, page 62
  6. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Angulu
  7. Chambers, page 33