Matthew Opoku Prempeh

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Matthew Opoku Prempeh
Minister of Energy and Petroleum (en) Fassara

21 ga Janairu, 2021 -
Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2021 -
District: Manhyia South Constituency (en) Fassara
Election: 2020 Ghanaian general election (en) Fassara
Minister for Education (en) Fassara

10 ga Janairu, 2017 - 6 ga Janairu, 2021 - Yaw Osei Adutwum
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2017 - 6 ga Janairu, 2021
District: Manhyia South Constituency (en) Fassara
Election: 2016 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2013 - 6 ga Janairu, 2017
District: Manhyia South Constituency (en) Fassara
Election: 2012 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2009 - 6 ga Janairu, 2013
District: Manhyia South Constituency (en) Fassara
Election: 2008 Ghanaian general election (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa Yankin Ashanti, 23 Mayu 1968 (55 shekaru)
ƙasa Ghana
Harshen uwa Yaren Asante
Ƴan uwa
Ƴan uwa
Karatu
Makaranta Kwalejin Prempeh
Netherlands Institute for Health Sciences (en) Fassara
Kwame Nkrumah University of Science and Technology master's degree (en) Fassara : human biology (en) Fassara
Jami'ar Harvard
Harsuna Turanci
Yaren Asante
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa, likita da shugaba
Wurin aiki Birtaniya
Mamba Royal College of Physicians and Surgeons of Glasgow (en) Fassara
Imani
Addini Kiristanci
Jam'iyar siyasa New Patriotic Party

Matthew Opoku Prempeh, (an haife shi 23 ga Mayu shekara ta alif 1968A.C) Miladiyya.likita ne kuma ɗan siyasa ɗan Ghana. Shi memba na New Patriotic Party ne kuma dan majalisa mai wakiltar mazabar Manhyia ta kudu a yankin Ashanti na Ghana. Tsohon Ministan Ilimi ne.[1] An fi saninsa da NAPO.[2][3][4] A halin yanzu shi ne Ministan Makamashi.[5][6][7][8]

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Prempeh a ranar 23 ga Mayu 1968 kuma ya fito daga Pakyi No 2 a yankin Ashanti.[9] Ya karanci ilimin halittar dan Adam da likitanci a Jami'ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah, sannan ya ci gaba da karatun digiri na biyu a Cibiyar Kimiyyar Lafiya ta Netherlands da Makarantar Gwamnati ta Kennedy a Jami'ar Harvard.[10][11]

Aiki[gyara sashe | gyara masomin]

Matthew Opoku Prempeh

Kafin zama majalisar, Prempeh ya taba zama shugaban kamfanin Keyedmap Security Services Limited daga shekarar 2004 zuwa 2009.[9] Har ila yau, likita ne[12] kuma ya taba zama memba a Kwalejin Likitoci da Likitoci ta Burtaniya daga 1999 zuwa 2003.[13]

Siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Dan majalisa[gyara sashe | gyara masomin]

A matsayinsa na dan majalisar Ghana, yana wakiltar Manhyia ta Kudu a Kumasi, wanda a da yake wakiltar Manhyia.[10] A shekarar 2008 ne aka fara zabe shi a majalisar dokoki kuma memba ne a New Patriotic Party.[9] A shekarar 2016, an sake zabe shi da kuri'u 35,958, wato kashi 87.17% na kuri'un da aka kada a gundumar.[14] Ya kasance memba na kwamitin lafiya da nadin mukamai. Prempeh ya tsaya takara a babban zaben Ghana na 2020 a matsayin dan takarar majalisar dokoki a mazabar Manhyia ta Kudu, karkashin tutar New Patriotic Party kuma ya yi nasara da gagarumin rinjaye.[15]

Ministan Ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

Shugaban kasar Nana Akufo-Addo ne ya nada shi a ranar 10 ga watan Janairun 2017 don zama ministan ilimi na Ghana.[10] Ya yi aiki na tsawon shekaru 4 har zuwa 6 ga Janairu 2021 lokacin da wa'adin ofishin shugaban kasa da ministocinsa ya kare.

A watan Mayun 2017, Shugaba Nana Akufo-Addo ya nada Prempeh a matsayin wani bangare na ministoci goma sha tara da za su kafa majalisar ministocinsa.[16] An mika sunayen ministoci 19 ga majalisar dokokin Ghana kuma kakakin majalisar Mike Ocquaye ya sanar.[16] A matsayinsa na ministan majalisar ministoci, Prempeh yana cikin da'irar shugaban kasa kuma yana taimakawa a muhimman ayyukan yanke shawara a kasar.[16]

Prempeh ya kuma ba da gudunmowa ga bangaren ilimi na Ghana a matsayin ministan ilimi kamar inganta ababen more rayuwa da inganta ilimin sana'a da fasaha (TVET) da kuma jagorantar shirin gwamnati na ''FREE SHS''.[17][18]

Kwamitoci[gyara sashe | gyara masomin]

Prempeh memba ne na kwamitin tsaro da na cikin gida sannan kuma memba ne a kwamitin nadi.[9]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Ya bayyana a matsayin Kirista[9] kuma kane ne ga tsohon shugaban Ghana, John Kufuor.[19] An sake shi.[12]

A cikin Mayu 2022, wata ƙungiya mai suna Abokan NAPO sun gabatar da wasu kayan ilimi ga makarantu a mazabar Manhyia ta Kudu don bikin cikarsa shekaru 54 da haihuwa.[20]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "NAPO reacts to $1.2M World Bank cash controversy". Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana (in Turanci). 2022-05-27. Retrieved 2022-08-20.
  2. "Matthew Opoku Prempeh is Minister designate for Education". Citi 97.3 FM - Relevant Radio. Always (in Turanci). 2017-01-10. Retrieved 2020-04-27.
  3. "Napo Leads Covid-19 Stigma Fight". DailyGuide Network (in Turanci). 2020-07-18. Retrieved 2020-07-19.
  4. "Matthew Opoku Prempeh names library complex after late Queen Mother of Ashanti Kingdom". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2022-08-20.
  5. "Hon. Matthew Opoku Prempeh". Archived from the original on 11 October 2022. Retrieved 18 March 2021.
  6. "Projects by government to solve energy crisis near completion – Matthew Opoku Prempeh - MyJoyOnline.com". www.myjoyonline.com (in Turanci). Retrieved 2021-05-17.
  7. "Hon. Matthew Opoku Prempeh | Ministry of Energy". www.energymin.gov.gh. Archived from the original on 2022-10-11. Retrieved 2022-08-20.
  8. "Relocation of Ameri plant will stabilise power - Dr Matthew Opoku Prempeh". Graphic Online (in Turanci). Retrieved 2022-08-20.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 "Parliament of Ghana". www.parliament.gh. Retrieved 2022-08-20.
  10. 10.0 10.1 10.2 Annang, Adolphus. "Dr. Matthew Opoku Prempeh – Education - Government of Ghana". www.ghana.gov.gh (in Turanci). Archived from the original on 2017-05-19. Retrieved 2017-05-13.
  11. Forum, Education World. "Hon Dr Matthew Opoku Prempeh - Speakers". Education World Forum (in Turanci). Retrieved 2020-12-07.[permanent dead link]
  12. 12.0 12.1 "Ghana MPs - MP Details - Prempeh, Matthew Opoku (Dr)". www.ghanamps.com. Retrieved 2020-01-25.
  13. Ghana, ICT Dept. Office of Parliament. "Parliament of Ghana". www.parliament.gh. Retrieved 2017-05-13.
  14. FM, Peace. "Ghana Election 2016 Results - Manhyia South Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2017-05-13.
  15. FM, Peace. "Manhyia South Constituency Results - Election 2020". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-12-11.
  16. 16.0 16.1 16.2 FM, Citi. "Arts Minister Catherine Afeku makes it to Cabinet". ghanaweb.com. ghanaweb. Archived from the original on 31 July 2017. Retrieved 7 July 2017.
  17. "We've initiated 1,011 SHS projects since 2017— NAPO". Graphic Online (in Turanci). Retrieved 2020-12-07.
  18. "We've invested over $800 million in education sector since 2017 – Matthew Opoku Prempeh". Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana (in Turanci). 2020-10-14. Retrieved 2020-12-08.
  19. "Kufuor Grandson Joins Race". ModernGhana.com (in Turanci). Retrieved 2017-05-13.
  20. "Group donates to schools to mark NAPO's 54th birthday". Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana (in Turanci). 2022-05-24. Retrieved 2022-05-24.