Touba

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Touba


Wuri
Map
 14°52′N 15°53′W / 14.87°N 15.88°W / 14.87; -15.88
Ƴantacciyar ƙasaSenegal
Yanki na SenegalYankin Diourbel
Department of Senegal (en) FassaraMbacké Department (en) Fassara
Yawan mutane
Faɗi 529,176 (2007)
Labarin ƙasa
Altitude (en) Fassara 35 m
Garin Touba na sanegal

Touba (Hassaniya Larabci: ābā, 'Felicity'; Wolof: Tuubaa)ya kasan ce wani birni ne, da yake a ƙasar Senegal, a cikin yankin Diourbel da yankin Mbacké. Tare da yawan jama'a 529,176 a cikin 2010, shine birni na biyu mafi yawan mutane a Senegal bayan Dakar. Touba birni ne mai tsarki na Mouridism kuma akwai kabarin wanda ya kafa shi, Shaikh Ahmadou Bàmba Mbàcke. Kusa da kabarinsa akwai wani babban masallaci, wanda aka kammala shi a shekarar 1963.

Tarihin Gari[gyara sashe | gyara masomin]

Garin ya fara kafuwa a matsayin 'ƙaramar ƙauyen Baol'. Shaikh Aamadu Bàmba Mbàkke, wanda aka fi sani da "Cheikh Amadou Bamba" (1853-1927), ance shi yayi sanadiyyar kafuwar kauyen har zuwa kafuwar ta, a cikin ɗan lokacin da ya samu cikakken natsuwa a ƙarƙashin wata babbar bishiya, ya sami hangen nesa na haske wanda larabci yana nufin "ni'ima" kuma yana tunanin daɗin rayuwar lahira wacce take dawwamamma.

Aamadu Bàmba ya kafa Touba a cikin shekarar 1887. Wuri mai tsarki ya kasance karami, kebabben wuri a cikin jeji har zuwa rasuwarsa da binne shi a wurin Babban Masallacin, bayan shekaru 40. An kammala Babban Masallacin a 1963 kuma tun lokacin da aka buɗe garin ya bunkasa cikin sauri: daga ƙasan mazauna 5,000 a shekarar 1964, a hukumance an kiyasta yawan mutanen a 529,000 a 2007. Tare da garin Mbacké da ke kusa (wanda Aamadu Bàmba ya kafa kakan-kaka a 1796), haduwar Mouride ita ce birni na biyu mafi girma a cikin biranen, bayan babban yankin Dakar.

Babban masallaci[gyara sashe | gyara masomin]

Babban Masallacin Mouride yana da Babban Masallacinsa, wanda aka ɗauka yana ɗaya daga cikin mafi girman masallatai a Afirka. Tun lokacin da aka kammala shi a shekara ta 1963 aka ci gaba da faɗaɗa shi da kuma ƙawata shi. Masallacin yana da minare biyar da manyan gidaje guda uku kuma anan ne aka binne Amadou Bamba, wanda ya kafa kungiyar 'yan uwantaka ta Mouride. Babban masallacin mai tsayin mita 87 (kafa 285), wanda ake kira Lamp Fall, yana daya daga cikin sanannun wuraren tarihi na Senegal. Sunan Fitila-Fitila ishara ce ga Sheikh Ibrahima Fall, ɗayan mashahuran Bamba. Masallacin yana samun ziya daga masu yawon bude ido da masu ibada.

Nan kusa da masallacin akwai mausolea na 'ya'yan Aamadu Bàmba, khalifofin umarnin Mouride. Sauran muhimman cibiyoyi a tsakiyar birni mai alfarma sun hada da dakin karatu, zauren masu sauraron Halifa a hukumance, "Rijiyar Rahama" mai alfarma, da makabarta. Serigne Mountakha Mbacké shine shugaban Mourides na yanzu. Shi ne Khalifa na takwas a jerin Mouridism kuma shi ne khalifa na uku da bai kasance ɗa ga Ahmadu Bamba Mbacké ba. Kamar magabata, yana zaune a wani katafaren fili a babban filin da yake fuskantar Masallacin.

Wuri[gyara sashe | gyara masomin]

Garin Touba ya kasance a tsakiyar Birnin Senegal. Kuma ya zama babban birnin saboda kusanci da babban birnin Mbacke.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

https://web.archive.org/web/20131227205452/http://population.mongabay.com/population/senegal/2244322/touba

http://en.climate-data.org/location/880491/