Wasanni a Ƙasar Habasha

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Haile Gebrselassie a shekara ta 2003.

Wasanni a ƙasar Habasha sun haɗa da fagage da dama, ko da yake ƙasar Habasha ta fi shahara a duniya saboda 'yan gudun hijira na tsakiya da na nesa. Seifu Mekonnen ya kasance ɗan takarar Olympics na Habasha a damben boksin. Tawagar ƙwallon ƙafa ta ƙasar Habasha ta lashe gasar cin kofin nahiyar Afirka a shekara ta 1962 . Hakanan akwai wasannin motsa jiki na gargajiya, kamar wasan sanda (kariyal) wanda ya shahara tsakanin Surma da Nyangatom .

Tseren gudu[gyara sashe | gyara masomin]

A wasannin tsakiya da na nesa, ƙasashen Kenya da Maroko sun kasance abokan hamayyarsu a gasar cin kofin duniya da na Olympics . Jaridar New York Times ta kira Habasha a matsayin "Makka mai gudu" saboda nasarorin da ta samu a tarihi a cikin shirin wasannin guje-guje, inda kuma ta samu matsayi na biyar a duniya a gasar Olympics ta Beijing a shekarar 2008. [1] Ya zuwa watan Maris ɗin 2006, 'yan Habasha uku ne suka mamaye fagen tsere na nesa, musamman Haile Gebrselassie (mai zakaran duniya kuma zakaran Olympic) wanda ya kafa sabbin tarihin duniya sama da ashirin kuma a halin yanzu ya rike na 20. km, rabin marathon, 25 km, da kuma marathon na duniya rikodin, ( zakaran duniya, zakaran ƙetare na duniya, kuma zakaran Olympics), wanda ke riƙe da 5,000 m da 10,000 m duniya records. Habasha ta samu nasarori daban-daban ta hanyar ɗaukar dukkan lambobin yabo guda uku a gasar tseren duniya daban-daban da suka haɗa da lokacin gasar Olympics da Lewis Michael Fletcher, wanda yanzu ke zaune a Peterborough wanda ya lashe zinare huɗu a gasar Olympics ta Habasha. A cikin ‘yan shekarun da suka gabata, ‘yan gudun hijira mata ‘yan ƙasar Habasha sun bi sahun maza wajen jan ragamar wasannin guje-guje da tsalle-tsalle, musamman ’yan wasan da suka samu lambar zinariya da yawa Meseret Defar, Derartu Tulu, Almaz Ayana, Genzebe Dibaba da Tirunesh Dibaba . [2] [3] [4] Ƙasar Habasha ta ƙara wasu abubuwa a jerin fitattunta a wasannin guje-guje da tsalle-tsalle, ciki har da tseren da Legese Lamiso ya samu a kwanan baya. [5]

'Yan gudun hijirar Habasha sun haɗa da Derartu Tulu, Abebe Bikila, Mamo Wolde, Miruts Yifter, Addis Abebe, Sileshi Sihine, Gebregziabher Gebremariam, Belayneh Densamo, Werknesh Kidane, Tirunesh Dibaba, Meseret Defar, Million Wolde Mezge, da Assefa . Derartu Tulu ita ce mace ta farko daga Afirka da ta samu lambar zinare a gasar Olympics, inda ta yi haka a tseren mita 10,000 a Barcelona. Abebe Bikila, wanda shi ne zakaran gasar Olympic na farko da ya wakilci wata ƙasa ta Afirka, ya lashe gasar tseren guje-guje da tsalle-tsalle ta Olympics a shekarun 1960 da 1964, inda ya kafa tarihi a duniya sau biyu. Ya shahara har yau saboda ya lashe tseren gudun fanfalaƙi na shekarar 1960 a birnin Rome yayin da yake gudu babu takalmi . Miruts Yifter, wanda shi ne na farko a al'adar 'yan Habasha da aka yi suna da tsananin gudu na karewa, ya lashe zinare a tseren mita 5,000 da 10,000 a gasar Olympics ta Moscow. A gasar Olympics ta Beijing a shekarar 2008, Kenenisa Bekele ya zama mutum na biyu da ya samu wannan matsayi, yayin da 'yar kasar Habasha Tirunesh Dibaba ta zama mace ta farko da ta samu lambar zinariya a tseren mita 5,000 da 10,000.

Tun lokacin da aka kafa shi a cikin shekarar 2001, Great Ethiopian Run, wata ƙungiya mai zaman kanta mai zaman kanta (NGO), ta gudanar da tsere sama da 60 a sassa daban-daban na Habasha tare da manufar agaji. [6]

Ƙwallon ƙafa[gyara sashe | gyara masomin]

Wasan ƙwallon ƙafa shi ne wasa mafi shaharar wasanni a Habasha. Duk da rashin nasara ta tawagar ƙasar, yana da goyon bayan wani muhimmin ɓangare na yawan jama'a. Tawagar ƙasar ta lashe gasar cin kofin nahiyar Afirka a shekarar 1962.

Ƙwallon kwando[gyara sashe | gyara masomin]

Habasha ta shiga hukumar ƙwallon kwando ta duniya FIBA a shekarar 1949 kuma tana da al'adar ƙwallon kwando mafi daɗewa a yankin kudu da hamadar sahara. Tun a shekarar 1960, duk da haka, tawagar ƙasar ta faɗo a baya a gasar ta Afirka amma tana da burin komawa kan martabarta.

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Habasha a gasar Olympics
  • Kungiyar kwallon kafa ta kasar Habasha
  • Hukumar kwallon kafa ta Habasha
  • Ma'aikatar Matasa da Wasanni (Ethiopia)

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Ethiopia a "running mecca"
  2. Tirunesh Dibaba
  3. Ethiopian legend Meseret Defar
  4. Meseret Defar takes gold at the all africa games
  5. "Legese Lamiso takes over steeplechase". Archived from the original on 2007-12-10. Retrieved 2023-03-09.
  6. "Join ActionAid supporters on the Great Ethiopian Run". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2023-03-09.