Agenda 2063

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Agenda 2063
plan (en) Fassara
Bayanai
Shafin yanar gizo au.int…

Agenda 2063 wani tsari ne na shirye-shiryen da aka gabatar kuma a halin yanzu ana aiwatar da shi ta Tarayyar Afirka. An karbe shi a ranar 31 ga watan Janairun shekarar 2015 a taron 24 na Shugabannin Jihohi da Gwamnatocin Tarayyar Afirka a Addis Ababa.[1] An fara kiran irin wannan ajanda ne daga Majalisar Tarayya ta 21 a ranar 26 ga Mayun shekarar 2013, shekaru 50 bayan kafuwar Ƙungiyar haɗin kan Afirka, a matsayin shirin shekaru 50 masu zuwa.[2] Manufofin da aka bayyana na Agenda sune ci gaban tattalin arziki (gami da kawar da talauci a cikin ƙarni ɗaya), haɗin kai na siyasa (musamman ta hanyar kafa tarayya ko haɗin kai na Afirka), inganta dimokuradiyya da adalci, kafa tsaro da zaman lafiya a duk nahiyar Afirka,[3] karfafa asalin al'adu ta hanyar "farfadowar Afirka" da manufofin Afirka, daidaito tsakanin jinsi, da kuma 'yancin siyasa daga ikon kasashen waje.[4]

Shugaba Alassane Ouattara na Côte d'Ivoire ne ya gabatar da rahoton nahiyar na farko game da aiwatar da Agenda 2063 a ranar 10 ga Fabrairu shekarar 2020, wanda ke nuna farkon sake zagayowar rahoto na shekaru biyu.[5] Yana auna ci gaba a kan saitin manufofi da aka ayyana don Shirin Aiwatar da Shekaru Goma na farko kuma an ƙaddamar da shi tare da allon layi na kan layi wanda ke nuna ci gaba a kowane yanki na Agenda da yankuna na ƙasa.[5]

Ayyuka masu mahimmanci[gyara sashe | gyara masomin]

Agenda ya haɗa da manyan ayyukan 15, waɗanda aka gano a matsayin mabuɗin don ba da damar da hanzarta ci gaba a duk fannoni na ci gaba.[6] Waɗannan su ne:

  1. Cibiyar jirgin kasa mai saurin gudu da ke haɗa dukkan manyan biranen Afirka da cibiyoyin kasuwanci
  2. Shirya dabarun canza tattalin arzikin Afirka daga mai samar da albarkatun kasa zuwa wanda ke amfani da albarkatunsa
  3. Kafa Yankin Kasuwanci na Afirka
  4. Gabatar da Fasfo na Tarayyar Afirka, da kuma cire duk bukatun biza ga masu riƙe da shi a cikin Afirka
  5. Ƙarshen duk yaƙe-yaƙe, rikice-rikicen basasa, tashin hankali na jinsi, da rikice-rikice na tashin hankali ta 2020
  6. Gina madatsar ruwa ta Inga ta uku
  7. Kafa Kasuwar Sufurin Jirgin Sama ta Afirka
  8. Kafa taron tattalin arzikin Afirka na shekara-shekara
  9. Kafa wasu cibiyoyin hada-hadar kudi, wanda aka tsara a matsayin Bankin Zuba Jari na Afirka, Kasuwancin Kasuwancin Afirka, Asusun Kuɗi na Afirka, da Babban Bankin Afirka
  10. Cibiyar sadarwar bayanai ta dijital ta Afirka
  11. Ci gaban dabarun Afirka na yau da kullun don amfani da fasahar sararin samaniya
  12. Kafa jami'ar Afirka mai budewa, dijital, mai ilmantarwa ta nesa
  13. Haɗin kai kan tsaro na yanar gizo
  14. Tushen Babban Gidan Tarihi na Afirka, adana al'adun al'adun Afirka da inganta pan-Africanism
  15. Tarin wani Encyclopaedia Africana a matsayin mai iko a kan tarihin Afirka da rayuwar Afirka.

Aiwatarwa[gyara sashe | gyara masomin]

Yankin Kasuwanci na Afirka (ACFTA) an kafa shi ne ta hanyar yarjejeniyar da aka karɓa a watan Maris na 2018 kuma zai fara aiki daga 1 ga Yuli 2020.[7]

An kafa Bankin Zuba Jari na Afirka da Asusun Kudi na Afirka, tare da hedkwatar da za a gina a Tripoli, Libya da Yaoundé, Kamaru, bi da bi. An shirya Masar don karbar bakuncin Hukumar sararin samaniya ta Afirka.[8] An kirkiro Pan African Virtual da E-University (PAVEU) a matsayin hannun dijital na Jami'ar Pan-African kuma tana ba da saiti na farko na darussan uku.[9]

Yawancin ayyukan suna riƙe da rashin kuɗi, kamar hanyar jirgin ƙasa mai saurin gudu, hukumar sararin samaniya, da Dam din Inga.[10]

Bayanan da aka yi amfani da su[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Agenda 2063: The Africa We Want. | African Union". 2019-12-13. Archived from the original on 2019-12-13. Retrieved 2020-02-24.
  2. "Agenda 2063 | Office of the Special Adviser on Africa, OSAA". 2019-12-12. Archived from the original on 2019-12-12. Retrieved 2020-02-24.
  3. "50th Anniversary Solemn Declaration" (PDF). 2017-01-13. Archived (PDF) from the original on 2017-01-13. Retrieved 2020-02-24.
  4. "Goals & Priority Areas of Agenda 2063 | African Union". au.int. Retrieved 2020-02-24.
  5. 5.0 5.1 "African Union (AU) Summit: First continental report on implementation of Agenda 2063 unveiled | Africanews". 2020-02-24. Archived from the original on 2020-02-24. Retrieved 2020-02-24.
  6. "Flagship Projects of Agenda 2063 | African Union". au.int. Retrieved 2020-02-24.
  7. "African Continental Free Trade Area (AfCFTA) | AUDA-NEPAD". www.nepad.org. Retrieved 2020-02-24.
  8. Kazeem, Yomi. "A new space agency signals Africa's focus on harnessing geospatial data". Quartz Africa (in Turanci). Retrieved 2020-02-24.
  9. "About Us – PAVEU" (in Turanci). Retrieved 2020-02-24.
  10. "Flagship Projects | AUDA-NEPAD". www.nepad.org (in Turanci). Retrieved 2020-02-24.

Haɗin waje[gyara sashe | gyara masomin]

Agenda 2063 ci gaba dashboard a shafin yanar gizon NEPAD