Akwasi Afrifa (ɗan majalisa)

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Akwasi Afrifa (ɗan majalisa)
Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2005 - 6 ga Janairu, 2009
District: Fomena Constituency (en) Fassara
Election: 2004 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 2001 - 6 ga Janairu, 2005
District: Fomena Constituency (en) Fassara
Election: 2000 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 1997 - 6 ga Janairu, 2001
District: Fomena Constituency (en) Fassara
Election: 1996 Ghanaian general election (en) Fassara
Member of the 1st Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Fassara

7 ga Janairu, 1993 - 6 ga Janairu, 2000
Rayuwa
Haihuwa 22 Satumba 1958
ƙasa Ghana
Mutuwa 30 Nuwamba, 2006
Karatu
Makaranta University of Ghana Bachelor of Arts (en) Fassara : tarihi
Kwame Nkrumah University of Science and Technology Post-Graduate Diploma (en) Fassara : industrial management (en) Fassara
Ghana School of Law (en) Fassara Bachelor of Laws (en) Fassara : Doka
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a educational theorist (en) Fassara
Imani
Addini Kiristanci
Jam'iyar siyasa New Patriotic Party

Akwasi Afrifa tsohon dan siyasar Jamhuriyar Ghana ne dan kasar Ghana. Ya kasance dan majalisa mai wakiltar mazabar ta Fomena na yankin Ashanti na dake ƙasar Ghana a majalisa ta 2, 3 da ta 4 na jamhuriyar Ghana ta hudu. Shi mamba ne na sabuwar jam’iyyar kishin kasa.[1][2]

Rayuwar farko da ilimi[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Afrifa a ranar 22 ga Satumba, shekara ta1958. Ya fito ne daga Kyeaboso-Dompoase a yankin Ashanti. Ya kasance samfurin Jami'ar Ghana (UG). Ya yi karatun Digiri na farko a fannin tarihi a jami’a a shekarar 1980. Ya kuma kasance dan asalin Jami’ar Kimiyya da Fasaha ta Kwame Nkrumah. Daga nan, ya sami Difloma na Digiri a cikin Gudanar da Masana'antu a cikin 1989. Ya kuma yi karatun digiri na biyu a Makarantar Shari’a ta Ghana, inda ya karanta shari’a.[3][4]

Sana'a[gyara sashe | gyara masomin]

Afrifa masanin ilimi ne. Ya kasance mataimakin darekta kuma malami a Makarantar Opoku Ware.[5][6]

Sana'ar siyasa[gyara sashe | gyara masomin]

Afrifa mamba ne na sabuwar jam'iyyar kishin kasa. Ya zama dan majalisa daga watan Janairun 1997 bayan ya fito ya yi nasara a zaben gama gari a watan Disamba na 1996. Tun daga nan ya sake yin wa'adi biyu a jere. Shi ne dan majalisar wakilai na mazabar Fomena. An zabe shi a matsayin dan majalisa na wannan mazaba a majalisa ta biyu, ta uku da ta hudu ta jamhuriyar Ghana ta hudu.[7][8] Ya kasance shugaban kwamitin sadarwa na majalisar daga 2001.[9]

Zabe[gyara sashe | gyara masomin]

A shekara ta 2000, Afrifa ta lashe babban zaɓe a matsayin ɗan majalisa na mazabar Fomena na yankin Ashanti na Ghana. Ya yi nasara akan tikitin sabuwar jam'iyyar kishin kasa.[10][11] Mazabarsa wani bangare ne na kujeru 31 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 33 da sabuwar jam'iyyar Patriotic Party ta lashe a wancan zaben na yankin Ashanti.[12] Sabuwar jam'iyyar kishin kasa ta samu rinjayen kujeru 99 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 200.[13] An zabi Afrifa da kuri'u 9,389 cikin 13,255 da aka kada. Wannan yayi daidai da kashi 71.6% na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa. An zabe shi a kan William Kofi Donkor na National Democratic Congress, Samuel K.A. Agyin na Jam'iyyar Convention People's Party, Adansi Gyimah Ernest na United Ghana Movement, Eric Kofi Owusu na Jama'ar National Convention da Charles K. Amponsa na National Reformed Party. Wadannan sun samu kuri'u 2,787, 361, 214, 186 da 167 daga cikin jimillar kuri'u masu inganci da aka kada. Waɗannan sun yi daidai da 21.3%, 2.8%, 1.6%, 1.4% da 1.3% bi da bi na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa.[14][15]

An zabi Afrifa a matsayin dan majalisa mai wakiltar mazabar Fomena na yankin Ashanti na Ghana a karo na uku a babban zaben Ghana na 2004. Ya yi nasara akan tikitin Sabuwar Jam'iyyar Kishin Kasa.[16][17] Mazabarsa wani bangare ne na kujeru 36 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 39 da sabuwar jam'iyyar Patriotic Party ta lashe a wancan zaben na yankin Ashanti.[18] Sabuwar jam'iyyar kishin kasa ta samu rinjayen kujeru 128 na 'yan majalisa daga cikin kujeru 230.[19] An zabe shi da kuri'u 8,207 daga cikin 15,528 da aka jefa. Wannan yayi daidai da kashi 52.9% na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa. An zabe shi a kan John Toku na National Democratic Congress, Seotah Kobina James na Jam'iyyar Convention People's Party, George Kofi Tieku da Ampomah Thomas duk 'yan takara masu zaman kansu. Wadannan sun sami kuri'u 2,009, 1,146, 4,096 da 70 na jimillar kuri'un da aka kada. Waɗannan sun yi daidai da 12.9%, 7.4%, 26.4% da 0.5% bi da bi na jimlar ingantattun ƙuri'un da aka jefa.[20][21]

Rayuwa ta sirri[gyara sashe | gyara masomin]

Ya yi aure da ‘ya’ya 2.[22]

Mutuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Ya rasu bayan gajeriyar jinya a ranar Alhamis, 30 ga Nuwamba, 2006 da safe a asibitin sojoji na 37 da ke birnin Accra.[23]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  2. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 124.
  3. Ghana Parliamentary Register, 2004-2008. The Office of Parliament. 2004. p. 107.
  4. "Another MP is Dead". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2020-08-02.
  5. Ghana Parliamentary Register, 2004-2008. The Office of Parliament. 2004. p. 107.
  6. "Another MP is Dead". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2020-08-02.
  7. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  8. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 124.
  9. "Another MP is Dead". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2020-08-02.
  10. Electoral Commission of Ghana Parliamentary Result - Election 2000. Electoral Commission of Ghana. 2007. p. 6.
  11. FM, Peace. "Ghana Election 2000 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-09-01.
  12. FM, Peace. "Ghana Election 2000 Results - Ashanti Region". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-09-01.
  13. FM, Peace. "Ghana Election 2000". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-09-01.
  14. Electoral Commission of Ghana Parliamentary Result - Election 2000. Electoral Commission of Ghana. 2007. p. 6.
  15. FM, Peace. "Ghana Election 2000 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-09-01.
  16. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  17. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 124.
  18. "Statistics of Presidential and Parliamentary Election Results". Fact Check Ghana (in Turanci). 2016-08-10. Retrieved 2020-08-02.
  19. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - President". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  20. Peace FM. "Ghana Election 2004 Results - Fomena Constituency". Ghana Elections - Peace FM. Retrieved 2020-08-02.
  21. Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 124.
  22. "Another MP is Dead". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2020-08-02.
  23. "Another MP is Dead". Modern Ghana (in Turanci). Retrieved 2020-08-02.