Jump to content

Anousa Luangsuphom

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Anousa Luangsuphom
Rayuwa
Haihuwa 1998 (25/26 shekaru)
Sana'a

Anousa "Jack" Luangsuphom (Lao ອານຸຊາ 'ແຈັກ' ຫຼວງສຸພັນ; an haife shi a shekarar c. 1998) ɗan rajin kare haƙƙin ɗan adam ɗan ƙasar Laoti ne wanda aka bayyana a matsayin ɗaya daga cikin sanannun masu sukar gwamnatin Laos, waɗanda ke amfani da ƙungiyoyin Facebook guda biyu don ba da rahoto game da cin hanci da rashawa da cin zarafin ɗan adam a cikin ƙasar tare da yin kira da a yi gyare-gyaren demokraɗiyya.[1]

Gwagwarmaya

[gyara sashe | gyara masomin]

Luangsuphom ɗan asalin Chanthabuly, Vientiane.[2]

Luangsuphom da farko yana amfani da Facebook ne don bayar da rahoto kan take hakkin bil'adama a Laos, kuma a kai a kai yana kira da a kawo karshen mulkin jam'iyya ɗaya a ƙasar; Jam'iyyar Lao People's Revolutionary Party ita ce kafa kuma ita kaɗai ce jam'iyya mai mulki ta Laos.[3][4] Luangsuphom ya yi suka kan dangantakar siyasa da ke tsakanin Laos da Sin, wanda yake ganin ya haifar da taɓarɓarewar yanayin rayuwa ga 'yan ƙasar Laoti, tare da sanya gwamnati ta kara arziki. [4] Har ila yau ya kan yi rubutu kan batutuwan da suka haɗa da gurbatar iska; hakkin ilimi; da hakkin LGBT. [5]

Luangsuphom ya gudanar da ƙungiyoyin Facebook guda biyu: "Kub Khuean Duay Keyboard" (Turanci: "wanda keyboard ke jagoranta"), wanda ke da mambobi 43,000 har zuwa Mayu 2023; da "Sor Tor Lor Jamhuriyar", wanda ke da mambobi 6000. [5] Jami'in diflomasiyyar ya ba da rahoton cewa yawan membobin kungiyoyin na da "muhimmanci" idan aka ba da girman Laos da ƙananan matakan shigar da intanet; Bugu da kari, duk jaridun ƙasar nan gwamnati ce ta buga su. [6] Sakamakon gwagwarmayar da ya yi, Human Rights Watch ta kira Luangsuphom "ɗaya daga cikin mutane kalilan a Laos da ke bayyana ra'ayoyi akai-akai da kuma bayyana ra'ayoyin da ke sukar gwamnati". [7]

A ranar 29 ga watan Afrilu, 2023, wani ɗan bindiga da ke rufe fuska ya harbe Luangsuphom a fuska da ƙirji a After School Chocolate and Bar, kantin kofi a Chanthabouly, Vientiane; An naɗi harin ne a kafar CCTV. Da farko an ruwaito cewa ya mutu ne yayin da ake kai shi asibitin gadaje 150. [2] [7] [8]

Bayan harbin Luangsuphom, "Kub Kluen Duay Keyboard" ya inganta amfani da hashtag "ແຈັກຕ້ອງບ້່ຕາຍຟຣີ" (Turanci: "Adalci ga gwamnati") [9]

Kungiyar kare hakkin bil'adama ta Human Rights Watch, da Amnesty International sun soki lamirin mutuwar Luangsuphom a duniya, wanda ya yi kira ga gwamnatin Laotia da ta yi bincike. [5] [7] Harbin nasa na da nasaba da ɓacewar wasu masu fafutukar kare hakkin bil'adama a Laos kamar Sombath Somphone da Odd Sayavong.

A ranar 4 ga watan Mayu, danginsa sun fitar da sanarwar cewa ya tsira daga harbin, kuma kawai ya bayar da rahoton mutuwarsa don gudun kada a sake kai masa hari. A halin yanzu yana kwance a asibiti. [10]

A ranar 5 ga watan Mayu, gwamnatin Laotian ba ta ce komai ba game da harbin.

  • Sombath Samphone
  • Houayheuang Xayabouly
  • Sivanxai Phomalath
  1. Ng, Kelly (3 May 2023). "Laos activist Anousa Luangsuphom killed in 'brazen' public shooting". BBC News. Retrieved 3 May 2023.
  2. 2.0 2.1 Vongphachanh, Manyphone (3 May 2023). "25-year-old man fatally shot in Vientiane capital". The Laotian Times. Retrieved 3 May 2023.
  3. "Lao activist shot dead in Vientiane". Bangkok Post. 3 May 2023. Retrieved 3 May 2023.
  4. 4.0 4.1 "Popular Lao activist who criticized the government on Facebook shot and killed". RFA. 2 May 2023. Retrieved 3 May 2023.
  5. 5.0 5.1 5.2 "Laos: fatal shooting of 25-year-old human rights defender 'Jack' must be investigated immediately". Amnesty International. 3 May 2023. Retrieved 3 May 2023. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":7" defined multiple times with different content
  6. Clark, Helen (12 May 2014). "Laos: crony scheme in control of press and civil society". Index on Censorship. Retrieved 3 May 2023.
  7. 7.0 7.1 7.2 "Laos: activist gunned down in Vientiane". Human Rights Watch. 3 May 2023. Retrieved 3 May 2023. Cite error: Invalid <ref> tag; name ":5" defined multiple times with different content
  8. "อุกอาจ! จ่อยิงดับแอดมิน "ขับเคลื่อนด้วยคีย์บอร์ด" เพจฝีปากกล้าวิจารณ์รัฐบาลลาว". MGR Online (in Thai). 2 May 2023. Retrieved 3 May 2023.
  9. "ຂັບເຄື່ອນດ້ວຍຄີບອດ". Facebook. Retrieved 4 May 2023.
  10. Mao, Frances; Ng, Kelly (4 May 2023). "Laos activist Anousa Luangsuphom survived cafe shooting, rights group says". BBC News.