Goronyo Dam

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Goronyo Dam
Wuri
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
Jihajihar Sokoto
Ƙaramar hukuma a NijeriyaGoronyo
Coordinates 13°31′50″N 5°52′56″E / 13.5306°N 5.8822°E / 13.5306; 5.8822
Map
History and use
Opening1992
Maximum capacity (en) Fassara 976 1000000 (en) Fassara
Karatun Gine-gine
Tsawo 21 m
Tsawo 12,500 meters
Kogin Sokoto yana nuna wurin da dam din yake a kogin Rima

Dam ɗin Goronyo ya datse kogin Rima da ke karamar hukumar Goronyo a jihar Sokoto a arewacin Najeriya. An kammala shi a cikin 1984 kuma an ba da kwamishin ɗin sa a 1992. Dam din yana da tsari ne mai cike da yashi mai tsayin mita 21 da tsayin jimlar 12.5 km. Yana da damar ajiya na 976 miliyan cubic mita.[1] Dam din zai kasance muhimmi wajen shawo kan ambaliyar ruwa da kuma fitar da ruwa a lokacin rani domin aikin da ake shirin yi na Zauro polder a jihar Kebbi.[2]

A watan Agustan 2009, Gwamna Aliyu Magatakarda Wamakko ya bukaci Gwamnatin Tarayya da ta gaggauta kammala aikin noman rani.[3] Shugaban marasa rinjaye na majalisar dokokin jihar Sokoto, Alhaji Bello Goronyo, ya ce ana bukatar Naira biliyan 4 don kammala aikin gyaran fuska, amma kusan Naira miliyan 600 ne aka bayar a kasafin kudin shekarar 2009.[4]

Ambaliyar Ruwa[gyara sashe | gyara masomin]

A karshen watan Agustan 2010, guguwar ruwan sama ta sa dam din ya cika zuwa wurare masu hadari. A ƙoƙarin rage haɗarin gazawar, an buɗe ƙofofin a ranar 1 ga watan Satumba 2010, wanda ya haifar da babbar ambaliyar ruwa a ƙauyen Kagara. A ranar 8 ga watan Satumba magudanar ruwa daga madatsar ruwan ta gaza gaba daya, wanda ya haifar da ambaliya mai yawa.[5] Guguwar da ta haifar da ambaliya na iya kasancewa wani bangare na yanayin sauyin yanayi, tare da hauhawar yanayin zafi da kuma tsananin ruwan sama a lokacin damina.[6]

Canjin yanayi[gyara sashe | gyara masomin]

Lokacin rani yana farawa kullum daga watan Oktoba kuma yana wucewa har zuwa watan Afrilu kuma yana iya wuce zuwa watan Mayu ko Yuni. Matsakaicin yanayin zafi na shekara-shekara na 28.3˚C (87.9˚F) an taskance shi.[7]

Duk da haka mafi girman zafin wurin na kowane wata yana kusan 43˚C a watan Afrilu yayin da mafi ƙarancin ma'ana a kowane wata yana faruwa a lokacin harmattan tsakanin watannin Disamba zuwa Fabrairu lokacin da yanayin zafi zai iya zama ƙasa da 15˚C. Noman noma ya kai kaso mafi girma na (80%) yawan ayyukan yi a yankin.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Goronyo Main and Secondary Dam" (PDF). Sembenelli Consulting. Archived from the original (PDF) on 2011-07-16. Retrieved 2010-05-21.
  2. Tosin Omoniyi (20 December 2009). "A Dam of Controversy". Newswatch. Retrieved 2010-10-09.
  3. Abdulfatai Abdulsalami (27 August 2009). "Sokoto Demands Completion of Goronyo, Shagari Dams". Daily Trust. Retrieved 2010-05-21.
  4. Mahmoud Muhammad (30 August 2009). "Lawmaker Tasks Federal Govt on Agriculture". Leadership. Retrieved 2010-05-21.
  5. "Floods in Nigeria: 'All their homes, crops, and food destroyed'". Médecins Sans Frontières. September 13, 2010. Archived from the original on September 27, 2011. Retrieved 2011-01-11.
  6. "Survival in the Sahel". The Economist. Dec 2, 2010. Retrieved 2011-01-11.
  7. https://www.academia.edu/5298945/ADAPTATION_STRATEGIES_TO_CLIMATE_CHANGE_AMONG_GRAIN_FARMERS_IN_GORONYO_LOCAL_GOVERNMENT_AREA_OF_SOKOTO_STATE_NIGERIA