Harshen Jamus a Namibiya

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Harshen Jamus a Namibiya
Default
  • Harshen Jamus a Namibiya
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3
Misalan yaren Jamusanci a kan alamomi a Namibia
Namibia ita ce kadai kasar da ke Afirka inda Jamusanci ya zama sananne

Namibia ƙasa ce mai yare da yawa inda aka amince da Jamusanci a matsayin harshen ƙasa. Duk yake Ingilishi shine kawai harshen hukuma na kasar tun 1990, a yankuna da yawa na kasar, Jamusanci yana jin daɗin matsayin hukuma a matakin al'umma. Wani nau'in Jamusanci na kasa kuma an san shi da Namdeutsch .

Ana amfani da Jamusanci musamman a tsakiya da kudancin Namibia kuma har zuwa 1990 yana ɗaya daga cikin harsuna uku na hukuma a cikin abin da ke Kudu maso Yammacin Afirka a lokacin, tare da Afrikaans da Ingilishi, wasu harsunan Jamusanci guda biyu a Namibia. Jamusanci ita ce yaren mahaifiyar Jamusanci Namibians da kuma tsofaffin baƙar fata masu magana da Jamusanci Black da Black Namibians waɗanda tun suna yara suka girma a Jamhuriyar Demokradiyyar Jamus (Gabas ta Jamus) a cikin shekarun da suka gabata na Yaƙin Cold . Jaridar Jamusanci ta Namibian Allgemeine Zeitung a shafin yanar gizon tana nufin masu magana da asali da kuma Namibians da yawa waɗanda suka san Jamusanci a matsayin yare na biyu ko na uku. Jamusanci yana amfana daga kamanceceniya da Afrikaans kuma yana da matsayi mai girma a cikin yawon bude ido da bangarorin kasuwanci. Yawancin siffofin halitta Namibiya, wurare da sunayen tituna suna da sunayen Jamusanci.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Alamar a Windhoek tare da jagororin zuwa abubuwan tunawa na zamanin mulkin mallaka na Jamus Christ Church, Alte Feste da ReiterdenkmalMaimaitawa
Allgemeine Zeitung ita ce kawai jaridar yau da kullun ta Jamusanci a Afirka kuma ɗaya daga cikin jaridu mafi girma a Namibia

A lokacin da yankin ya kasance mulkin mallaka na Jamus daga 1884 zuwa 1915, Jamusanci shine kawai harshen hukuma a Jamusanci ta Kudu maso Yammacin Afirka, kamar yadda aka sani da Namibia a lokacin. Boers, watau fararen Afirka ta Kudu waɗanda ke magana da Yaren mutanen Holland (Yaren mutanen Afirka ta Kudu daga baya za su ci gaba zuwa Afrikaans) sun riga sun zauna a ƙasar tare da kabilun Orlam da Rehoboth Basters masu haɗuwa.

Afirka ta Kudu ta karɓi mulkin ƙasar a 1915. Koyaya, damar yaren Jamusanci da ilimi sun kasance a wurin. A cikin 1916 an kafa jaridar Allgemeine Zeitung a ƙarƙashin sunan asali na Der Kriegsbote . Bayan karshen yakin duniya na farko halin Afirka ta Kudu ga 'yan Namibiyan Jamus ya canza, kuma tsakanin 1919 da 1920 an tura kusan rabin Jamusawa daga kasar. A cikin 1920 Yaren mutanen Holland (daga baya Afrikaans suka maye gurbin su) da Ingilishi sun maye gurbin Jamusanci a matsayin harsunan hukuma na kasar.

Jama' da ke magana da Jamusanci suna so a dawo da Jamusancin a matsayin harshen hukuma kuma a cikin 1932 Yarjejeniyar Cape Town ta ƙarfafa Afirka ta Kudu ta yi haka. An yi fatan cewa wannan zai jefa wani abu a cikin ayyukan da aka yi da Afirka ta Kudu ta mamaye Afirka ta Kudu maso Yamma cikin Tarayyar Afirka ta Kudu. Afirka ta Kudu ba ta amince da Jamusanci a hukumance ba; duk da haka, an kara Jamusanci ga Afrikaans da Ingilishi a matsayin harshen aiki na gwamnati. A shekara ta 1984 an kara Jamusanci a hukumance a matsayin harshen hukuma.

Bayan samun 'yancin kai a shekarar 1990, Ingilishi ya zama harshen hukuma na Namibia. Kodayake Jamusanci ya rasa matsayinsa na hukuma, ana ci gaba da amfani da shi a rayuwar Namibiya ta yau da kullun.

Al'adu[gyara sashe | gyara masomin]

Ana amfani da Jamusanci don sadarwa ta yau da kullun a Namibia, kamar a Makarantu, Ikklisiya, Littattafai, Rediyo da Talabijin, Kamfanin watsa shirye-shirye, Hitradio, Mai ba da Talabiji Satelio, Kiɗa ta kan layi, duka forums da jaridu na kan layi

Sauran amfani[gyara sashe | gyara masomin]

Alamomi[gyara sashe | gyara masomin]

Misalan alamun harsuna da yawa a Namibia

Alamomi don shaguna, gidajen cin abinci da ayyuka galibi suna cikin Turanci da Jamusanci, suna nuna ba kawai babban rabo na mallakar Jamusanci-Namibian ba har ma da yawan masu yawon bude ido masu magana da Jamusancin da ke ziyartar ƙasar. Koyaya, abokin ciniki da ke shiga irin wannan shagon na iya gaishe shi a cikin Afrikaans; alamomi kaɗan suna cikin Afrikaans amma harshe yana riƙe da matsayi na farko a matsayin harshen magana a Windhoek da kuma ko'ina cikin sassan tsakiya da kudancin ƙasar.

Har ila yau, ana samun Jamusanci a kan alamomi ga masu yawon bude ido, musamman wadanda ke cikin abubuwan tunawa da gine-ginen tarihi daga zamanin mulkin mallaka na Jamus. Sauran alamun da suka hada da Jamusanci sun kasance kafin 1990, lokacin da Ingilishi, Afrikaans da Jamusancin suka raba matsayin harsunan hukuma na kasar.

Sunayen wurare[gyara sashe | gyara masomin]

Sunayen wurare na Jamusanci sun fi yawa a kudancin kasar
Namibia ta ƙunshi sunayen wurare da yawa na Afrikaans da Jamusanci, sai dai a arewacin ƙasar

kamar sauran sassan duniya da ke da babban shige da fice na Jamusanci da adadi mai yawa na sunayen wurare na Jamusancin ba, wurare kalilan ne kawai suka canza sunansu, misali Luhonono, tsohon Schuckmannsburg. Musamman a kudu, a yankunan Hardafa da Karas, sunayen wurare da yawa Jamusanci ne ko Afrikaans. sun da Keetmanshoop (bayan masanin masana'antu na Jamus Johann Keetman [de] [de] da kalmar Afrikaans don "bege", da Lüderitz, mai suna bayan ɗan kasuwa na Jamus Adolf Lüderitz . [1]

Sunayen tituna[gyara sashe | gyara masomin]

A cikin Windhoek, Swakopmund, Keetmanshoop, Grootfontein da Lüderitz yawancin sunayen tituna sun samo asali ne daga Jamusanci, kodayake bayan 1990 an sake sunan tituna da yawa don girmama baƙar fata na Namibiya, galibi amma ba kawai daga jam'iyyar SWAPO mai mulki a yanzu ba. (Dubi misali Jerin sunayen titunan Swakopmund na dā). Tituna da ake kira kafin 1990 sau da yawa suna ƙare a cikin "Str.", ƙarancin ƙarancin a cikin Jamusanci don Straße, kuma a cikin Afrikaans don straat; tituna da aka sake suna tun 1990 sau da kullun suna ƙare a "St.", yana nuna ƙarancin Turanci don "Street".

Sunayen gine-gine[gyara sashe | gyara masomin]

Yawancin gine-gine da gine-ginen mulkin mallaka sun riƙe sunayensu na asali na Jamusanci. Misalan sun haɗa da masallatai na Windhoek Heinitzburg, Schwerinsburg da Sanderburg, Windhoek's Alte Feste (Tsohon Ginin) da Reiterdenkmal (Equestrian Statue) da aka adana a cikin yadi. Swakopmund kuma yana da gine-gine da yawa har yanzu an san su da sunayensu na Jamusanci, misali Altes Gefängnis (Tsohon Kurkuku).

a matsayin yarenNamibian German[gyara sashe | gyara masomin]

Harshen Jamusanci kamar yadda ake magana a Namibia ana nuna shi ta hanyar sauƙaƙewa da karɓar kalmomi da yawa daga Afrikaans, Turanci na Afirka ta Kudu, da Ovambo da sauran yarukan Bantu. Wannan bambancin Jamusanci ana kiransa Südwesterdeutsch (Jamusanci südwest, kudu maso yamma, yana nufin tsohon sunan ƙasar, Kudu maso Yammacin Afirka); yayin da matasa ke kiransa Namsläng (watau yaren Namibian) ko Namdeutsch.

Dubi kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Baƙar fata ta Namibiya
  • Harsunan Namibia

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]


Littattafai[gyara sashe | gyara masomin]

  • Marianne Zappen-Thomson: Deutsch als Fremdsprache in Namibia., Klaus-Hess-Verlag, Windhoek 2000, 08033994793.ABA.
  • Joe Pütz: Das grosse Dickschenärie. Peters Antiques, Windhoek Namibia 2001, 08033994793.ABA.
  • Erik Sell: Esisallesoreidt, Nam Släng - Deutsch, Deutsch - NAM Släng. EeS Records, Windhoek Namibia, 2009, Template:ASIN.

Haɗin waje[gyara sashe | gyara masomin]