Hisbah

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Hisbah
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na institution (en) Fassara
Facet of (en) Fassara Musulunci
Muhimmin darasi Shari'a

Dogarawan {Kungiyar Hisbah ( Larabci: حسبةisbah ) rukunan musulunci ne wanda yake nufin "hisabi".Hisbah aiki ne na mutum ko na gama gari (ya dogara da makarantar shari'a) don shiga tsakani da “ umarni da kyakkyawa da hani da mummuna ” don kiyaye ka'idojin sharia (Shari'ar Musulunci).Koyarwar ta dogara ne akan wata magana daga Alqurani ( الأمر بالمَعْرُوف والنَهي عن المُنْكَر ).Bambance-bambancen da ke cikin bahasin malamai game da wajibcin “umarni da daidai da hani da mummunan abu” ya samo asali ne daga matsayin da masana fikihu suka dauka (ʿulamāʾ) kan tambayoyi dangane da wane ne ke da alhakin aiwatar da aikin, ga wanda za'a ba shi,da kuma abin da yake aiwatarwa wanda aka sanya Sau da yawa,ana shirya waɗannan muhawara ne bisa ga abin da Michael Cook ya kira al'adar "hanyoyi uku", hadisin da ke kan hadisi na annabci wanda ke nuna "zuciya" (qalb), "harshe" (lisān), da "hannu" (yad) kamar yadda ya dace da "halaye" guda uku wanda yakamata mutum ya cika farilla. Dogaro da dalilai da yawa na asali da na waje ga makarantun lauyoyinsu,malamai sun rarraba wannan aikin ta hanyoyi daban-daban, wasu suna keɓe aiwatar da haƙƙin ta hanyar “harshe” ga malamai da “hannu” ga hukumomin siyasa ko waɗanda, kamar kamar yadda muḥtasib,sanya hannun jari tare da iko don aiwatar da aikin a madadin su, da sauransu suna jayayya cewa waɗannan hanyoyin sun faɗaɗa ga duk masu imani da suka cancanta.A wannan zamani, an yi amfani da kalmar a wasu ƙasashe a matsayin dalilin 'yan sandan addinin Musulunci.

Bayani[gyara sashe | gyara masomin]

Hisbah tana da manyan al'amura kamar haka:

  • Wajibi ne akan musulmi .
  • Wajibi ne na ƙasa ta tabbatar da cewa itsan ƙasa suna yin biyayya ga hisbah kamar su shari'a .
  • A ma'anarta mafi girma, hisbah kuma tana nufin aikin sanya ido na kasuwanci, ƙungiya, da sauran al'amuran duniya. A bisa ga al'ada,a muhtasib aka nada da kalifa lura da oda a kasuwanni, a harkokin kasuwanci, a likitanci aikin da,da dai sauransu Matsayin muhtasib na iya zama kamar a matsayin " sifeto ". Duba hisbah (lissafin kasuwanci) don wannan yanayin.

Duniyar zamani[gyara sashe | gyara masomin]

Misali, a cikin kasar Saudiyya, cibiyar da ke da alhakin hisbah ita ce Kwamitin Inganta nagarta da Rigakafin Mataimakin, ko hay'a .

A cikin tsirarun jihohin Islama, wato Saudi Arabia,Sudan,lardin Aceh na Indonesia, da Iran, an kafa 'yan sanda masu addinin Islama. A wasu wurare, an kafa ta; a cikin wasu, tanada 'yancin kanta daga jihar.

Masu shigar da kara na Islama sun nemi koyarwar Hisbah a yayin shari'ar ridda da ayyukan sabo .A Misira, kungiyar kare hakkin dan adam ta Freedom House ta koka, "daruruwan karar hisba aka yi wa rajista kan marubuta da masu fafutuka, galibi suna amfani da sabo ko ridda a matsayin hujja". A cikin wani babban magana, Nasr Abu Zayd, wani malamin Addini musulunci "mai sukar tsohuwar tunanin Musulunci da zamani" an gurfanar da shi a karkashin dokar, lokacin da aka gudanar da aikinsa na ilimi don zama shaidar ridda . [1] [2]

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Lissafin Hisbah

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. M. Berger, Apostasy and Public Policy in Contemporary Egypt: An Evaluation of Recent Cases from Egypt's Highest Courts, Human Rights Quarterly, Volume 25, Number 3, August 2003, pages 720-740
  2. Olsson, S. (2008), Apostasy in Egypt: Contemporary Cases of Ḥisbah. The Muslim World, 98(1): 95-115

Hanyoyin haɗin waje[gyara sashe | gyara masomin]