Kalu Mosto Onuoha

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kalu Mosto Onuoha
Ɗan Adam
Bayanai
Jinsi namiji
Ƙasar asali Najeriya
Shekarun haihuwa 17 ga Yuli, 1947
Sana'a geologist (en) Fassara
Mai aiki Jami'ar Najeriya, Nsukka
Mamba na Makarantar Kimiyya ta Najeriya
Kyauta ta samu Fellow of the Nigerian Academy of Science (en) Fassara

Kalu Mosto Onuoha (an haife shi ranar 17 ga watan Yulin 1947) ɗan Najeriya Farfesa Emeritus ne na ilimin ƙasa. A cikin watan Janairun 2017, ya zama shugaban Cibiyar Kimiyya ta Najeriya bayan ya kasance a matsayin ma'ajin ta daga 2010 zuwa 2013, mataimakin shugaban ƙasa daga 2013 zuwa 2015, kuma zaɓaɓɓen shugaban ƙasa a 2016.[1]

Ilimi da aiki[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Kalu Mosto Onuoha a ranar 17 ga watan Yulin 1947 a Akanu Ohafia, Jihar Abia.[2] Onuoha ya sami ilimin farko (makarantar firamare da sakandare) a Najeriya. Ya halarci Jami'ar Lorànd Eötvös a Budapest, Hungary, inda ya yi digiri a fannin ilimin lissafi, inda ya sami digiri na PhD (summa cum laude) a shekara ta 1978. Bayan shafe shekaru goma yana karatu da aikin bincike na gaba da digiri a Turai, ya dawo Najeriya a shekara ta 1980. Ya ɗauke shi aiki a Jami’ar Najeriya, Nsuka (UNN) a matsayin malami a sashen nazarin ƙasa a shekarar 1980. Onuoha ya yi fice a aikinsa na koyarwa a UNN, inda ya kai matsayin shugaban sashen (HOD) na ilimin ƙasa a shekarar 1987. A cikin watan Oktoban 1988, ya sami ƙarin girma zuwa matsayi na cikakken farfesa a fannin ilimin ƙasa.[3][2]

A cikin shekarar 1998, an ƙaddamar da Onuoha a matsayin Fellow of the Nigerian Academy of Science. Har ila yau shi ma’aikaci ne na ƙungiyar ‘Nigerian Mining & Geosciences Society (NMGS),’ ɗan ƙungiyar masu binciken man fetur ta Najeriya (NAPE). Shi memba ne na Ƙungiyar Ma'aikatan Geologists na Amurka (AAPG), kuma na Society of Exploration Geophysicists (SEG).[4]

A UNN, Onuoha ya kula kuma ya ba da jagoranci da yawa ɗaliban digiri da na gaba. Ɗaliban nasa da dama sun yi fice a sana’o’insu inda da yawa daga cikinsu suka samu matsayi na farko a harkar man fetur da iskar gas yayin da wasu daga cikin waɗanda suka yi karatu sun kai matsayin malaman jami’o’i daban-daban a ciki da wajen Najeriya.

A cikin shekarar 1991, an naɗa shi Shugaban Ilimin Geology na Petroleum, a Jami'ar Calabar, ya zama Farfesa na farko a Mobil Producing Nigeria (reshen ExxonMobil) daga 1991 zuwa 1992. Onuoha ya ɗauki hutu daga UNN a shekara ta 1996 don zama mai ba da shawara ga ci gaban fasaha (Subsurface Development Services) a Shell Petroleum Development Company Limited, Port Harcourt. Ya bar wannan muƙamin a shekarar 2002, ya koma UNN. A cikin watan Janairun 2003, an naɗa Onuoha a matsayin Shugaban Shell/NNPC na Shell/NNPC Shugaban Geology yana aiki har zuwa watan Disamban 2012. Ya kasance Mataimakin Shugaban Jami'ar Najeriya, Nsukka tsakanin shekarar 2005 zuwa 2009. A cikin watan Janairun 2013, an naɗa shi Shugaban PTDF na Fetur Geology a UNN. Prof. Onuoha dai zai gaje shi ne a ƙarshen wa’adinsa na shekaru huɗu a matsayin Shugaban Cibiyar Nazarin Kimiyya ta Najeriya ta Farfesa. Ekanem Ikpi Braide wanda ya yi shekaru uku a matsayin mataimakin shugaban makarantar. Prof. Braide ya taɓa zama mataimakin shugaban jami'o'i daban-daban guda biyu kuma a halin yanzu shine Pro-Chancellor na Jami'ar Arthur Jarvis.[5]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "Prof. Onuoha Becomes Academy's 18th President".
  2. 2.0 2.1 "Staff Profile". www.unn.edu.ng. Retrieved 2019-04-14.
  3. https://www.vanguardngr.com/2018/06/onuoha-calls-for-ethnic-diversity-on-nigerian-campuses-and-in-the-academy-of-sciences/
  4. https://www.unn.edu.ng/
  5. "1st female President-elect of Nigerian Academy of Science". Vanguard News (in Turanci). 2020-02-19. Retrieved 2020-02-29.