Kogin Oba

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Kogin Oba
General information
Labarin ƙasa
Map
Tsarin Daidaiton Labarin Kasa 7°28′N 4°09′E / 7.47°N 4.15°E / 7.47; 4.15
Kasa Najeriya
kogin Oba

Kogin Oba (Yoruba: Odo Ọba) kogi ne a cikin jihohin Oyo da Osun a Najeriya. Ita ce babbar magudanar ruwan kogin Osun. Yanayin ya bambanta daga savanna mai itace a arewa zuwa dajin ruwan sama a kudu. Kogin ya ƙazantu sosai. Yawancin mutanen da ke rayuwa tare da tsawonsa suna yin noma da kamun kifi.

Suna[gyara sashe | gyara masomin]

Sunan Kogin Ọba don goddess Ọba, ɗaya daga cikin matan Shango, allahn Yarbawa na tsawa. Sauran matansa su ne Ọshun da Ọya. [1] A cewar labari, Ọshun ta yi wa Ọba wayo ya yanke mata kunne ta ƙara wa Shango abinci, ta ce zai faranta masa rai. Lokacin da Shango ya gano abin da Ọba ya yi, ya fusata, ya yi kururuwa, Osun da Oba suka gudu a firgice, suka koma cikin koguna biyu. Don haka ne ma wurin haduwar kogunan Osun da Oba ke ta yin garari. [1]

Course[gyara sashe | gyara masomin]

Kogin Oba shi ne babban kogin Osun. Yana da kusan kilomita 15 kilometres (9 mi) arewa da Ogbomosho a jihar Oyo. [2] Kogin ya bi ta Ogbomosho, inda aka datse shi. [3] An kammala Tafkin Ogbomoso da ke Kogin Oba a cikin 1964, yana da fadin 137.6 hectares (340 acres) kuma yana da karfin ajiyar 3,520 megalitres (124×10^6 cu ft) ). [4] Kogin Idekun, Eeguno, Akanbi Kemolowo, Omoogun da Yakun ne ke ciyar da dam ɗin, kuma yana da yanki mai 321 square kilometres (124 sq mi) [5]

kogin Oba kenan

Oba na ci gaba da kudu daga dam har sai da ya shiga kogin Oshun kusa da mazaunin Odo Oba. Mazaunan da ke kan hanyarsu daga arewa zuwa kudu sun hada da Apo, Iluju, Obada, Mosunmade, Otuokun, Bale, Olori da Olumoye. Kogin yana karbar rafi na hagu a kusa da Obada da kuma wani tagudanar hagu zuwa kudancin Olori. Tashi ta biyu ta wuce Ife Odan. [6] Kogin Ọba ya haɗu da Kogin Ọshun a cikin jerin saurin gudu. [1] Kogunan biyu sun hadu ne a karshen arewacin Tafkin Asejire. [6]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 Hill 2007.
  2. Adeboye & Alatise 2008.
  3. Adegbite 2014.
  4. Akintola & Gbadegesin 1997.
  5. Ajala & Fawole 2014.
  6. 6.0 6.1 Olafisoye 2011.