Mohammed Tukur

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Mohammed Tukur
Rayuwa
Haihuwa Kano, 1855
ƙasa Najeriya
Mutuwa 1894
Sana'a

Mohammed Tukur shi ne Sarkin Kano, jiha ce a Arewacin Najeriya . Tukur ya shugabanci Kano a zamanin Bassa, lokacin yaƙin basasa da aka yi ta samun masu da'awar sarautar Kano.[1]

Rayuwar farko[gyara sashe | gyara masomin]

Tukur ya zama Galadima a Kano a zamanin mahaifinsa Mohammed Bello. A lokacin balaguron kaka na shekara ta 1890, sojojin Tukur sun fatattaki gungun ‘yan tawaye na Kebbi a Arugungu, kuma da alama ana cikin haka ne suka ceci Rayuwar Halifa Sultan Abdurrahman (Danyen Kasko). A 1893, jim kaɗan bayan rasuwar Sarki Muhammad Bello, Sultan Abdurrahman ya nada Tukur sabon Sarkin Kano . Kusan nan take wani ɓangare na Majalisar Dabo ƙarƙashin Yusuf Bin Abdullahi Maje Karofi suka yi tawaye suka bar Kano zuwa Takai. [2][3]

Basasa[gyara sashe | gyara masomin]

A lokacin fashewar Basasa yawancin Kotunan Kanon sun kasance masu biyayya ga Tukur, The Madaki, Ibrahim Mallam; Makaman Kano Iliyasu ; Sarkin Bai, Bashari Alhaji; Alkali, Modibo Salihu; Sarkin Gaya, Ibrahim Dabo da Sarkin Fulanin Dambatta sun kasance masu goyon bayansa. Chiroma na Kano, Turaki Zaki da Sarkin Fulanin Dambatta su ne suka fara tunkarar ‘yan tawaye a Gano sai Gogel da Garko. Duk da cewa sun yi nasarar kashe yusuf a yakin Gaya, amma duk kokarin da suka yi na daƙile tawayen ya ci tura, kuma a cikin watan Agustan 1894, ‘yan tawayen ƙarƙashin jagorancin Aliyu Mai Sango (Sabon Sarkinsu) sun kwace sansanin Kano.

hijira da mutuwa[gyara sashe | gyara masomin]

A faɗuwar Kano Tukur ya mayar da kotunsa zuwa Kamri. Amma Aliyu ya ci gaba da bin Tukurawa, a ranar 16 ga watan Maris na shekara ta 1895, a wata ganawa a Guri, Barde Abdu Nagwangwazo ya kashe Tukur. Rahotanni sun ce an binne shi a can.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

Hanyoyin haɗi na waje[gyara sashe | gyara masomin]

  1. Palmer, Herbert Richmond (1908). "Kano Chronicle". Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. 38. doi:10.2307/2843130. JSTOR 2843130.
  2. Bukhari, Muhammad (1909). Risal al Wazir.
  3. Stilwell, Sean Arnold (2004). THE KANO MAMLUKS: ROYAL SLAVERY IN THE SOKOTO CALIPHATE, 1807- 1903. Heinemann. ISBN 0325070415.