Nigerian Civil Service

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Nigerian Civil Service

Kungiyar Mutanen Najeriya ta ƙunshi ma'aikata a cikin hukumomin gwamnatin Najeriya ban da sojoji da 'yan sanda. Yawancin ma'aikata ne masu aiki a ma'aikatun Najeriya, suna cigaba ne a bisa bangaren chanchanta da girma. Kwanan nan shugaban hukumar ya kasance yana gabatar da matakai don sa ma'aikatun su zama masu inganci da kuma amsawa ga jama'a.

Tarihi[gyara sashe | gyara masomin]

Kalmar Civil ta samo asali ne daga tsohuwar kalmar faransa "civil" wacce ke nufin "mai alaƙa da doka" kuma kai tsaye daga kalmar Latin "civilis" wanda ke nufin "mai ma'ana da ɗan ƙasa". yayin da kalmar sabis ta samo asali ne daga tsohuwar kalmar faransa "servise" wacce ke nufin "taimako". Ma’aikatan Gwamnatin Najeriya sun samo asali ne daga kungiyoyin da Turawan Ingila suka kafa a zamanin mulkin mallaka. Nijeriya ta sami cikakken yancin kai a watan Oktoba na shekara ta 1960 a ƙarƙashin kundin tsarin mulki wanda kuma ya tanadi kafa gwamnatin majalisar dokoki da kuma babban matakin mulkin kai ga yankuna uku na ƙasar. Tun daga wannan lokacin, bangarori daban-daban sun yi nazari tare da bayar da shawarwari kan sake fasalin Ma’aikatan Gwamnati, wadanda suka hada da Margan Commission na shekara ta 1963, Adebo Commission na 1971 da Udoji Commission na shekara ta 1972-74. Babban canji ya faru tare da tallafi a cikin 1979 na tsarin mulki wanda aka tsara akan na Amurka . Kwamitin Dotun Philips na 1985 yayi ƙoƙari ya sake fasalin Ma'aikatan Gwamnati. Dokar sake fasalin Ma’aikata ta 1988 wacce Janar Ibrahim Babangida ya fitar ta yi tasiri sosai kan tsari da ingancin Ma’aikatan. Rahoton daga baya na Ayida Panel ya ba da shawarwari don sauya wasu sabbin abubuwan da aka kirkira a baya da kuma komawa ga Ma’aikatan Gwamnati mafi inganci na shekarun baya. Ma’aikatan farar hula suna ta gudanar da sauye-sauye a hankali da tsari tare da sake fasalin tun 29 ga Mayun, shekara ta 1999 bayan shekaru gommai na mulkin soja. Koyaya, har yanzu ana ɗaukar ma'aikatan gwamnati a matsayin tsayayyu kuma basu da inganci, kuma ƙoƙarin da aka yi a baya ta bangarorin ba su da wani tasiri.

A watan Agusta na shekara ta 2009 Shugaban Ma’aikatan Gwamnati, Stephen Osagiede Oronsaye, ya ba da shawarar sake fasalin inda sakatarorin dindindin da kuma daraktoci za su kwashe a kalla shekaru takwas a ofis. Sauye-sauyen da Shugaba Umaru 'Yar'Adua ya amince da shi, zai haifar da ritayar manyan Sakatarorin Daraktoci da Daraktoci, wadanda yawancin su daga Arewa suke. Stephen Oronsaye ya ce burin sa shi ne ma’aikatan farar hula na Najeriya su kasance cikin ingantattu masu tsari da sarrafawa a duniya. Oronsaye ya yi ritaya a watan Nuwamba na shekara ta 2010 yana da shekaru 60 da haihuwa kuma Oladapo Afolabi ya gaje shi.[1][2][3][4][5][6]

Kasafin kudi[gyara sashe | gyara masomin]

An fahimci ma'anar kashe dangi kan yankuna daban-daban ta hanyar jadawalin da ke kasa, wanda ke nuna kasafin kudin shekara ta 2008 na ma'aikatun tarayya, sassan da hukumomi.

MDA (Ma'aikatar, Sashe ko Hukumar) Kasafin Kuɗi (Naira)
Noma & Albarkatun Ruwa 113,673,666,845
Babban Odita-Janar 2,477,435,789
Code of Conduct Ofishi 1,126,777,207
Kasuwanci da Masana'antu 7,758,202,700
Al'adu & Gabatarwar Kasa 11,655,900,664
Tsaro 151,940,617,034
Ilimi 210,444,818,579
Makamashi 139,783,534,336
Muhalli, Gidaje da Birane 15,915,443,907
Babban Birnin Tarayya 37,958,110,000
Tarayyar Halin Tarayya 2,366,945,741
Hukumar Kula da Da’ar Ma’aikata ta Tarayya 925,690,890
Lafiya 138,179,657,132
Sufuri 124,444,316,123
Kudade 11,777,469,168
Harkokin waje da Tsarin Gwamnati 40,873,686,687
Hukumar Kula da Cin Hanci da Rashawa ta Independent 3,588,338,165
Hukumar Zabe Mai Zaman Kanta ta Kasa 12,693,517,785
Bayanai & Sadarwa 18,183,376,503
Cikin gida 266,371,519,798
Adalci 12,695,948,416
Aiki da Samarwa 6,142,634,383
Ma'adanai da Ci gaban Karfe 6,592,555,334
Hukumar tsara kasa 6,400,000,000
Hukumar kidaya ta kasa 5,219,851,968
Albashin kasa, Hukumar samun kudin shiga da kuma Albashi 441,347,573
Hukumar Wasanni ta Kasa 5,562,611,171
Ofishin Shugaban Ma’aikata 6,836,928,125
Hukumar Kula da Yan Sanda 599,570,075
Hukumar korafin Jama'a 2,008,996,208
Kudin Raya Tattalin Arziki da Kudin Kasafin Kudi 2,370,007,697
Kimiyya da Fasaha 16,306,271,658
Harkokin Mata 2,988,935,104
Ci gaban Matasa 45,591,142,712

Fadakarwa: Zuwa watan Janairun shekara ta 2008, Naira ɗaya tana da daraja kusan Yuro 0.0057, ko kuma Dalar Amurka 0.0084. [1]

Sakatarorin dindindin[gyara sashe | gyara masomin]

Sakatarorin din-din-din suna shugabancin sassan ma'aikatun gwamnati. A cikin watan Agusta na shekara ta 2009, Stephen Oronsaye ya ba da sanarwar wani babban garambawul inda aka ba kusan rabin sakatarorin dindindin ga sabbin sassan. Jerin jerin sabon layi har zuwa watan Disamban shekara ta 2009 ya biyo baya:

Shugaba Buhari ya kori manyan sakatarori[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 10 ga watan Nuwamban, shekara ta 2015, Shugaba Muhammadu Buhari ya kira dukkan sakatarorin din-din-din zuwa Fadar Shugaban Kasa da ke Aso Rock kuma ya tilasta wa guda 17 daga cikinsu ritaya; ritayar su cikin aiki nan take. [7] [8]

Suna Ma'aikatar Shiga



</br> Sabis
Na yanzu



</br> Matsayi
Dr. Oderinde idowu yusuf Noma & Raya Karkara 2010 yanzu
Idris Adamu Kuta Jirgin sama
Dr AK Mohammed Kasuwanci & Masana'antu
Sheidu Bello Ozigis Al'adu, Yawon shakatawa & Gabatarwa ta Kasa 1976-11-30 2005-12-21
Ezikiel O. Oyemomi Tsaro
Dr. Folasade Yemi-Esan Ilimi
Dr. Safiya Muhammed Muhalli 1982-01-19 2001-01-01
Dr. Ochi C. Achinivu Kudade
Amb JC Keshi Harkokin Wajen
Binta A. Bello Lafiya
Ammuna Lawan-Ali Bayani & Sadarwa 1977-02-17 2001-01-01
Dr AS Adegoroye Cikin gida
Abdullahi Yola Adalci
Dr. Haruna Usman Sanusi Aiki 1977-07-01 2001-04-09
Suleiman D. Kassim Ci gaban Ma'adanai & Karfe 1978-08-01 2005-12-21
Elizabeth BP Emuren Man Fetur 1980-12 2005-12-21
IB Sali Arfi
Dr NA Damachi Kimiyya da Fasaha
AS Olayisade Sufuri
Dr DB Ibe Harkokin Mata
Dr. Tukur. B. Ingawa Ayyuka, Gidaje da Ci gaban Birane
Danladi I Kifasi Ci gaban Matasa

Kwamitocin[gyara sashe | gyara masomin]

Suna Hukumar Shiga



</br> Sabis
Na yanzu



</br> Matsayi
Diaconess Joan Ayo Hukumar Kula da Da’ar Ma’aikata ta Tarayya
Dr. Yahaya A. Abdullahi Neja Delta
Bukar Goni Aji Harkokin 'Yan Sanda
Engr (Mrs) EG Gonda Hukumar Kula da Yan Sanda
SD Matankari Gidan Jiha 1977-08-01 2001-11-01

theophilus erebho, unn, PALG

Sassan ciki[gyara sashe | gyara masomin]

Suna Sashe Shiga



</br> Sabis
Na yanzu



</br> Matsayi
SAD Osuagwu OHCSF ---
Zuwa Iroche OHCSF ---
Dr. (Mrs. ) EA Abebe OHCSF (CSO)
BU Maitambari OSGF SSO 1976-08-03 1999-06-14
Dr Alex Chike Anigbo OSGF-PAO
S. Oronsaye OHOSF 1995-12-18 2001-04-09
MNB Danbatta OHOSF-ERO 1980-07-01 2001-01-01
Pius I Manjo OHOSF-MDO
Dr. Imoro Kubor OSGF (Kudaden Muhalli)
Dr. Hakeem Baba-Ahmed OSGF (GSO) 1978-08-16 1999-03-18
EI Ogbile OSGF -CS
Garba Buwai OSGF-EAO 1979-01-01 2001-01-01

Ba a sanya shi ba[gyara sashe | gyara masomin]

Suna Shiga



</br> Sabis
Na yanzu



</br> Matsayi
Dr. Lanre Femi 1980-08-01 2001-01-01
Ibrahim Talba 1981-10-19 2001-01-01
Injiniya. SM Mahmood 1974-07-12 2002-07-15
Farfesa Ignatius A. Ayua, SAN, OFR 1974-06 2003-03-05
Dr. (Mrs) Timiebi K. Agary 1980-04-18 2003-12-18
Injiniya. Raymond N. Okenwa 1981-07 2005-12-21

Duba kuma[gyara sashe | gyara masomin]

  • Ma'aikatun Tarayyar Najeriya
  • Siyasar Najeriya
  • Hukumar da'ar ma'aikata ta Najeriya

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. "BACKGROUND TO THE NIGERIAN CIVIL SERVICE". Office of the Head of Service of the Federation. Archived from the original on 2009-09-12. Retrieved 2009-12-21.
  2. Ali Sani Mahmud BABURA (6 March 2003). "LEADING PUBLIC SERVICE INNOVATION: THE CASE OF THE NIGERIAN CIVIL SERVICE AND FEDERAL CIVIL SERVICE COMMISSION" (PDF). Federal Civil Service Commission. Archived from the original (PDF) on 31 October 2008. Retrieved 21 December 2009.
  3. "New Policy in The Civil Service". Daily Trust. 2 September 2009. Retrieved 2009-12-20.
  4. "Ripples of tenure system in the civil service". Nigerian Tribune. 18 Sep 2009. Archived from the original on 22 February 2013. Retrieved 2009-12-20.
  5. Atiku S. Sarki (June 19, 2009). "'Nigerian civil service'll be best in Africa'". Daily Triumph. Retrieved 2009-12-20.
  6. Daniel Idonor & Emma Ovuakporie (November 16, 2010). "Jonathan appoints Afolabi Head of Service as Oronsaye retires". Vanguard (Nigeria). Retrieved 2011-06-01.
  7. http://www.vanguardngr.com/2015/11/buhari-sacks-permanent-secretaries/
  8. "Kwafin ajiya". Archived from the original on 2015-12-08. Retrieved 2021-06-10.