Paa Grant

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Paa Grant
Rayuwa
Haihuwa Beyin, 15 ga Augusta, 1878
ƙasa Ghana
Mutuwa Axim, 30 Oktoba 1956
Ƴan uwa
Ahali Mary Grant (ƴar siyasa)
Karatu
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa

George Alfred Grant, wanda aka fi sani da Paa Grant (15 ga Agusta 1878 - 30 ga Oktoba 1956), ɗan kasuwa ne kuma ɗan siyasa a cikin Gold Coast[1] wanda ake kira "mahaifin siyasar Gold Coast".[2] A matsayinsa na mai fafutukar siyasa, shine wanda ya kafa kuma shugaban farko na United Gold Coast Convention (UGCC) a watan Agustan 1947.[3][4] Ya kuma kasance daya daga cikin Mahaifan da suka kafa kasar Ghana.[5] Ya biya Kwame Nkrumah ya dawo Ghana daga Amurka.

Tarihin Rayuwa[gyara sashe | gyara masomin]

Ilimi da fara aiki[gyara sashe | gyara masomin]

An haifi Grant a 1878 a Beyin, Western Nzema, cikin dan kasuwa mai tasiri. Ya kasance ɗan William Minneaux Grant da Madam Adjua (Dwowa) Biatwi na dangin Aboradze, kuma jikan Francis Chapman Grant,[1] mai mallakar Gold Coast Times kuma ma’aji na Ƙungiyar Fante.[6]

Grant ya yi karatu a Makarantar Wesleyan da ke Cape Coast yanzu Makarantar Mfantsipim kuma ta hanyar koyarwa mai zaman kansa da Joseph D. Abraham ya bayar, wani attajiri abokin abokin mahaifinsa.[1] Daga baya Grant ya sami aiki a kasuwancin katako, na farko a Axim sannan na tsawon shekaru biyar a Ivory Coast.[6] A cikin 1896, ya kafa kamfani nasa, George Grant da Kamfanin. Ya bunƙasa a matsayin ɗan kasuwar katako, tare da bunƙasa kasuwancin fitar da kaya, a lokacin da kamfanonin Turai suka mamaye kasuwancin.[6]

Ya ziyarci Biritaniya a 1905 kuma lokacin Yaƙin Duniya na Farko a 1914, ya kulla alaƙar kasuwanci tare da manyan kamfanonin katako a Turai da Amurka. Tsakanin 1914 zuwa 1919 ya yi hayar jiragen ruwa don jigilar katako zuwa Burtaniya da Amurka. Ya buɗe ofisoshinsa a London, Liverpool da Hamburg tsakanin 1920 zuwa 1922, kuma a cikin Gold Coast ya faɗaɗa ayyukan zuwa Dunkwa, Sekondi da Akim Abuakwa.[6] A 1926 an nada shi a Majalisar Dokoki, mai wakiltar Sekondi. Grant ya kasance memba na Ƙungiyar Kare Hakkokin Aborigines kuma ya kasance mai taimakawa a cikin ayyukan ci gaba da yawa,[1] gami da gabatar da hasken titi da ruwan da ke ɗauke da bututu zuwa Sekondi da Axim.[2]

Harkokin siyasa da rayuwa ta gaba[gyara sashe | gyara masomin]

A lokacin da bayan Yaƙin Duniya na Biyu, Grant ya fahimci cewa 'yan Afirka a yankin Gold Coast suna fama da al'adun mulkin mallaka da yawa waɗanda ke nuna wariya da rashin jin daɗi,[1] don haka ya yanke shawarar ɗaukar matakai don magance ƙarancin wakilcin bukatun Afirka.[6] Ya gayyaci J.B. Danquah da sauran su zuwa wani taro don kaddamar da jam'iyyar masu kishin kasa. Kimanin mutane 40, ciki har da lauyoyi R. A. Awoonor-Williams, Edward Akufo-Addo, da Emmanuel Obetsebi-Lamptey, sun hadu a Saltpond kuma an kafa United Gold Coast Convention (UGCC) a ranar 4 ga Agustan 1947, tare da burin cimma mulkin kai. An zabi Kwame Nkrumah babban sakataren UGCC, bayan da Ebenezer Ako-Adjei ya bashi shawara,[2] kuma Grant ya biya kudin jirgi na Nkrumah na fam 100 don komawa Ghana daga Liverpool a waccan shekarar.[7]

Daga baya Nkrumah ya rabu da UGCC don kafa Jam'iyyar Jama'a (CPP), kuma a ƙarshe Grant ya fi mai da hankali kan kasuwancinsa fiye da siyasa. Koyaya, sun ci gaba da tuntuɓar juna, kuma Nkrumah ya ziyarce shi kwanaki biyu kafin mutuwar Grant a Axim a ranar 30 ga Oktoba 1956, yana ɗan shekara 78.[2] A cikin 1955 ya sha fama da harin apoplexy wanda daga baya bai warke gaba daya ba.[8]

Iyali da rayuwar mutum[gyara sashe | gyara masomin]

Yaran da ke rayuwa a halin yanzu sune Sarah Esi Grant, Mrs Rosamond Hammond-Grant, William Minneaux Grant, da jikoki da jikoki da yawa a fadin duniya.

Sarah Esi Grant-Acquah, itace mahaifiyar lauya Phyllis Christian.[9]

Sauran jikokin da aka sani sune: Georgina Grant, Margaret Grant, Stella Blay-Kwofie, Christine Blay-Kwofie, Dorothy Blay-Kwofie, Joyce Christian, Letitia Hammond, Rosamond Hammond, James Hemans Hammond, Matilda Hammond, Georgina Hammond, Emmanuel Hammond, George Hammond , Alberta Hammond, Lawrence Hammond, Yvonne Hammond, Samuel Duker-Ako, George Grant, Felix Grant, Sabina Grant, Kweku Robert Grant, Kwesi Brown Grant, Frances Grant, Maame Efua Lartey-Grant, Sefa Gohoho na Songhai Africa, Panafrican Luxury Kamfanin Kayayyakin Kaya. Wani dangi shine David Prah-Annan, Accra, Ghana. Paa Grant shima yana da alaƙa da marigayi Dr Mary Grant.

Tunawa da gado[gyara sashe | gyara masomin]

Domin girmama rawar da Grant ya taka a fafutukar neman 'yancin kai, gwamnatin Ghana ta sanya sabon gadar sama a bayan sa a Caprice, a Accra.[10][11]

Paa Grant Soccer Academy[gyara sashe | gyara masomin]

Kim Tyrone Grant, tsohon dan wasan kasa na Ghana Black Stars, ya kafa Kwalejin Kwallon Kafa ta Paa Grant a shekarar 2009, don girmama “sadaukarwa da da'a na kakansa da ke taimakawa kawo 'yanci da' yancin kai ga dukkan 'yan Ghana daga mulkin mallaka har zuwa 1957".[12]

Jami'ar George Grant ta Ma'adinai da Fasaha[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 12 ga Janairun 2018, Shugaba Akufo-Addo ya ba da sanarwar yayin wani taro na musamman da aka gudanar a jami'ar, da sauya sunan Jami'ar Ma'adinai da Fasaha (UMaT) wacce ke yankin Yammacin Gana, zuwa Jami'ar Ma'adinai da Fasaha ta George Grant. don girmama shi kasancewa uban kafa ga gwagwarmayar Ghana don samun 'yancin kai da kuma kasancewarsa ɗan aKara karantawa

Ako Adjei, The Life and Work of George Alfred Grant (Paa Grant), Accra: Waterville Pub. House, 1992, 31 pp.

Hanyoyin waje

Mrs. Sarah Esi Grant-Acquah, "In the beginning was…PAA GRANT - And the UGCC". Excerpts from Recollections. Source: Daily Graphic, Wednesday, 14 February 2007. National Commission on Culture. The author is the daughter of Paa Grant.Bernard Ralph Adams, "Paa Grant The Unsung Hero!", 31 December 2014.salin yankin yamma.[13][14][15]

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Biography, The Paa Grant Soccer Academy Official Website. Archived 8 ga Maris, 2011 at Archive.today
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Overpass to be named after Paa Grant" Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine, Joy Online, 22 August 2007.
  3. "Overpass to be named after Paa Grant". MyJoyOnline.com (in Turanci). 2007-03-22. Retrieved 2020-08-03.[permanent dead link]
  4. "Ghana pays tribute to founders' - Graphic Online". www.graphic.com.gh (in Turanci). Retrieved 2020-08-05.
  5. McFarland, Daniel Miles, "Grant, 'Pa' George Alfred", Historical Dictionary of Ghana, 1985, p. 92.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 "Grant, G. A. (1878–1956)", in Makers of Modern Africa: Profiles in History, Africa Journal Ltd for Africa Books Ltd, 1981, pp. 189–90.
  7. Birmingham, David, Kwame Nkrumah: The Father of African Nationalism (revised edition), Ohio University Press, 1998.
  8. Grant-Acquah, Sarah Esi, "In the beginning was…PAA GRANT - And the UGCC" Archived 2018-10-31 at the Wayback Machine. From Daily Graphic, 14 February 2007, via National Commission on Culture.
  9. Christian, Phyllis M., "The sacrifices men make - A memorial to George Alfred Grant", Graphic Online, 30 October 2017.
  10. "Paa Grant Honoured", Modern Ghana, 21 March 2007.
  11. "Flyover to be named after Paa Grant", GhanaWeb, 20 March 2007.
  12. "Academy History" Archived 26 ga Yuni, 2012 at the Wayback Machine, The Paa Grant Soccer Academy Official Website.
  13. "President applauds UMaT for renaming institution after George Grant - MyJoyOnline.com". www.myjoyonline.com (in Turanci). 13 January 2018. Retrieved 2021-01-13.
  14. Opoku, Emmanuel (2018-01-15). "UMaT Renamed After Paa Grant". DailyGuide Network (in Turanci). Retrieved 2021-01-13.
  15. Aryeh, Felix L. "UMaT renamed George Grant University of Mines and Technology". www.umat.edu.gh (in Turanci). Archived from the original on 2021-08-23. Retrieved 2021-01-13.

Kara karantawa[gyara sashe | gyara masomin]

  • Ako Adjei, The Life and Work of George Alfred Grant (Paa Grant), Accra: Waterville Pub. House, 1992, 31 pp.

Hanyoyin waje[gyara sashe | gyara masomin]

  • Mrs. Sarah Esi Grant-Acquah, "In the beginning was…PAA GRANT - And the UGCC". Excerpts from Recollections. Source: Daily Graphic, Wednesday, 14 February 2007. National Commission on Culture. The author is the daughter of Paa Grant.
  • Bernard Ralph Adams, "Paa Grant The Unsung Hero!", 31 December 2014.