Sankofa

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Sankofa
symbol (en) Fassara

Sankofa (furici: SAHN -koh-fah) kalma ce da ake amfani da ita a yaren Twi dake ƙasar Ghana ma'ana "dan dawo da" (a zahiri "koma ka samu"; san- dawo; ko tafi; debo, nema da ɗauka) kuma yana nufin alamar Bono Adinkra da ke wakilta ko dai da sifar zuciya mai salo ko kuma tsuntsu da kansa da ya juya baya yayin da ƙafafunsa suna fuskantar gaba ɗauke da kwai mai daraja a bakinsa. Ana danganta Sankofa da karin maganar nan, “ Se wo were fi na wosankofa a yenkyi ,” wanda ke fassara da cewa: “Ba laifi a koma ga abin da ka manta.” [1][2]

Tsuntsun sankofa yana fitowa akai-akai a cikin fasahar Akan na gargajiya, kuma an karbe shi a matsayin muhimmiyar alama a cikin mahallin Ba-Amurke da Afirka na Afirka don wakiltar buƙatar yin tunani a baya don gina kyakkyawar makoma mai kyau. Yana ɗaya daga cikin alamomin adikra da aka tarwatsa, suna bayyana a cikin kayan ado na zamani, jarfa, da tufafi.

Akan alamar alama[gyara sashe | gyara masomin]

Akan goldweight sankofa

Mutanen Akan na Ghana suna amfani da alamar adinkra don wakiltar ra'ayi ɗaya. A wani lokaci Wata sigarsa tana kama da alamar gabas ta zuciya, wata kuma ita ce ta tsuntsu da kansa ya juya baya don kama kwai da aka kwatanta a saman bayansa. Yana wakiltar ɗaukar abin da ya gabata daga abin da yake mai kyau da kuma shigar da shi a halin yanzu don samun ci gaba mai kyau ta hanyar amfani da ilimi na musamman ko alheri. Mutanen Akan suna amfani da alamomin Adinkra don bayyana karin magana da sauran ra'ayoyin falsafa.

Tsuntsun sankofa kuma yana bayyana akan stools na katako Akan, [3] a cikin Akan goldweights, a kan wasu masu mulki na jihar ko laima parasol ( ntuatire ) final da kuma a kan ma'aikatan ƙarshe na wasu masana harshe na kotu. Yana aiki don haɓaka mutunta juna da haɗin kai a al'ada.

Amfani a Arewacin Amurka da Ingila[gyara sashe | gyara masomin]

Ƙungiyoyin da ke da afro-centric da yawa sun ɗauki hoton sankofa a Arewacin Amirka

A lokacin da aka tono ginin a Lower Manhattan a shekarar alif ɗari tara da casa'in da ɗaya 1991, an gano wata makabartar 'yan Afirka 'yanta da bayi. An gano gawarwakin sama da guda ɗari huɗu 400, amma musamman akwatin gawa ɗaya da ya yi fice. An Same shi a cikin akwatin da murfin katakon mai haɗi da ƙarfe na ƙarfe, 51 daga cikinsu sun yi wani tsari mai kama da zuciya wanda wasu ke fassarawa da alamar sankofa. [4] Shafin a yanzu ya zama abin tunawa na kasa, wanda aka sani da Gidan Gida na Afirka na Burial Ground National Monument, wanda Hukumar Kula da Dajin ta ƙasa ke gudanarwa. Kwafin zanen da aka samo akan murfin akwatin gawar an zana shi sosai akan wani babban allo domin tunawa da baƙar fata a tsakiyar wurin.

Gidan Tarihi da Al'adu na Amirka na Ƙasar Amirka yana amfani da alama mai siffar zuciya akan gidan yanar gizonsa. "Mouse over" na hoton yana cewa: "Sankofa yana wakiltar mahimmancin koyo daga baya."

Alamun Sankofa suna nuna kansu a duk faɗin biranen kamar Washington, DC da New Orleans, musamman a cikin ƙirar shinge.

Janet Jackson tana da tattoo sankofa a wuyan hannunta na dama na ciki. Hakanan ana nuna alamar alamar a cikin kundi na 1997 The Velvet Rope, da kuma kan yawon shakatawa na tallafi.

Sankofa wani taron ne da Jami'ar Saint Louis ke amfani da shi don karrama ɗaliban Ba'amurke da suka kammala karatun digiri da ɗaliban da suka kammala karatun digiri a cikin karatun Amurkawa na Afirka.

An yi amfani da alamar da sunan a cikin fim ɗin Sankofa na 1993 na Haile Gerima, da kuma a cikin taken fim ɗin 500 Years Daga baya na Owen 'Alik Shahadah.

Wani shiri na Burtaniya na Adzido Pan-African Dance Ensemble, wanda Margaret Busby ta rubuta kuma aka fara shi a 1999, yana da suna Sankofa . [5]

Kungiyar Sankofa Strings ta Ba-Amurke, wacce Sule Greg C. Wilson, Rhiannon Giddens, da Dom Flemons suka kafa a 2005, an nuna su a cikin 2007 jug band documentary Chasin'Gus' Ghost . Ƙungiyar ta sake fitar da CD Colored Aristocracy a cikin 2006. A karo na biyu na ƙungiyar Sankofa, tare da Wilson da Flemons, da Ndidi Onukwulu da Allison Russell, sun fitar da CD The Uptown Strut a 2012.

Cassandra Wilson ya yi rikodin waƙar "Sankofa", wanda ya fito a cikin kundi na 1993 Blue Light 'til Dawn .

Tsuntsun Sankofa ya bayyana sau da yawa a cikin shirin talabijin na BBC Taboo . James Keziah Delaney ne ya zana shi a cikin kasan jirgin bawa kuma ya bayyana a matsayin tattoo a bayansa na sama kuma a matsayin zane a cikin murhu na tsohon dakin mahaifiyarsa.

Jarumi a Remote Control Nnedi Okorafor mai suna Sankofa

A ranar 14 ga watan Disamba, na shekara ta dubu biyu da ashirin da uku 2023, wani kwamiti na birnin Toronto, Kanada baki ɗaya ya zaɓi sunan "Sankofa Square" don dandalin Yonge-Dundas, a cikin sanarwar manema labarai, don daidaita kuskure, fuskantar wariyar launin fata na baki da gina Toronto mai haɗaka [6] Wannan da sauran sake suna za su faru a cikin shekarar dubu biyu da ashirin da huɗu 2024.

Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]

  1. The Spirituals Project at the University of Denver. "African Tradition, Proverbs, and Sankofa". Archived from the original on 20 April 2011. Retrieved 19 February 2010.
  2. DeMello, Margo (2014-05-30). Inked: Tattoos and Body Art around the World [2 volumes] (in Turanci). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-076-8.
  3. An example is shown at conradiator.com
  4. Empty citation (help)
  5. Mary Brennan, "Rhythms of everyday life", Herald Scotland, 10 February 2000.
  6. https://www.toronto.ca/news/toronto-city-council-approves-sankofa-square-as-new-name-for-yonge-dundas-square-and-initiates-plans-to-rename-other-city-assets-that-include-the-name-dundas/