Farisa
![]() | |||||
---|---|---|---|---|---|
yankin taswira da satrapy of the Achaemenid Empire (en) ![]() | |||||
![]() | |||||
Bayanai | |||||
Farawa | 6 century "BCE" | ||||
Nahiya | Asiya | ||||
Ƙasa | Achaemenid Empire | ||||
Babban birni |
Anshan Persia (en) ![]() | ||||
Located in the present-day administrative territorial entity (en) ![]() |
Fars Province (en) ![]() | ||||
Gagarumin taron |
Battle of the Persian Gate on the Mountain (en) ![]() | ||||
Dissolved, abolished or demolished date (en) ![]() | 20 ga Janairu, 330 "BCE" | ||||
Wuri | |||||
|
پارسیها/فارسی/ایرانی | |
---|---|
Jimlar yawan jama'a | |
c. 60+ million[1] | |
Yankuna masu yawan jama'a | |
![]() | c. 55,250,000 (2021 est.)[2] |
Harsuna | |
Persian, other Iranian languages | |
Addini | |
Majority: Shia Islam Minority: Zoroastrianism, Christianity, Baháʼí Faith, Sunni Islam, Sufism, and various others[3][4] | |
Kabilu masu alaƙa | |
Other Iranian peoples |
Farisa ƙabila ce ta kasar Iran wacce ta ƙunshi fiye da rabin jama'ar Iran. Suna da tsarin al'adu iri ɗaya kuma su ne 'yan asalin harshen Farisa [5] da kuma harsunan da ke da alaƙa da Farisa.
Asalin Farisawa sun kasance tsoffin mutanen Iran ne waɗanda suka yi ƙaura zuwa yankin Farisa (daidai da lardin Fars na Iran na zamani) a ƙarni na 9 KZ. Tare da abokan zamansu, sun kafa kuma sun mulka wasu manyan dauloli na duniya [6] waɗanda aka san su sosai saboda tasirinsu na al'adu, siyasa da zamantakewa, wanda ya mamaye yawancin yankuna da yawan jama'a na zamanin da duniya . [7] A tarihance, mutanen Farisa sun ba da gudummawa sosai ga fasaha da kimiyya. Adabin Farisa na ɗaya daga cikin fitattun al'adun adabi na duniya.

A cikin kalmomi na zamani, mutanen Afghanistan, Tajikistan, da Uzbekistan waɗanda suke jin harshen Farisa ana kiransu da suna Tajik, tare da tsoffin ƙasashen biyu suna da yarukan Farisa da aka fi sani da Dari da Tajiki, bi da bi; alhãli kuwa waɗanda ke cikin Caucasus (musamman a Jamhuriyar Azerbaijan da Dagestan, Rasha ), duk da cewa suna da yawa, ana kiran su da Tats. A tarihance, duk da haka, an yi amfani da kalmomin Tajik da Tat daidai gwargwado kuma tare da Farisa . [8] Yawancin fitattun mutanen Farisa sun fito ne daga wajen iyakokin Iran na yau - zuwa arewa maso gabas a Afganistan da Asiya ta Tsakiya, kuma zuwa ƙaramin yanki a cikin Caucasus zuwa wasu tsirarun yankuna a yankin arewa maso yamma. A cikin mahallin tarihi, musamman a harshen Ingilishi, ana iya siffanta "Persian" da (sau da yawa a matsayin asalin ƙasa) don mamaye duk wasu batutuwa na tsohuwar masarautar Farisa, ba tare da la'akari da asalinsu ba.
Ethnonym[gyara sashe | gyara masomin]
Asalin Kalma[gyara sashe | gyara masomin]
Kalmar Farisa, ma'ana "daga Persia", ya samo asali daga Persia Latin , ta samo asali daga Girkanci Persís ( Περσίς ), wani nau'i na Hellenized na Tsohon Farisa Pārsa ( 𐎱𐎠𐎼𐎿 ), wanda ya rikide zuwa Fārs ( فارس ) a cikin Farisa na zamani. A cikin Littafi Mai Tsarki, musamman a cikin littattafan Daniyel, Esther, Ezra, da Nehemya, an ba da shi a matsayin Pārās ( פָּרָס ).

Ilimin al'adun gargajiya na Girka ta haɗa sunan zuwa Perseus, almara na tatsuniyar Girkanci. Herodotus ya ba da wannan labari, daga wani baƙo mai suna Perses, wanda Farisa suka ɗauki sunan daga gare shi. Haka zalika, Farisawa da kansu sun san wannan labarin, kamar yadda Xerxes I yayi ƙoƙari ya yi amfani da shi don ya haifar da Argives a lokacin da ya mamaye Girka, amma a ƙarshe ya gaza cin nasara.
Manazarta[gyara sashe | gyara masomin]
- ↑ "Persian, Iranian". Ethnologue. Retrieved 11 December 2018. Total Iranian Persian users in all countries.
- ↑ "Country Profile: Iran" (PDF). Library of Congress – Federal Research Division. May 2008. Retrieved 30 April 2019.
- ↑ "Goman Poll".
- ↑ "Goman Poll jpg".
- ↑ (David ed.). Missing or empty
|title=
(help) - ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedbook2
- ↑ Roisman & Worthington 2011 .
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedIranica-Tajiks
- Articles using generic infobox
- Articles containing Latin-language text
- Articles containing Ancient Greek (to 1453)-language text
- Articles containing Old Persian (ca. 600-400 B.C.)-language text
- Articles containing Persian-language text
- Articles containing Hebrew-language text
- Pages with reference errors
- Pages with citations lacking titles
- Harv and Sfn no-target errors
- Pages with maps